• covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia

    Slavoj Zizek: “Elkarrekin baino ez gara salbatuko”

    Esloveniar pentsalari ospetsuak dio elkarrekin bakarrik salbatuko garela. Oraindik ikasi ez badugu, solidarioagoak egingo gaituzten krisi berriak behar ditugu, antza.

    El Pais egunkarian elkarrizketa irakurri dut, testuarekin pdf-a bidali diet lagun batzuei. Baina berriz irakurri ostean pentsatu dut euskaratu eta berrirakurri eta gure artean hedatzea.

    Bakardadea da koronabirusaren aurreko bizitzatik faltan botatzen duena.  “Ez dut broma merke postmoderno gisa esaten“, aipatzen du filosofo esloveniarrak, jakinda aitorpena, asko jota, paradoxikoa dela: “Rock star filosofoa moduan mundu osoan hitzaldi jendetsuak ematera ohituta dagoena, orain apenas irteten den Esloveniako hiriburuan duen etxetik. Handik, bideo-deiei erantzuten die, bere sofatik. “Arrisku handikoa naiz, birusa harrapatzen badut ez dut kontatu ere egingo: 71 urte ditut eta diabetes handia, eta gero nire tik-ak ere hor daude“. “Konfinamenduaz gozatzen dut, baina bakardadea faltan botatzen dut, orain inoiz baino gehiago deitzen didatelako, Zoom madarikatua, bonbardatu egiten naute”.

    Idatzi eta idatzi ari delako deitzen diote behin eta berriz.  Anagrama argitaletxeak Como un ladrón en pleno día (2018) liburuaren itzulpena argitaratu berri du gaztelaniaz , udan Hegel in a Wired Brain (Bloomsbury, 2020) atera zuen eta PANdemIC (IZUrriA!, Txalaparta 2020) presazkoa argitaratu zuen, koronabirusa hasi eta 100 egunera. Bi orduko elkarrizketan eskua altxatu behar da hitza eskatzeko. Deprimituta eta umore txarrez dagoela dio “horrela nagoenean, okerrago dagoen norbaitekin hitz egiteak bakarrik animatzen nau“, baina hitzezko energia, ideia disdiratsuak eta dibagazioak xahutzea da. Aipu kultuak, pop aipuak eta bere buruari egindako aipamenak -obra itzela baitauka Zizek pentsalariak: 50 bat liburu, 1989ko ideologiaren objektu sublimetik-. “Gorroto nauten kazetariak bakarrik dira literalak esaten dudanarekin“. Eta premiatzen du: “Goazen istilura, Auschwitzen bezala, lanak libre egingo gaitu“.

    Como un ladrón en pleno día liburuan kontatzen duzu, Lubitschek umorea erabili zuela Holokaustoaren zaurira hurbiltzeko. Prest gaude pandemiaz barre egiteko?
    Oraindik ez. Heroismoak eta beldurrak thriller on bat egin dezaketen arren, gauza izugarriei buruzko komediak ere badaude. Jugoslaviako gerraren ostean, txiste politikorik argienak, arruntenak eta ikaragarrienak sortu ziren. Dramak denbora gehiago behar du. Primo Leviren liburua porrot handia izan zen berrogeiko hamarkadan, 20 urte gehiago behar izan ziren arrakasta lortzeko. Oraindik ez gaude hor, baina umorea itzuliko da eta iluna eta basatia izango da.

    Ez al dago gaur egungo memeetan, Twitter sarean?
    Izan daiteke. Eslovenian museo etnografikoak koronabirusari buruzko txantxak bildu ditu. Hala dirudien arren, hau ez ez da txantxa: batzuek hiriko zati abandonatuak berreskuratu nahi dituzte, birusa pasa dutenek edan eta dantza egin dezaten, orgiak egin ditzaten.

    Ghetto bat, eta ondo?
    Izugarri gustatzen zait. Leku batzutan asko dira bizirik atera direnak, egin lezakete.

    IZUrriA! (PANdemIC) liburuan esaten zenuen oso nekatuta geundela. Nola gaude orain?
    Neke kronikoarekin. Udaberrian gehiago sufritzen genuen, baina orain, Eslovenian 20 aldiz gehiago kutsatu arren, jendea axolagabeagoa da. Ez da ospatzeko axolagabekeria, desesperatua da. Inork ez daki zer gertatuko den. Jendea, desira galtzen ari da. Sarajevon, frankotiratzaileak teilatuetan zeudela, jendea bizirauteko borrokatzen zen; gero, gerra amaitu zenean, suizidioak iritsi ziren. Uste dut orain gauza bera gertatuko dela. Urte erdian, baliteke osasun-krisia kontrolatuago egotea, gero ekonomikoa etorriko da, eta hirugarren olatua psikologikoa izango da, erorketa emozionalak, suntsitutako belaunaldiak.

    Nola egin aurre arlo publikotik?
    Estatu indartsu eta eraginkorrak behar ditugu, baina ez da gutxietsi behar tokiko sareen autokudeaketa. Krisiak gugandik okerrena atera omen du. Barkatu. Nik osasun arazoak izan nituen konfinamenduan, eta  laguntza itzela jaso nuen, ez bakarrik mediku eta erizainengandik, auzokoengandik, elkarteengandik. Jende arruntaren etikan sinesten hasi nintzen. Hau egin behar da, eta ni hemen nago. Ezkerrak erabili beharko luke, ez manipulatu, elkartasunetik esnatze hau.

    Hala ere, txertoen banaketan, maskarekin edo arnasgailuekin gertatu zen bezala, logika kapitalistak arrakasta izan du, onenak irabaz dezala.
    Hipokrisia handia dago. Mundu guztiarentzat egongo zela esan zuten eta eskuratzeko orduan aldeak ikusten ari gara, adibidez, Israel palestinarrei ukatuz. Logika inozo bat da, mundu globalizatu batean, denok salbu egon behar dugu. Ez naiz inozoa — ez dut esaten koronabirusak komunismoa ekarriko duenik —, baina ezta ezkorra ere: elkartasun berri honek dituen aukeretan sinesten dut. Xehetasun txiki eta zoragarri bat: elkarrizketa batean, BioNtecheko sortzaile turkiarrak [Ugur Sahin doktorea, bere emazte Özlem Türecirekin batera] zera esan zuen: “Guk ezin dugu dena egin, beste txerto batzuk behar ditugu“. Enpresaburu bat “non dago lehia” galdetzen! Hau edertasuna! Bikote horren lanak politikoki zuzenak diren txorakeria guztiak baino gehiago egin ditu arrazakeriaren aurka. Jendeak dio: “Kapitalismoak bizirik iraungo du“. Nik erantzun: “Izugarri aldatu da“. Gobernu kontserbadoreek ere, Trumpek eta Boris Johnsonek, gauza pentsaezinak egin dituzte: nazionalizatzea, esku hartzea edo oinarrizko errenta unibertsalaren elementuak de facto sartzea.

    Egun argiko lapurra liburuan sistema gu konturatu gabe nola aldatzen den aipatzen duzu. Lapurra hobeto ikusi al duzu?
    Hainbat zentzutan. Alde batetik, aberastasunaren kontzentrazio lotsagabea jada ez da sekretua. Nazkagarria da. Ultrakapitalismoan, Gates, Soros eta gainerakoak jakintsuen kontseilu bezala aurkezten dira, aristokrazia berri gisa. Bestetik, Amazonek edo Microsoftek ez dute ustiapen klasikoa egiten — nik lan egiten dut eta zuk aparteko etekina ateratzen duzu —, baizik eta Marxek guztion ongia deitzen zuena pribatizatzen dute, komunikatzen garen espazio partekatua, eta errentez baliatzen dira. Kapitalismoa eredu feudalago eta digitalago baterantz dihoa, non megakonpainia pare batek dena kontrolatuko duen eta Estatuetako segurtasun aparatuekin bat egingo duten.
    Dagoeneko ez gaituzte geolokalizatuta, a ze pitokeria! horrek ez du beldurrik ematen. Izan ere, badakite non zoazen irakurtzen ari zaren liburuan, telebistak zure aurpegi-adierazpena aitortzen du, programa bat gustuko duzun ikusteko; AEBetan, Txinan edo Israelen elkarrizketa pribatuak grabatu egiten dira; Europan jada zaila da 100 euroko billeteak aurkitzea, eta azkenean, kamerari begira eta irribarrez ordainduko dugu. Eta Estatuak dena jakingo du.

    Zientzia-fikzioa dirudi.
    Jada badago interakzio zuzen bat adimenaren eta ordenagailuen artean. Positiboa balitz bezala saltzen dute, horrela, ezinduek aulkia mugitu dezakete “aurrera” edo dena delakoa pentsatuz, baina ez dizute kontatzen zure burua kontrolatzeko ere balio duela. Nire lagun militarrek diote arma nuklearrak ergelentzat direla. Arma psikologikoak, ez propaganda zaharraren zentzuan, baizik eta adimenaren kontrolean, etorkizuna ei dira.

    Adibidez, sareetako desinformazioa elikatzen duten algoritmoak?
    Sare sozialek nolabaiteko askatasuna ematen digute, iraultzarako arma bat dira, udaberri arabiarrean ikusi zen bezala. Horregatik, estatuek kontrolatu nahi dituzte, eta Assange gure garaiko heroia da, hain zuzen ere, jendea aske dela uste duten estatuen kontrola kritikatzean. Ez estraditatzea zuzena izan da, baina ez estraditatzeko arrazoiak okerrak dira. Vanessa Baraitser epaileak bere buruaz beste egiteko arriskua eskatu zuen: “Badakit Assangeren aurkako akusazioa gaizki dagoela, baina ez nago onartzeko prest“.

    Sareak argi eta garbi kontrolatzen diren tokian, arazoa ere badago.
    Noski Assange txinatarra behar dela. Ez dut Txinarekiko inolako begikotasunik, baina hondamendiak eztanda egin zuenean, jendearen osasuna ekonomiaren aurretik jarri zuten. Eta ekonomikoki ere eraginkorra izan zen, erakunde kapitalista handi batzuek orain defendatzen dute berrogeialdi zorrotzak direla baliagarri bakarra. Txinako lagun disidente batek esan zidan: “Alderdiak abantaila bat du Mendebaldearekiko; ez da hurrengo hauteskundeengatik kezkatzen“. Txinak lehentasuna ikusi zuen eta merkatuaren mekanismoak baldintzatu zituen; ez dakit nola egiten den hori modu demokratikoan, baina gure interes berekoia da elkartasun global berri bat sortzea. Birus berriak, larrialdi klimatikoak, ondoez soziala… hondamendiak merkatuaren esku utziko ez dituzten gobernuak behar ditugu.

    Gerra batean bezala?
    Ez dut  konparaketa moduan atsegin, baina bai, Bigarren Mundu Gerraren ondoren Rooseveltek arau guztiak hautsi zituenean bezala Orain osasun-sistema globala behar da, eta sistemak ezin badu kudeatu berdin dio, horixe egin behar da. Noizbait ekonomia gizarteratu egin beharko da. Presa hutsez. Estatu demokratiko batek ere ezin du onartu bere biztanleriaren zati handi bat goseak egotea, nahiz eta gertatzen ari den eta eszeptizismoa ulertzen dudan. Baina ezer ez dago lehenetsita, dena irekita dago. Habermas, filosofo alemaniarra, ez zait asko gustatzen, baina esan zuen komodaren salbuespenezko kontua dela inoiz ez dugula hainbeste jakin eta, aldi berean, hain kontziente garela gure ezjakintasunaz. Errealitatea zeharkaezina da. Eta zalantza horien erdian jardun behar dugu.

    Eta ez badugu egiten?
    Errealitatearekin askoz modu ankerragoan egingo dugu topo. Istiluak, arazoak AEBn gertatzen ari denaz ohartzen al zara? Afrikako herrialde bati buruzkoak diruditen titular pentsaezinak. Kapitolioko erasotzaileek zuzen jokatu zuten -herriaren borondatea ordezkatzen ez duen hauteskunde-sistema baten aurka protesta egiten- okerreko arrazoiaren alde -Trump bere alde dagoela sinetsiz-. Trump Kane bezalakoa da Orson Wellesen filmean, pobreen izenean hitz egiten du pobreek beren kabuz hitz egin ez dezaten. Populismo autoritario klasikoarekin kontrastean, faxismoa kasu, demokrazia abolitu eta ordena berri bat inposatu nahi duena, egungo populismoak ez du programarik. Horregatik, beren helburua mugarik gabe atzeratzen dute. Trumpen benetako biktimak elite liberal korporatiboen aurkako berriketa serio hartzen dutenak dira.

    Ezkorra ala baikorra al zara etorkizunari dagokionez?
    Woody Allenek 1979an idatzi zuen: “Gizateria bidegurutze batean dago. Desesperantzara garamatza bide batek eta etsipenera besteak. Desagerpena azken batean “. Krisia onartu behar da, inozoak izan barik. Txertoekin jendeak esaten du: “Azkenean tunelaren amaieran ikusiko dugu argia”. Noski ikusten dugula: eta aurrez aurre trena dator.

    Beraz, ezkorra?
    Hori da nire paradoxa. Hala naiz epe laburrean, zoriontsu izateko modu bakarra da batzuetan, zerbait ona gertatzen denean. Baina, aldi berean, baikor etsitua naiz. Elkarrekin bakarrik salbatuko gara. Oraindik ez badugu ikasi, krisi berriak behar ditugu antolatuagoak eta solidarioagoak izateko. Espero dut ez izatea oso basatiak.

    Gazteak kaltetuenak izan balira, serioago hartuko genuen hau?
    Hain da tristea. Esan gabe, denok onartu dugu: sakrifika ditzagun zaharrak. Biziraupenaren basakeria praktikatzen dugu. Atsekabetu egiten nau, baita ere, herrialde batzuetan, Yemenen, Armenian, gatazkak koronabirusak ordezkatu dituela ikustean. Pandemiak geldiarazi egingo zituela pentsatu nuen.

    Hedabideok ahaztu egin ditugu?
    Nire gaitzespena ez da hedabideek enfasia jartzea koronabirusean, baizik eta ez lotzea klima-aldaketarekin edo ondoez sozialarekin, patologia beraren parte den aldetik. Koronabirusa ez zen zerutik erori, ez zen saguzaharr zopa batetik irten Wuhango bazter batean; sistema baten parte da. Ez new age zentzuan, naturak kapitalismoaren aurka duen mendeku espiritual gisa. Covid 19a materialismo hutsa da, esanahirik gabeko prozesua, besterik gabe gertatzen dena, baina jakina, baldintza ekonomiko jakin batzuetan gertatzen dena. Natura suspertu egingo da, horrek ez nau kezkatzen, kontua da ea bertan lekurik izango den guretzat.

  • agit/prop,  covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    OR Book Going Rouge

    PANDEMIC! Covid-19 Shakes the World liburua atera berri du Slajov ŽiŽek pentsalari eta filosofoak. Hamabost eguneko itxialdian gaude gu, baina Koronabirusaren krisia Txinan hasi zenetik ikertzen eta artikuluak egiten aritu da ŽiŽek. Aurretik, Kapitalismoa bertan behera jota utzi dezaken krisia dela aitortu zuen mundu guztian ezaguna egin zen artikulu baten, eta gaur bertan O/R Books argitaletxearekin liburua plazaratu du.
    Liburu elektronikoa erosi berri dut, eta han eta hemen hartutako adierazpenekin osatu eta euskaratu dut artikulu hau.
    PANIC! |
    aldaketa klimatikoa |
    komuneko papera |
    komunismoa |

    Slajov Žižek: PANDEMIC! Covid-19 Shakes the World

    Hedabideak etengabe mezu berdina errepikatzen ari dira: “ez erori ikaran” eta gero jarrian, ikara eta izu egoerara garamatzan datu parrastada daukate eskuartean. Egoera honek, gaztaroan bizitako egoera ekartzin dit gogora; herrialdi sozialista baten, gobernuko ordezkariek maiz esaten ziguten ez zegoela izurako motiborik. Eta une oro, guk guztiok mezua argi harrapatzen genuen: beraiek ziren izua bizi zutena.

    Oraingo osasun krisi honek demokrazia liberalen ahultasunak agerian utzi ditu, eta horrek guztiak efektu politiko positiboa izango du. Bi aukera daude egoera honetarako: ankerkeria edo berrasmatutako komunismoa.
    Boterean zeudeneko logika autoritario komunistak ere bere mugak erakutsi ditu. Albiste txarrak jendaurrera eramateko beldurra, edota boterean daudenei erakustea, eta ondorioz ikerketak gutxietsi ziren. Horregatik, birusari buruzko lehen albisteak eman zituztenak atxilotu egin zituzten.
    Bestetik, osasun arazo global honen erronkei aurre egiteko estatu nazioen tresnekin bakarrik egin dakioke aurre, oinarrian adostasun global batekin, ahulenak babestukodituen hitzarmen soziala gauzatuz.

    Aldaketa klimatikoa

    Ez naiz utopikoa, ez nago herrien arteko elkartasuna aldarrikatzen. Aldiz, uste dut krisi honen aurrean elkartasunak eta kooperazioak gutako bakoitzak duen bizirauteko duen senari erantzuten diola; eta hori da dagoen erantzun arrazional eta egoista bakarra. Baina ez soilik koronabirusaren kasuan. Owen Jones aktibista eta pentsalariak adierazi bezala, klimaren krisiak koronabirusak baino jende gehiago hitzlen du, baina ez dugu izurik sentitzen horregatik, eta ikuspuntu komunista berritu batek sortu edo adostu dezake pertsona helduak eta gaisoak heriotzara kondenatuko ez dituen sistema bat.

    Komuneko papera


    Gazte sasoian, Yugoslavia sozialista hartan, zurrumurru bat hedatu zen: komuneko papera amaitu omen zen. Autoritateek erantzun zuten: “Komuneko paper nahikoa dago”. Harrigarriki jendeak sinestu egin zuen. Kontsumitzaile arruntak ordea, horrela arrazoitzen zuen: “Badakit zurrumurrua gezurrezkoa dela, uste dut badagoela nahikoa paper; baina, zer gertatzen dan gainontzekoek uste badute ez dagoela nahikorik eta geratzen den apurra erostera joaten badira, eta horrek prezioa areagotu… badaezpada ni ere papera erostera noa”.

    Komunismoa

    Estatuak lanik ez dutenen iraupenerako gutxieneko baldintzak bermatu behar ditu, eta behar beharrezko diren gauzen ekoizpena erregulatuz; hala nola, maskarak, frogak egiteko ktiak, arnasgailuak eta beharrezko bada hotelak eta bestelako ostatu edo lo egiteko lekuak konfiskatu behar baditu ere, merkatuko arauei muzin eginez. Nazioarteko kooperazio eraginkorra behar dugu, ekoizpenean eta baliabideen elkartrukean. Nik honi deritzot komunismoa eta ez dut beste alternatibarik ikusten, ankerkeria ez dena.

  • agit/prop,  ongi etorri errefuxiatuak

    Zizek, errefuxiatuak eta gu

    Gogoeta politikoa | Reflexiones politicas desde Grecia |  Political reflections from Greece

    eus es en | audio y texto en castellano (más abajo)  | further dow in english 

    Zer egin? Lenin iraultzailaren liburu ezaguna.
    Zer egin? Lenin iraultzailearen liburua.

    Elkartasuna oso ondo dago, baina zer gehiago egin dezakegu?
    Horrelako gogoetak otu zaizkit egunotan errefuxiatuen krisia delako honen inguruko erantzunaz pentsatzen jartzean. Esan eta esan ari naiz, arrazoietara jo behar dugula, gerren atzean dauden interesak. Mundu hobeago batera ihesean, noraezean dauden milaka lagun hauek, prekarietatea, esplotazioa eta biharko eskulan merkea izango dira guzti guztiak edo gehienak. Neoliberalismo basatienak, kapitalismo garaikide anker honek esplotatu eta xurgatu egingo ditu doazen lekura doazela. Eta faxismoa areagotuko da, lana kentzen dieten aitzakian.

    Negua. Hotza. Kanpamenduetako irudiek elkartasuna areagotu dute. Eta normala da. Eta jendeak bihotza dauka. Zelan ez. Eta guk ere bai. Eta horregatik gaude hemen. Jende asko, leku askotatik etorritakoak. Baina zerbait gehiago behar da. Zer da behar dugun hori?

    Gogoeta hoiekin nabilelako, ezin aproposagoa iruditu zait Zizek pentsalariaren azken liburuetako hau. La nueva lucha de clases. Los refugiados y el terror.

    Elkartasun ekintzetatik haratago, errefuxiatuek osatzen duten langilegoarekin zubiak eraiki, eta harremanetan klase borroka berri bat abiatu behar dugula proposatzen du, haiek eta gu. Sorterrian zein atzerrian. Eta mundu mailako aldaketa aldarrikatu eta borrokatu. Mundu berri bat daramagulako bihotzean, Hertzainak taldeak kantatzen zuen moduan.

    La nueva lucha de clases
    los refugiados, la solidaridad,
    Zizek y nosotros.
    ¿Pero qué hacemos?

    Nos sobra ropa, hace falta comida” me decía esta mañana Patricia, la chica que coordina el almacén de Illinikos en Atenas. Desde ese almacén, con una furgoneta que ha traído Kepa de Hernani reparten los alimentos por los campamentos. Productos frescos, arroz,  legumbres, sal, pasta…. De todo. Y toneladas. Y kilometros. Y cientos de personas esperando…

    Y de toda esa solidaridad almacenada y distribuida, me cuenta que la mitad mas o menos llega desde Euskal Herria. Que del estado español esta llegando mucho, muchísimo… pero que la solidaridad vasca es la pera! sonrie Paula.

    Y aprovecho estas palabras para felicitar a toda esa gente de buena voluntad que se acerca, que esta dispuesta a colaborar, hacer algo… es verdad, estamos en pleno invierno. Y las imagenes de las tiendas de campaña son muy fuertes… y el frío, y la nieve…pero más miedo me da la primavera… y el verano, y que esto siga, y en otoño sigan atrapados en Grecia estas 60.000 personas. Que Europa siga sin hacer nada.

    Por eso la solidaridad también se tiene que convertir en denuncia, en protesta… en aclarar las causas, la responsabilidad de todos los que nos gobiernan… que el marketing político no tiene cabida a estas alturas del partido. Que miles de personas huyen de sus países, por las guerras, por la miseria, por un futuro mejor a pesar de que desde occidente les ofrezcamos mas aviones, mas armas y mas miedo… Y ahí es donde también me avergüenzo de toda esa industria militar made in Basque country, de presidentes de equipos de futbol con toda una tradición de industria armamentistica… auzolotsa dirian en mi casa.
    Desgraciadamente también estamos en ese podium.

    Para finalizar, y agradeciendo de antemano a Graffiti y los compañeros de Radio Euskadi esta oportunidad que me han prestado para que pueda daros a conocer mis crónicas griegas… quisiera citar a Zizek… ese gran filosofo esloveno que tantas ideas nos da, y tan a menudo nos provoca a la hora de pensar…

    En uno de sus últimos libros “La nueva lucha de clases” Los refugiados y el terror…. Nos aporta varias ideas de todo esto que estamos hablando…
    Más allá de la patética solidaridad con los refugiados nos invita a construir puentes entre “nuestra” clase trabajadora y la “suya”, para que se unan en una lucha solidaria. Una nueva lucha de clases.
    Creo que tenemos un gran reto con las personas refugiadas, para hacer de este mundo un mejor sitio para vivir, que es de lo que se trata.
    Desde Grecia, besarkada bat eta musu bana guztioi.

    Slavoj Žižek

    Zizek, refugges and our new class struggle

    We have clothes left, food is needed,” Patricia, the girl who coordinates the Illinikos store in Athens, told me this morning. From that warehouse, with a van that has brought Kepa de Hernani distribute the food through the camps.
    Fresh products, rice, legumes, salt, pasta …. Of everything. And tons. And miles. And hundreds of people waiting …

    And of all this solidarity stored and distributed, he tells me that half more or less comes from Euskal Herria. That the Spanish state is coming very, very much … but that the Basque solidarity is the pear! Paula smiles.

    And I take these words to congratulate all those people of goodwill who are approaching, who are willing to collaborate, do something … it is true, we are in the middle of winter. And the images of the tents are very strong … and the cold, and the snow …

    But I’m afraid of spring … and summer, and let this continue, and in the autumn, these 60,000 people will remain trapped in Greece. Let Europe continue to do nothing.

    That is why solidarity also has to be turned into denunciation, protest … in clarifying the causes, the responsibility of all those who govern us … that political marketing has no place at this stage of the party. That thousands of people flee their countries, for wars, for misery, for a better future, even though from the West we offer them more planes, more weapons and more fear … And that’s where I’m ashamed of all that military industry Made in Basque country, presidents of football teams with a tradition of armaments industry … auzolotsa would say in my house.
    Unfortunately we are also on that podium.

    To conclude, and thanks in advance Graffiti and the fellows of Radio Euskadi this opportunity that I have lent so that I can give you to know my Greek chronicles … I would like to mention to Zizek … that great Slovene philosopher that gives so many ideas, and so often It causes us to think …

    In one of his last books Against the Double Blackmail: Refugees, Terror and Other Troubles with the Neighbours …. It gives us several ideas of all this that we are talking about …

    Beyond the pathetic solidarity with the refugees invites us to build bridges between “our” working class and “his”, to join in a struggle for solidarity.

    I think we have a great challenge with the refugee people, to make this world a better place to live, which is what it is about.