pasahitza
Bertsogintzaz
-
Jabetza industria
Mikel Elorza | Berria
Bolo-bolo ibili da gaia, Durangoko Azokan aurreneko aldiz liburu-e dei dezakeguna ikusgai zegoela. Eta atentzioa eman dit hainbat argitaldarik jabego intelektualaz azaldu duten kezka, eztabaidaren zurrunbiloan ene ustez astakeriak esateraino (lapurretarekin alderatuz artxibo baten deskarga…). Sortzaileen eskubideak errespetatu behar dira, horretan ados gaude guztiok, eta bilatu behar ditugu formulak horretarako; baina horrek ez du esan nahi beste batzuen negozioak errespetu maila bera behar duenik. Zeren eta batzuek negozioak egiten dituzte nekez aberasten diren sortzaileen eskubideen kontura, pentsua besteen pentzura maiz, eta negozioak negozio izaten jarrai dezan dute borroka latza. Eskubide, pirata eta antzeko hitzekin batera, esanguratsua da holakoetan azaltzen den beste bat: industria. Hori da indartu eta zaindu eta gorde behar dena, eta horri egiten dio, itxuraz, kalte, morroiloak kentzeak. Ez onartu nahian teknologiak aldaketak ekarri dituela, ekoizpen eta banaketa moldeak aldatzen ari direla, kontsumo eta partekatze ereduak ere bai, hedadura moldeak desberdinak direla eta horretara denok egokitu beharko dugula, baita industriak ere. Negozioa galtzeko bada ere. Baina ai, lagunok, eskubide horiek jabetza eskubideak dira, eta horien funtsa antzinako erromatarrek zuzenbidea finkatu zutenetik muinean ez dira askorik aldatu. Eta kostako da, gaur egungo erromatarrok ere —hau da, zibilizazio menperatzaile nagusia, bizimodua arautzen duena— jabetza eskubidea bizimodu eta zibilizazio horren zimentarri baitugu.
Gaztelaniaz bada esamoldea, ezin zaizkiola zelaiari ateak jarri. Beti pentsatu dut esan nahi ederra duela, eta horren alde borrokatu behar dugula, baina mendiak atakez josita daudela, langa eta txarrantxez beteak. Interneten ere berdin: jarri nahi dizkiote morroilo eta kisketak, ari dira horretan, eta segitu beharko dugu horiek gainditze lanean.
Ateak uste ez duzunean topatzen baitituzu. Ez dute gaurko BECeko finalean jarriko, gaia, hauxe: “Zu Amets, bertsozale porrokatua eta kazetaria zara, Interneten aritzen dena, eta kronika eder bategaz batera finaleko saioa zure webean eskegitzeko asmoa duzu. Baina Sustraik, elkarte antolatzaileko bozeramaileak, e-maila bidali dizu zeinak dioen, “Bergara eta Donostiako saioak oso osorik zintzilikatu dozuzala badakigu. Finalera begira, akreditazioa jasotzeko hitzarmena sinatzea eta bidaltzea eskatuko dizugu aurrez”. Hitzarmen horrek, jakin dezazuela biok, debekatu egiten du saiorik osorik eskegitzea, 6 bertsoaldi eskegitzen baino ez du uzten. Hiruna bertso nahi duzuen doinu eta neurrian”. Ez dute gaur horretaz kantatuko, ezta beharrik ere, baina proposatzen dut hurrengo saio baterako, txapelketatik at. Nire lagun bati gertatua baita, e-mail hori jaso egin du. Imajinatzen dut iritziak elkartean ere asko eta diferenteak izango direla, eta eztabaidak, baina hainbat lan eta ekimenetan eredugarria den eta lan eskerga egiten ari den Bertsozale Elkartearen aldetik asko harritu nau, egiaz diotsuet. Saioen erretransmisioa ere baimendu izan duelarik. Elkarteak noski ez du saioak eskegi izanagatik kazetariaren aurka deus egingo, baina abisua bera eta hitzarmenaren baldintzak…
Ez diezaiola honek, hala ere, bertsoaren festa nagusiko argiari itzalik egin. Jabetza eskubideen harira kontatzekoa zen, ustez. Gaur besterik da: 14.000 lagun entzun eta ikusten, zortzi lagun oholtzan. Ez da iazko haizea. -
BECetik zuzenean: entzun, ikusi eta idatzi
Bai, ni ere BECen nago. Eta beste horrenbeste mila lagun. Eta saretik ari gara, eta twitter bidez beste horrenbeste, eta Telebistatik, edo saretik munduko txokoren batetik….
Asko gara, ez dakit herri oso bat garen, baina herria izan egin bizi duenik badago hemen. Sentitzen da.
Sarean ere bizi dugu.
Gu herriko hiru lagun ari gara larrabetzu.org atarirako multimedia kronika batzuk egiten.
Audioa audacityn grabatzen, eta badaezpada -nork jakin- mp3an grabatzen. Belarria.
Argazkiak egiten begi onena duena, eta dagoeneko sarean dira batzuk. Begia
Idazten ari naiz ni. Neurri txikian zein luzeagoan. Ikusten dudana kontatu gurean, entzuten dena zuei esateko gogoz. Eskua.
Finaleko argazkiak ikusi gura badituzue: larrabetzutik mundura.
-
Norena da bertsoa?
Bergarako saioa izango dogu akorduan tarte batean. Maialenen bakarkako bertsoak, Mikel Laboaren doinuak, argia joan zenekoak, eta guk horrek bertso galduok grabatu eta zabaldu izana.
Grabatu, gorde eta zabaldu. Artxibatu eta eskura jarri. Hori da guretzat Internet, holan ulertzen dugu, eta horrela azaltzen saiatu gara.larrabetzu.org komunitateko blogerako grabatu genituen bertsoak, Euskal Herri osoan entzun dira. Irratietan, Hitzetik Hultzera saio berrian, edota BTN09puntuKAM programa berrian. Bertsoon gainean gogoeta egin gura izan dugu gainera. Eta ez dakit lortu ete dugun. Saiatu, saiatu gara behintzat.
Hau da bart, ETB3an puntuKAM delako saio berrian Bergara eta Gasteizko saioen ostean eskaini duten saioa. Ez da ohiko saioa, ezberdina da, eta gustatu zait erreportaiak lantzeko modua. Badago ahalegin bat horren atzean.
BTN09puntuKAMHitzetik Hultzera
ARGIA.com eta Infozazpi irratiaren artean ere Hitzetik Hultzera izeneko webTV saio berri eta orijinal bat egin dute. Niri egia esan, oso hernaniarra egin zait kontua. Bertsoaren ikuskera berezia dute han. Eta gu, hemen gaudenez, ezin ondo harrapatu beraien asmo hori. Umorea esango diote gero…. batzuei orijinala. Niri retro. Baina garrantzitsuena, egin dutela da. Hagin Rezola eta Estitxu Eizagirre, nor baino nor, sobremesa ederra eginez. On dagizuela.
-
Bertso txapelketarik ez dago sarean
#btn09 etiketa on bat izan zitekeen, baina ez da askorik ageri inon.
Sare sozialen garaiotan, bertsoak ondo hartu zezakeen olatu hau, baina keba! Ez gabiltza/dabiltza asmatzen, inondik inora.
Txapelketak nahikoa du, aretoak bete eta areto handiagoak bilatzearekin antza…
Argazkiak.org | bertsolari txapelketa © cc-by-sa: gaztelumendiTxapelketa hutsa
Bertsozaletasuna hedatzen eta indartzen ari den honetan, webgune ia estatiko bat sortzearekin dena egin dugula pentsatzen badugu, jai daukagu!
Txapelketatik txapelketera berrikuntzak izaten dira, jendartean bezala, teknologietan be. Bertsoaren munduak, hoietako asko harrapatzen jakiten du, inbertsioa egiten du… teknologia berrien inguruan dabilen jendeak ere aukera izaten du bertsogintzarekin aurrerapenok uztartzeko.sare sozialak bertsogintzan
Baina aurtengoan txasko handia hartu dut. Pentsatzen nuen, twitter txapelketa bat izango zela, sare sozialetan aipamen hutsa baino zeozertxo gehiago egingo zela… baina poto! beti gauza berdinak errepikatzen ari gara, ez gara gai horrelako ekimen erraldoietan, irudimen apur bat gehiago jartzeko, eta sarea bertsoaren gune natural bilakatzeko.edukien sozializazioaz, bi puntu
Zer esan hedabide eta sareko tresnen gainean? Telebista eta irratiz jarraitu daiteke txapelketa, tarteka. Info7 zuzenean ari da saioz saio, Euskadi Irratiak saio bereziak egiten ditu domeketan, ETBk bere Hitzetik Hortzera dauka. Baina adibidez, domekako Gasteizko saioa entzun gura baduzu, non dago?- Non daude aurreko saioetako bertsorik onenak?
- Saioak osorik entzuterik bai?
Sareak horretarako behar du izan. Artxibo digital erraldoia batetik, unean uneko aukerak bestetik. Uztartu beharra dago. Atzera begira bezala, aurrera begira. Unean unekoa. Artxibo bezala, gordailutzat dute batzuk sarea. Momentuko tresna besteek. Propagandarako lanabes. Nik uste funtzio guztiak bete ditzakela, baina horretarako planteamendu komunikatibo zehatza behar du, eta ematen du une honetan ez duela. Eta akats larria, larriegia iruditzen zait.
Sarean egote hutsa ez da nahikoa. Baina lau urtean behin egiten den horrelako ekimen batek, kulturgintzarako ere eredu behar luke, ez soilik sarrerak modu digitalean saltzeko ahaleginaren gainean, baizik eta bertsoaren funtsa lantzeko moduan ere. Bertsoa bizitzeko aukera berriak eskaintzen baitizkigu Internetek.
Norena da bertsoa?
Azkenik anekdotatxo bat. Jakingo dozue agian, baina Bergarako saioan une batez argia joan zen. Bertsolariek bere jardunean jarraitu zuten. Entzulegoak ondo erantzun zuen. Ozen abestu, isil isilik entzun. Giroa sekulakoa izan zen, errepikaezina. Telebistak off, mikrofonak huts, aparagailu elektriko guztiak itzalita. Une hori, haizeak eroan behar zuen. Bertso itzelak izan ziren gainera.
larrabetzu.org egiten dugunok, han geunden. Gure bertsozaletasuna bermatzen, jarraitzen, grabatzen, gozatzen… une hori ere historikoa izan zen. Guk, elkarteak baliatzen duen mahaitik barik, eskenatokian bertan jarrita geneukan gure mp3 grabagailu txikia. Bere bateriatxoarekin, pilekin… 12 bat orduko autonomiagaz. Bertsoak osorik eta txukun txukun grabatu zituen.
Jon Martin eta Maialen Lujanbio zortziko txikian
[audio:http://larrabetzu.org/bloga/audio/btn09/bergara/bergara_lujanbio_martin.mp3]Gure copyleft pentsakera eta jarrerak, saioa bukatu eta atoan Bertsozale elkarteko lagunengana eroan gintuen. Xenpelar dokumentazio zentruari eskainiaz grabazioa. Bere horretan, asko eskertu zuten. Gu ere pozik. Deusen truk. Musutruk. Bertsoa norena da? Kantatu duenarena? Elkartearena? Grabatu duenarena…. guk uste, bertsozale, kulturzale eta euskaldun guztiona dela, ezta?
Biharamunean bertsook jarri zituzten Euskadi Irratian adibidez, baina aipamenik ez. Ez dute copyleft ulertu, ulertzen, ulertuko….. baina guk ere hobeto azaldu beharko diegu.
-
Lau berba bertso txapelketaren gainean
Badira aste batzuk, Euskal Herriko bertsolari txapelketa nagusia (#btn09) abiatu zela. Zestoatik Laudiora, saio andana bat izan da dagoeneko.
- Bi hitzetan, bizkaitarrak nagusitu direla lehen kanporaketa hauetan. Unai eta Igorrez gain, beste hamar lehiatu dira eta zortzik aurrera egin dute, semifinaletan ikusiko ditugu.
- Saioetan lehen lerroan ikusi ditugu gainera Jone Uria edo Miren Amuriza, beraien lehen txapelketa nagusian. Zeresana eman dute, eta argi dago zer kantatua badutela.
- Orduan, proportzioak eta emaitzak ikusita, agian orain da unea hurrengo txapelketari begira -lau urte barru- bizkaitarrei partehartze handiagoa eskatzeko ezta?
Bi hitzetan, zapore gozoa utzi digu txapelketak orain arte.
Gustatuko zaizu ere
13 urte blogean, ekinean, ahaleginean
Sare sozialen alde
Bertso eskola birtualak
-
Bermeoko portuan, kittanuak kantari
Lagun batek mezua bidali, klik egin eta ezin sinestu. Ona! Kitarra lehenengo, mutikoa gero. Kantua. Artea. Ze handiak, gure txikiak.
Eskerrik asko juanjo. Etxahunen ikasleak etorri zaizkit niri gogora. Bertsotan erakutsi gura, eta kantuan hasten zaizkionean. Arterik onena erakusten, gure euskaldun gatzbakoak baino zatie hobeto.
-
Koldo Izagirre bihotz bakartien klubeko sukurtsalean
kantari nator
gainez gain naroan urratsa,
kantari noa
ai ene, zuhaitzak erre dituen gatza!kantari nator
gailurrerainoko urratsa,
kantari noa
ai ene, ene nekeon lorratza!kantari nator
libre nahi zuen urratsa,
kantari noa
ai ene, ene loturen zehatza!kantari nator
bakarrik ez dakien urratsa
kantari noa
ai ene, ene laguna han datza.kantari nator
pausatu egin den urratsa,
kantari noa
ai ene, ene biharamun latzakantari nator
ezin goragoko urratsa,
kantari noa
ai ene, ene ibili narrasa!Azken eguna du etxeko Seaskako egutegiak. Eta prezioek gora egin aurretik, etxerakoak erostera abiatu naiz kalera. Egunkaria eskutan, kafe epela musturrean. Haizea dabil kanpoan. Gusturago aterpean. Kaleko dendan erosketok eginda, zorrak kitatzera bbk-ko sukurtsalera.
Urte berriari dagokion ondo etorria egiteko, Iñurrategitarrena dirudien argazki sortari bota diot begia. Eskutan hartu, eta letra txikiari erreparatu. Kopla ematen du. Otsailekoak ere, martxokoa bardin… ostia! egin dut nire kolkorako. Abendua ikusi ostean, hurrengo orri baltzituan, topatu ditut kredituak. Letra txikitan ageri da koplon egile handia.
kantari nator
hemendik harako urratsa,
kantari noa
ai ene, ene bidean dabil akatsa!kantari nator
isilik emon den urratsa,
kantari noa
ai ene, ene lore guztien makatza!kantari nator
ihintzetan sorturiko urratsa,
kantari noa
ai ene, ene ametsen urratsa!kantari nator
hegaldi beteko urratsa,
kantari noa
ai ene, ene usteon balantza!kantari nator
bururik ez duen urratsa,
kantari noa
ai ene, zerk, zerk garoatza?kantari noa
loak hartzen ez duen urratsa,
kantari noa
ai ene, ene argien ikatza!Eta ia zortzimilakorik ez duen egutegian, mundu osoko argazki dozena ageri zaigu. Bereziki jo diet begia Argentinako Cerro Torre (3.128m) mendi niretzat ezezagunekoari. Edo irailean Argeliara joatea gomendatzen digun Hoggar-eko argazkiari. Tibeteko trapuek adierazi gura dutena galdetzen diot Iñurrategiri, eta Maliko argazki bat erakusten dit beranduago.
Mundu bat sartu zaigu sukaldera. Sukurtsalak mendira garamatza. Argitasuna darie argazki eta berboi. Eta imajinatzen dut datorren urtean, honek amaitu behar duen une berean, Joseba Tapiaren koplak, bbk-ko mp3 jaurtigailu batean. bihotz bako kluba da gurea. Sukurtsaleko tipoak barre egin dizu, ahopetik, giputzek fusioak fusio galduko dute koplaren tonua.
Blogari baten kopla sukurtsaletik ateratzean:
kantari noa
plazatik etxera urratsa,
kantari noa
ai ene, ene pozaren mikatza! -
BECetik zuzenean, entzuten eta editatzen
Bertso txapelketak jarraitzen urte batzuk egindakoa izanagatik, Internetek bertsolaritzari eskaintzeko dituenak, oraindik asko eta asko direla konturatzen ari naiz, non eta finalean.
Bertsoak zuzenean entzun eta zertan ari garen be imajinatuko bazenute?!
Zuzenean ari gara twitter, flickr, facebook, blog komunitate eta abarrerako. Ez gara bakarrak gainera.
Larrabetzutik, ordenadore batzuk, argazki kamara batzuk, mp3 grabagailua ekarri ditugu… eta eitb-k berak baino eraginkortasun handiagoa izaten ari gara.Urko argazki kamara hartuta ari da klik eta klik. Guk bere memoriak hartu, eta klik eta klik jarraitzen duen artean, guk ordenadorera deskargatu eta flikcr-era igo. Dana bat. Bitartean, 53R61k twitter-etik gaiak eta komentaten ditu. Mp3 grabagailua soinua hartzen ari da bitartean, ta gero audio zatiak be sarean jartzeko asmoa dugu.
Facebook, twitter, flickr, bloga… dena da posible. Gainera bertsoak entzun, txalo egin eta hemen bizi duguna itzela delako.
Bec bec bec…. y cuentalo!gure bapateko gaurko kronikak:
gaztelumendi.org | 53R61 | larrabetzu 2.0 | iPtxazkenean Igor Elortza barriro be, Bizkaiko txapeldun.
-
aGUr ta gutarrak!
Ez daukat berbarik. Amaitu da, jo dute despedidea! Joan ezinaren pena; ezagutu izanaren zoriona; disfrutatuaren sentsazioa; ikasitakoaren akordua… gozada bat; bi berbetan esanda:
Argazkiok dana esaten daurielakoan.
klik egin ezkero, Asier Arroita artistak egindako argazki sorta izango duzu.Bitartean, astero moduan, gutagutarrak.eu blogean zer ipiniko zain. Hori be, irakaspen ederra izan da gainontzeko musikari, musikazale, blogari eta sarean dabilen arrain askorentzat.
Unai Iturriaga eta Igor Elortzaren atzen kronika be, horixe… itzela.
-
gora gtg eta beste asko
Badira zenbait egun, Gu ta gutarrak taldea gurean egon zela. Gaztetxean. Jende mordoa ikusten. Gozatzen. Bertsolaritzaren bide berrietan Unai Elortza eta Igor Iturriagak zeresan asko daukate, zer kantatu gehiago. Disko polita plazaratu zuten iaz, eta urte borobila egin dute eskenatokietatik zehar. Urte hauetan -Korrika kulturaleko proiektu izan ziren, besteak beste- gaztetxe oso gutxitan egon direla aitortuta, pasadan barikuko saioa berezia izango zen beraientzat ere. Bertso plaza bihurtuta genuen aspaldian gaztetxea, baina Gu ta gutarrak bezalakoak ikusteko be, aproposa.
Saioko argazkiak, grabazioak, bideoak sarean daude. gtg blogean bezala, larrabetzu.org gunean ere. Aukera asko eskaintzen dizkigu kulturzaleoi Internetek. Bideoak, audioak, argazkiak, testuak… oso modu errezean jarri ditzakegu sarean, eta herritarrekin, zaletuekin konpartituz. Eta iritziak emon, loturak trukatu, harremana sendotu. Eta gozatu. Saioaz beste behin gozatu. Bapatekoa dena, iraunkortuz. Bertsoak landu, zaletasuna zabaldu.Niri gtg fenomenoak ematen dit zer pentsatua. Eta iragan martitzenean, halan egin nuen Info7 irratirako asteroko tartean.
gtg info7 irratian:
[audio:http://www.info7.com/wp-content/uploads/2008/04/20080415_763.mp3]
