• covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia

    Slavoj Zizek: “Elkarrekin baino ez gara salbatuko”

    Esloveniar pentsalari ospetsuak dio elkarrekin bakarrik salbatuko garela. Oraindik ikasi ez badugu, solidarioagoak egingo gaituzten krisi berriak behar ditugu, antza.

    El Pais egunkarian elkarrizketa irakurri dut, testuarekin pdf-a bidali diet lagun batzuei. Baina berriz irakurri ostean pentsatu dut euskaratu eta berrirakurri eta gure artean hedatzea.

    Bakardadea da koronabirusaren aurreko bizitzatik faltan botatzen duena.  “Ez dut broma merke postmoderno gisa esaten“, aipatzen du filosofo esloveniarrak, jakinda aitorpena, asko jota, paradoxikoa dela: “Rock star filosofoa moduan mundu osoan hitzaldi jendetsuak ematera ohituta dagoena, orain apenas irteten den Esloveniako hiriburuan duen etxetik. Handik, bideo-deiei erantzuten die, bere sofatik. “Arrisku handikoa naiz, birusa harrapatzen badut ez dut kontatu ere egingo: 71 urte ditut eta diabetes handia, eta gero nire tik-ak ere hor daude“. “Konfinamenduaz gozatzen dut, baina bakardadea faltan botatzen dut, orain inoiz baino gehiago deitzen didatelako, Zoom madarikatua, bonbardatu egiten naute”.

    Idatzi eta idatzi ari delako deitzen diote behin eta berriz.  Anagrama argitaletxeak Como un ladrón en pleno día (2018) liburuaren itzulpena argitaratu berri du gaztelaniaz , udan Hegel in a Wired Brain (Bloomsbury, 2020) atera zuen eta PANdemIC (IZUrriA!, Txalaparta 2020) presazkoa argitaratu zuen, koronabirusa hasi eta 100 egunera. Bi orduko elkarrizketan eskua altxatu behar da hitza eskatzeko. Deprimituta eta umore txarrez dagoela dio “horrela nagoenean, okerrago dagoen norbaitekin hitz egiteak bakarrik animatzen nau“, baina hitzezko energia, ideia disdiratsuak eta dibagazioak xahutzea da. Aipu kultuak, pop aipuak eta bere buruari egindako aipamenak -obra itzela baitauka Zizek pentsalariak: 50 bat liburu, 1989ko ideologiaren objektu sublimetik-. “Gorroto nauten kazetariak bakarrik dira literalak esaten dudanarekin“. Eta premiatzen du: “Goazen istilura, Auschwitzen bezala, lanak libre egingo gaitu“.

    Como un ladrón en pleno día liburuan kontatzen duzu, Lubitschek umorea erabili zuela Holokaustoaren zaurira hurbiltzeko. Prest gaude pandemiaz barre egiteko?
    Oraindik ez. Heroismoak eta beldurrak thriller on bat egin dezaketen arren, gauza izugarriei buruzko komediak ere badaude. Jugoslaviako gerraren ostean, txiste politikorik argienak, arruntenak eta ikaragarrienak sortu ziren. Dramak denbora gehiago behar du. Primo Leviren liburua porrot handia izan zen berrogeiko hamarkadan, 20 urte gehiago behar izan ziren arrakasta lortzeko. Oraindik ez gaude hor, baina umorea itzuliko da eta iluna eta basatia izango da.

    Ez al dago gaur egungo memeetan, Twitter sarean?
    Izan daiteke. Eslovenian museo etnografikoak koronabirusari buruzko txantxak bildu ditu. Hala dirudien arren, hau ez ez da txantxa: batzuek hiriko zati abandonatuak berreskuratu nahi dituzte, birusa pasa dutenek edan eta dantza egin dezaten, orgiak egin ditzaten.

    Ghetto bat, eta ondo?
    Izugarri gustatzen zait. Leku batzutan asko dira bizirik atera direnak, egin lezakete.

    IZUrriA! (PANdemIC) liburuan esaten zenuen oso nekatuta geundela. Nola gaude orain?
    Neke kronikoarekin. Udaberrian gehiago sufritzen genuen, baina orain, Eslovenian 20 aldiz gehiago kutsatu arren, jendea axolagabeagoa da. Ez da ospatzeko axolagabekeria, desesperatua da. Inork ez daki zer gertatuko den. Jendea, desira galtzen ari da. Sarajevon, frankotiratzaileak teilatuetan zeudela, jendea bizirauteko borrokatzen zen; gero, gerra amaitu zenean, suizidioak iritsi ziren. Uste dut orain gauza bera gertatuko dela. Urte erdian, baliteke osasun-krisia kontrolatuago egotea, gero ekonomikoa etorriko da, eta hirugarren olatua psikologikoa izango da, erorketa emozionalak, suntsitutako belaunaldiak.

    Nola egin aurre arlo publikotik?
    Estatu indartsu eta eraginkorrak behar ditugu, baina ez da gutxietsi behar tokiko sareen autokudeaketa. Krisiak gugandik okerrena atera omen du. Barkatu. Nik osasun arazoak izan nituen konfinamenduan, eta  laguntza itzela jaso nuen, ez bakarrik mediku eta erizainengandik, auzokoengandik, elkarteengandik. Jende arruntaren etikan sinesten hasi nintzen. Hau egin behar da, eta ni hemen nago. Ezkerrak erabili beharko luke, ez manipulatu, elkartasunetik esnatze hau.

    Hala ere, txertoen banaketan, maskarekin edo arnasgailuekin gertatu zen bezala, logika kapitalistak arrakasta izan du, onenak irabaz dezala.
    Hipokrisia handia dago. Mundu guztiarentzat egongo zela esan zuten eta eskuratzeko orduan aldeak ikusten ari gara, adibidez, Israel palestinarrei ukatuz. Logika inozo bat da, mundu globalizatu batean, denok salbu egon behar dugu. Ez naiz inozoa — ez dut esaten koronabirusak komunismoa ekarriko duenik —, baina ezta ezkorra ere: elkartasun berri honek dituen aukeretan sinesten dut. Xehetasun txiki eta zoragarri bat: elkarrizketa batean, BioNtecheko sortzaile turkiarrak [Ugur Sahin doktorea, bere emazte Özlem Türecirekin batera] zera esan zuen: “Guk ezin dugu dena egin, beste txerto batzuk behar ditugu“. Enpresaburu bat “non dago lehia” galdetzen! Hau edertasuna! Bikote horren lanak politikoki zuzenak diren txorakeria guztiak baino gehiago egin ditu arrazakeriaren aurka. Jendeak dio: “Kapitalismoak bizirik iraungo du“. Nik erantzun: “Izugarri aldatu da“. Gobernu kontserbadoreek ere, Trumpek eta Boris Johnsonek, gauza pentsaezinak egin dituzte: nazionalizatzea, esku hartzea edo oinarrizko errenta unibertsalaren elementuak de facto sartzea.

    Egun argiko lapurra liburuan sistema gu konturatu gabe nola aldatzen den aipatzen duzu. Lapurra hobeto ikusi al duzu?
    Hainbat zentzutan. Alde batetik, aberastasunaren kontzentrazio lotsagabea jada ez da sekretua. Nazkagarria da. Ultrakapitalismoan, Gates, Soros eta gainerakoak jakintsuen kontseilu bezala aurkezten dira, aristokrazia berri gisa. Bestetik, Amazonek edo Microsoftek ez dute ustiapen klasikoa egiten — nik lan egiten dut eta zuk aparteko etekina ateratzen duzu —, baizik eta Marxek guztion ongia deitzen zuena pribatizatzen dute, komunikatzen garen espazio partekatua, eta errentez baliatzen dira. Kapitalismoa eredu feudalago eta digitalago baterantz dihoa, non megakonpainia pare batek dena kontrolatuko duen eta Estatuetako segurtasun aparatuekin bat egingo duten.
    Dagoeneko ez gaituzte geolokalizatuta, a ze pitokeria! horrek ez du beldurrik ematen. Izan ere, badakite non zoazen irakurtzen ari zaren liburuan, telebistak zure aurpegi-adierazpena aitortzen du, programa bat gustuko duzun ikusteko; AEBetan, Txinan edo Israelen elkarrizketa pribatuak grabatu egiten dira; Europan jada zaila da 100 euroko billeteak aurkitzea, eta azkenean, kamerari begira eta irribarrez ordainduko dugu. Eta Estatuak dena jakingo du.

    Zientzia-fikzioa dirudi.
    Jada badago interakzio zuzen bat adimenaren eta ordenagailuen artean. Positiboa balitz bezala saltzen dute, horrela, ezinduek aulkia mugitu dezakete “aurrera” edo dena delakoa pentsatuz, baina ez dizute kontatzen zure burua kontrolatzeko ere balio duela. Nire lagun militarrek diote arma nuklearrak ergelentzat direla. Arma psikologikoak, ez propaganda zaharraren zentzuan, baizik eta adimenaren kontrolean, etorkizuna ei dira.

    Adibidez, sareetako desinformazioa elikatzen duten algoritmoak?
    Sare sozialek nolabaiteko askatasuna ematen digute, iraultzarako arma bat dira, udaberri arabiarrean ikusi zen bezala. Horregatik, estatuek kontrolatu nahi dituzte, eta Assange gure garaiko heroia da, hain zuzen ere, jendea aske dela uste duten estatuen kontrola kritikatzean. Ez estraditatzea zuzena izan da, baina ez estraditatzeko arrazoiak okerrak dira. Vanessa Baraitser epaileak bere buruaz beste egiteko arriskua eskatu zuen: “Badakit Assangeren aurkako akusazioa gaizki dagoela, baina ez nago onartzeko prest“.

    Sareak argi eta garbi kontrolatzen diren tokian, arazoa ere badago.
    Noski Assange txinatarra behar dela. Ez dut Txinarekiko inolako begikotasunik, baina hondamendiak eztanda egin zuenean, jendearen osasuna ekonomiaren aurretik jarri zuten. Eta ekonomikoki ere eraginkorra izan zen, erakunde kapitalista handi batzuek orain defendatzen dute berrogeialdi zorrotzak direla baliagarri bakarra. Txinako lagun disidente batek esan zidan: “Alderdiak abantaila bat du Mendebaldearekiko; ez da hurrengo hauteskundeengatik kezkatzen“. Txinak lehentasuna ikusi zuen eta merkatuaren mekanismoak baldintzatu zituen; ez dakit nola egiten den hori modu demokratikoan, baina gure interes berekoia da elkartasun global berri bat sortzea. Birus berriak, larrialdi klimatikoak, ondoez soziala… hondamendiak merkatuaren esku utziko ez dituzten gobernuak behar ditugu.

    Gerra batean bezala?
    Ez dut  konparaketa moduan atsegin, baina bai, Bigarren Mundu Gerraren ondoren Rooseveltek arau guztiak hautsi zituenean bezala Orain osasun-sistema globala behar da, eta sistemak ezin badu kudeatu berdin dio, horixe egin behar da. Noizbait ekonomia gizarteratu egin beharko da. Presa hutsez. Estatu demokratiko batek ere ezin du onartu bere biztanleriaren zati handi bat goseak egotea, nahiz eta gertatzen ari den eta eszeptizismoa ulertzen dudan. Baina ezer ez dago lehenetsita, dena irekita dago. Habermas, filosofo alemaniarra, ez zait asko gustatzen, baina esan zuen komodaren salbuespenezko kontua dela inoiz ez dugula hainbeste jakin eta, aldi berean, hain kontziente garela gure ezjakintasunaz. Errealitatea zeharkaezina da. Eta zalantza horien erdian jardun behar dugu.

    Eta ez badugu egiten?
    Errealitatearekin askoz modu ankerragoan egingo dugu topo. Istiluak, arazoak AEBn gertatzen ari denaz ohartzen al zara? Afrikako herrialde bati buruzkoak diruditen titular pentsaezinak. Kapitolioko erasotzaileek zuzen jokatu zuten -herriaren borondatea ordezkatzen ez duen hauteskunde-sistema baten aurka protesta egiten- okerreko arrazoiaren alde -Trump bere alde dagoela sinetsiz-. Trump Kane bezalakoa da Orson Wellesen filmean, pobreen izenean hitz egiten du pobreek beren kabuz hitz egin ez dezaten. Populismo autoritario klasikoarekin kontrastean, faxismoa kasu, demokrazia abolitu eta ordena berri bat inposatu nahi duena, egungo populismoak ez du programarik. Horregatik, beren helburua mugarik gabe atzeratzen dute. Trumpen benetako biktimak elite liberal korporatiboen aurkako berriketa serio hartzen dutenak dira.

    Ezkorra ala baikorra al zara etorkizunari dagokionez?
    Woody Allenek 1979an idatzi zuen: “Gizateria bidegurutze batean dago. Desesperantzara garamatza bide batek eta etsipenera besteak. Desagerpena azken batean “. Krisia onartu behar da, inozoak izan barik. Txertoekin jendeak esaten du: “Azkenean tunelaren amaieran ikusiko dugu argia”. Noski ikusten dugula: eta aurrez aurre trena dator.

    Beraz, ezkorra?
    Hori da nire paradoxa. Hala naiz epe laburrean, zoriontsu izateko modu bakarra da batzuetan, zerbait ona gertatzen denean. Baina, aldi berean, baikor etsitua naiz. Elkarrekin bakarrik salbatuko gara. Oraindik ez badugu ikasi, krisi berriak behar ditugu antolatuagoak eta solidarioagoak izateko. Espero dut ez izatea oso basatiak.

    Gazteak kaltetuenak izan balira, serioago hartuko genuen hau?
    Hain da tristea. Esan gabe, denok onartu dugu: sakrifika ditzagun zaharrak. Biziraupenaren basakeria praktikatzen dugu. Atsekabetu egiten nau, baita ere, herrialde batzuetan, Yemenen, Armenian, gatazkak koronabirusak ordezkatu dituela ikustean. Pandemiak geldiarazi egingo zituela pentsatu nuen.

    Hedabideok ahaztu egin ditugu?
    Nire gaitzespena ez da hedabideek enfasia jartzea koronabirusean, baizik eta ez lotzea klima-aldaketarekin edo ondoez sozialarekin, patologia beraren parte den aldetik. Koronabirusa ez zen zerutik erori, ez zen saguzaharr zopa batetik irten Wuhango bazter batean; sistema baten parte da. Ez new age zentzuan, naturak kapitalismoaren aurka duen mendeku espiritual gisa. Covid 19a materialismo hutsa da, esanahirik gabeko prozesua, besterik gabe gertatzen dena, baina jakina, baldintza ekonomiko jakin batzuetan gertatzen dena. Natura suspertu egingo da, horrek ez nau kezkatzen, kontua da ea bertan lekurik izango den guretzat.

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Noam Chomsky: Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere

    2020-03-21

    Umeak | Francesco Tonucci

    2020-04-14

    [ leihotik mundura ] 20:20

    2020-04-15
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  larrabetzutik,  maitatasunetik

    Neska mutikoekin oinez egiteko ibilbide laburrak

    Domekarekin, gure neska mutikoak kalera irtengo dira. Ordubete, asko jota kilometro baterainoko distantzian.
    Neurri berria da, beharrezkoa, eta kalera irten eta oinez ibiltzea be aukera bat izan daiteke.



    Horregatik, Larrabetzun errez egiteko zazpi ibilbidetxo prestatu ditugu eta sarean zabaldu. Egunero ibilbide ezberdin bat egiteko aukera eskainiz.

    Larrabetzuko zazpi ibilbide, egunero bat

    PDF moduan deskargatzeko aukera.

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Umeak | Francesco Tonucci

    2020-04-14

    FIFA20 Euskal Liga bideojokoetan

    2020-03-30

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    2020-03-28
  • covid19 | koronabirusa,  Elikadura burujabetza,  ikusi eta ikasi

    Zapatisten mezua munduari

    [ EZLN-k munduari ]
    Egoera hau zelan bizitzen ari garen:
    Lasaitasunez, asalduraz eta zuhurtziaz. Komunitatean, hau da, hiritik kanpo, egoera oso bestelakoa da; elikagaiak baratzean daude, arto-erreserbak eta indabak daude, egunero hartzen ditugu ur bero sendagarriak, gorputza lantzen dugu nekazaritzan eta abeltzaintza txikian.
    Izua ez da hain handia, ez baitago eguna galtzeko adina denborarik Fake News hoiek irakurtzen, konspirazio-teoriak eta gobernu txarraren kateak ikusten. Harreman sozialak zuzenak eta beharrezkoak dira, elkartasuna erabatekoa da ezaguna denarekin eta arrotzarekin.
    Bizitza ez da gelditzen, ez da etxean geratu behar, animaliak gosez hilko lirateke eta makrak galdu egingo lirateke.
    Ez dago Estatuaren laguntzen gaineko itxaropenik; estatuak, historikoki, lur horiek ustiatzen utzi eta baimendu duelako. Eskolan eskolarik ez duten haurrek beren kultura eta hizkuntza baino gehiago ikasten dute beren familiekin, batez ere aitona-amonekin.
    Bizi ditudan pentsamendu politikoei buruz: modernitate kapitalistaren alabak krisi bakoitzean eliteak aberasteko, zaurgarrienak desagertzeko eta etxean, geldirik, klase ertain izutsu eta eroso bat uzteko diseinatuta daude, izu-informazioa kontsumitu eta diru gutxi gordeta munduaren amaiera balitz bezala xahututa.

    Munduaren amaiera kapitalismoaren garaipenarekin eta bizia suntsitzeko sistema konplexuarekin eta planetari eusten dioten elementu naturalekin hasi zen.

    Osasun-larrialdia ez ezik, beste hauek ere baditugu: larrialdi klimatikoa, ur-eskasia, gerraren biktimak diren errefuxiatuena ekialde inguruan, narkotrafikoarena Latinoamerikan eta ingurumen-errefuxiatuena beren bizi-ekosistemak suntsitzeagatik, emakumeen kontrako biolentziaren hazkunde esponentziala kontinente guztietan, eta ustelkeria gero eta gogorragoa gobernu-maila guztietan; krisia sistemikoa da, eta irtenbideak berdin-berdina izan behar du. Ez da nahikoa eskuak garbitzea eta maskara jartzea, beste mundu posible batzuk eraiki eta amets berriak behar ditugu. .
    Gure elikagaiak ereitea, antolatzea, medikuntza naturala berreskuratzea, zientzia autonomoan laguntzea, eskola, ikastetxe eta pluribertsitate libre gehiago sortzea, krisietan arrakalak aurkitzea eta bizimodu kolektiboa birplanteatzea dira matxinatuen zereginak, batzarretako akordioetatik sortzen diren beste askorekin batera.

    Animo kolapso globalaren sintometako bat bizitzen ari garen garai honetan, birus hau gizateria eta mundua kutsatuta dituen ugarietako bat da.
    Ez naiz etxean gelditzen, gure lana da behekoekin antolatzea, basoan eta oihanean bizi direnekin, kapitalismo patriarkalaren birusak eta haren gaitz guztiek (pandemiak, erausketa, matxismoa, kolonialismoa, diskriminazioa, indarkeria, ekozidioa, etnozidioa, inperialismoa eta alderdi politikoen sistema) beste mundu batzuk eraikitzeko.



    Carta de  zapatistas ️
    Del ejército zapatista para el mundo:
    Del EZLN
    Sobre cómo lo estoy viviendo:
    Con tranquilidad, rebeldía y prudencia. En la comunidad, es decir fuera de la ciudad, la situación es muy otra; los alimentos están en la huerta, hay reservas de maíz y frijol, todos los días tomamos aguas calientes medicinales, ejercitamos el cuerpo con en el trabajo agrícola y de pequeña ganadería.
    El pánico no es tan grande porque no hay suficiente tiempo como para perder el día viendo Fake News, teorías de conspiración y las cadenas del mal gobierno. Las relaciones sociales son las justas y necesarias, la solidaridad es absoluta con el conocido y el extraño.
    La vida no para, no hay como quedarse en casa, los animales morirían de hambre y las chakras podrían perderse.
    No hay expectativas sobre ayudas del estado, el estado históricamente ha abandonado y permitido la explotación de estas tierras.Los niños sin clases en la escuela aprenden más de su cultura y lengua en casa con sus familias, en especial con sus abuelas y abuelos.
    Sobre los pensamientos políticos que me atraviesan: Las ciudades hijas de la modernidad capitalista están diseñadas para enriquecer a las élites en cada crisis, para desaparecer a los más vulnerables y dejar en casa, inmóvil, a una clase media asustadiza y cómoda, que no hace otra cosa que consumir información de pánico y gastar su poco dinero guardado como si fuera el fin del mundo.
    El fin del mundo comenzó con el triunfo del capitalismo y su complejo sistema de destrucción de la vida y los elementos naturales que sostienen el planeta.
    No sólo tenemos una emergencia sanitaria, tenemos una emergencia climática, de escasez de agua, de refugiados víctimas de la guerra en medio oriente, del narcotráfico en Latinoamérica y refugiados ambientales por la destrucción de sus ecosistemas de vida, tenemos un incremento exponencial de femicidios en todos los continentes y una corrupción cada vez más descarada en todos los niveles de gobierno; la crisis es sistémica y la solución lo debe ser igual. No basta con lavarnos las manos y ponernos una mascarilla, tenemos que construir otros mundos posibles y tejer nuevas arcas.
    Sembrar nuestros alimentos, organizarnos, recuperar la medicina natural, apoyarnos en la ciencia autónoma, crear más escuelas, colegios y pluriversidades libres, encontrar grietas en las crisis y re-plantearnos el modo de vida colectiva, es la tarea de las y los rebeldes, junto a muchas a otras que surjan de los acuerdos asamblearios.
    Ánimo en este tiempo en el que estamos viviendo uno de los síntomas del colapso global, este virus es uno de los muchos que tiene infectada a la humanidad y al mundo.
    No me quedo en casa, nuestra tarea como insurgentes es organizarnos con los de abajo, con los del páramo y la selva, para construir mundos muy otros donde el virus del capitalismo-patriarcal y todos sus males: pandemias, extractivismo, machismo, colonialismo, discriminación, violencia, ecocidios, etnocidios, imperialismo y sistema de partidos políticos, no puedan entrar.
    Att. #SombreroRojo

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    FIFA20 Euskal Liga bideojokoetan

    2020-03-30

    Slavoj Zizek: “Elkarrekin baino ez gara salbatuko”

    2021-01-23

    [ leihotik mundura ] 20:20

    2020-04-15
  • covid19 | koronabirusa,  ikusi eta ikasi

    Sortu eta sortuz, gure aukera ⏸▶

    21 egun, erraz esaten da. ⏸▶ (pause eta play)
    Bitartean asko ari gara ikusi eta ikasten. Zer ez den sortu egun guzti hauetan Euskal Herrian.
    Sukaldaritza, esku lanak, musika… herri ekintzailea gara duda barik.

    Espaloian

    Igor Telletxea Berako musikariak, berak bakarrik Itoiz taldearen Espaloian grabatu du.

    Eta zenbat horrelako, herriz herri, Euskal Herri osoan.
    Baduzu gomendatzeko modukoa den bideoren bat?

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    #etxeangeratu #COVID19 Eguneroko kronikak

    2020-03-13

    Itxialdia, isolamendua eta sorkuntza

    2020-03-24

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    2020-03-28
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi

    Itxialdia, isolamendua eta sorkuntza

    Itxialdia eta sorkuntza. Isolamenduari zelan aurre egin kulturgintzatik. Hara hor bi erreportajetan, egunotan landu ahal izan dudan eta GARA egunkarian argitaratu duguna. Mila esker kulturgileok. Batzuk etsita, besteak animatuago… ea guztion artean ekintza handi hau bideratzen dugun.

    Itxialdian sortzen

    Isolamenduari irriz eta kantuan

    Mikel Antzak, poema eder horri ahotsa jarri dio gaur goizean.

    Eskerrik asko Aiora eta Piti ( Zea Mays ), Unai Iturriaga, Zuriñe Hidalgo ( Hesian ), Toti Martinez de Lezea, Oier Araolaza ( dantzan.eus ), Mikel Orbegozo eta Mikel Antza.


    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Zapatisten mezua munduari

    2020-04-17

    Sortu eta sortuz, gure aukera ⏸▶

    2020-04-02

    Neska mutikoekin oinez egiteko ibilbide laburrak

    2020-04-25
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  ikusi eta ikasi

    Noam Chomsky: Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere

    Il Manifesto egunkari komunistan egin zioeten elkarrizketa. Elkarrizketa Valentina Nicolik egin zion, Noam Chomskyren liburuak italierara itzultzen dituena.

    Denak bezala etxean harrapatuta, edo zorionekoak bezala behintzat, Noam Chomskyri (Filadelfia, 1928) idaztea erabaki dut, lehenik eta behin, nola dagoen jakiteko eta, gero, koronabirusak sortutako krisiaz eta iritzi publikoaren erreakzioaz zer pentsatzen duen galdetzeko.
    Azkenaldian, zenbaitek uste du birusa nahita zabaldu dela, interes ekonomiko edo geopolitikoengatik. Chomsky irakasleak, urte batzuetan itzultzeko pribilegioa izan dudan liburuak, ordu batzuetan erantzuten dit bere ohiko adeitasunarekin.

    Ondo dagoela esan dit. Bera, gu bezala, Tucson-en etxean geratu da Valeria emaztearekin. Ez da hori geldiaraztea, ezinezkoa da.

    Jakinarazten dit egunero ehunka elkarrizketa-eskaera jasotzen dituela, inoiz baino gehiago, eta “agenda torrentziala, agenda gori bat” duela. Gehiago galdetzea gustatuko litzaidake, baina badakit erantzungo zenidala ahal banu.

    Egoera oso larria da

    “Egoera oso larria da”, dio. “Eta ez dago sinesgarritasunik birusa nahita zabaldu zela baieztatzeko.”

    Gobernuen jarrerari dagokionez: “Badirudi Asiako herrialdeek kutsadurari eustea lortu dutela, eta Europar Batasuna, berriz, berandu dabil”.

    Zer dago zuen herrialdetik? : “Estatu Batuen erreakzioa izugarria izan da. Ia ezinezkoa zen pertsonei frogak egitea ere; beraz, ez dakigu zenbat kasu dauden benetan”.

    Bere erantzunetan —minimizatu egiten du esanez “ez dakit argitaratzeko merezi duen zerbait baden”—, pilula txikietan aurkitzen dugu zer behar dugun egiaren muina ulertzeko: “Eraso neoliberalak prestatu gabe utzi ditu ospitaleak. Adibide bat: ospitaleetako oheak kendu egin dira “eraginkortasunaren” izenean.

    Gauzak okertzeko, Trump urakana. Orain bakarrik ematen du gauzak aldatzen ari direla Estatu Batuetan, baina “orain arte, bai Trump-ek bai Kushner-ek [Jared, Trump-en suhia eta haren hurbileko aholkulariak] gutxitu dute krisiaren larritasuna. Jarrera hori areagotu egin dute eskuineko komunikabideek, eta, beraz, pertsona askok ez dituzte neurri oinarrizkoenak hartu”.

    Chomskyk hitz batzuetan laburbiltzen du bizi garen sistemari buruz jakin behar duguna: “Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere. Gobernuak eta multinazional farmazeutikoek aspalditik dakite pandemia larria gertatzeko aukera handia dagoela, baina onuretarako ez denez ona horretarako prestatzea, ez da ezer egin”.

    Eskerrik asko irakasle, laster ikustea espero dut.

    “Zaindu, #etxeangeratu”.

    Elkarrizketagilea: Valentina Nicolì

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    FIFA20 Euskal Liga bideojokoetan

    2020-03-30

    Slavoj Zizek: “Elkarrekin baino ez gara salbatuko”

    2021-01-23

    #etxeangeratu #COVID19 Eguneroko kronikak

    2020-03-13
  • i+g,  ikusi eta ikasi,  larrabetzutik,  pasahitza

    Bertso eskola birtualak

    #etxeangeratu eta bertsoaz gozatu

    Asteon bertsotan egiteko ere aukera baliatu dugu. Distantziak eta isolamendua ez dira oztopo. Whatsapp bidez ibili gara Larrabetzuko bertso eskolan, eta Hori Bai gaztetxean batzen garenean bezain ondo aritu gara.
    Pirinioko bertso eskolan berriz, distantzia edo lan kontuengatik hurbildu ezin dutenak ere elkartu gara. Esperientzia ona.

    Larrabetzuko bertso eskola

    Astelehenean hasi ginen bertso eskola birtualean. Horretarako gura zutenak taldetxo baten batu eta hitzartutako orduan zita. Etxahun Lekue izan ohi da irakaslea eta astelehenerako ere gaiak eta ariketak prestatu zituen.
    Eta hor ibili ginen bakoitza, bere kopla edo bertsoa grabatu eta besteei igortzen:

    Joan etorrikoak izan ziren. Erantzunak. Trufa. Giro ona. #bertsobirusa

    Pirinioko bertso eskola
    Baigorritik Larrabetzura

    Udazken negua Aezkoa aldean eman nuenez, asteazkenero Errora joaten nintzen hango lagunekin. Xabi Terreros da han arduraduna, eta talde polita batu gara. Aurten gainera Bardoak ere jokoan daudenez, asistentzia polita izan da urtean zehar. Giroa ere halakoa. Aribe, Garralda, Aurizberri, Eugi, Erro edo Meskiritzeko lagunak batu eta oso giro polita topatu dut Pirinioan. Horrek bultzatu nau urte barriarekin batera, Larrabetzuko bertso eskolan aspaldiko partez bertsoei heltzera. Eta enaiz damutzen.
    Abenduan agurtu nituen Pirinioko bertsolariak. Bardoetan elkartu ginen berriz, Erron. Eta aste honetako eskola birtualak eman digu berriro horretarako aukera. Eta egia esan, Terrek ere ondo prestatu zuen eskola. Eta hari erantzuten saiatu ginen hitzordura hurbildutakook.

    Agur bat hasteko:

    Baigorritik Larrabetzura, Pirinioan
    Baigorritik Karin, Aurizberritik Aitor, Garraldatik Leire, Errotik Fernando, Ibai ere Aurizberritik edo, Garraldako irakaslea den Beñat Berastegitik, Xabi irakasle lesakarra Iruñerrian egonen zen ziurrenik eta ni neu Larrabetzuko etxealditik.

    Horrelako batzuk joan ziren.

     

    Beñatek behinola botatakoa ekarri zuen gogora irakasleak, -maiz gure bertso artxiboa da whatsappa!- eta eskolakook entzun ahal izan genuen.

    Eta amaieran, agurra Habaneran egiten ausartu zen Leire. Itzel ondo pasatu genuen seinale. Eta ikasten ari garela ez ahaztu. Eta batez ere ondo pasatzen. Ez da gutxi. Milesker lagunok.

    Bertsoko eskolakoak telebistan

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Sare sozialak berbagai gaztetxean

    2013-03-14

    Eguneratzen

    2013-02-09

    Intxurtxu erakusketa: intxaur egurretik soinuak eskuz egitera

    2013-12-13
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi,  larrabetzutik

    #etxeangeratu #COVID19 Eguneroko kronikak

    Herri osoa isolatuta. Babesa. Auzolanaren bertsio berria.
    Telelana ahal duenak. Ikasleak etxean ikasten. Toki publikoak itxita.
    Ezagutzen ez genuen egoera bat bizitzen ari gara. Eta arduraz jokatzeko sasoia da.

    #COVID19

    Asko dugu ikasteko, irabazteko. Ea denon artean ondo egiten dugun.

    Hasi besterik ez gara egin, eta agian luzea eta zamatsua egingo zaigu. Elkartasunez, pazientziaz, buruarekin, eta ondo informatzea izango da kontua.

    Koronabirusa

    Koronabirusari buruz txantxetan hasi ginen hasiera baten, Txinara begiratu eta urrutiko kontua iruditzen zitzaigun.
    Italiakoak ez zigun beldur askorik sortu.
    Baina Gasteiz eta Arabako albisteak iritsi ziren gero.

    Orain denok daukagu gertuko kasu bat. Denoi iritsi zaigu berriren bat. Eta babesera jotzeko ordua da. Ez dadin gehiago hedatu. Mozteko.

    Neurri zorrotzak hartu dira. Ugari. Baina neurri garrantzitsuena gure baitan dago. Gure esku dago erabakirik handiena. Eta erabakitzeko aukera daukagu. Burujabetza ariketa bat ere izango da egun hauetakoa.

    Kronikak

    – lehen eguna | martxoak 13 ostirala
    – bigarren eguna | martxoak 14 larunbata
    – hirugarren eguna | martxoak 15 igandea

    – laugarren eguna | martxoak 16 astelehena
    – bosgarren eguna | martxoak 17 asteartea
    – seigarren eguna | martxoak 18 astezkena
    – zazpigarren eguna | martxoak 19 osteguna
    – zortzigarren eguna | martxoak 20 ostirala
    – bederatzigarren eguna | martxoak 21 larunbata
    – hamargarren eguna | martxoak 22 igandea

    – hamaikagarren eguna | martxoak 23 astelehena
    – hamabigarren eguna | martxoak 24 asteartea
    – hamairugarren eguna | martxoak 25 asteazkena
    – hamalaugarren eguna | martxoak 26 osteguna
    – hamabostgarren eguna | martxoak 27 ostirala
    – hamaseigarren eguna | martxoak 28 larunbata
    – hamazazpigarren eguna | martxoak 29 igandea
    – hamazortzigarren eguna | martxoak 30 astelehena
    – hemeretzigarren eguna | martxoak 31 asteartea

    – hogeigarren eguna | apirilak 1 asteazkena
    – hogeitabatgarren eguna | apirilak 2 osteguna
    – hogeitabigarren eguna | apirilak 3 ostirala
    – hogeitahirugarren eguna | apirilak 4 larunbata
    – hogeitalaugarren eguna | apirilak 5 igandea

    – hogeitabostgarren eguna | apirilak 6 astelehena
    – hogeitasegiarren eguna | apirilak 7 asteartea
    – hogeitazazpigarren eguna | apirilak 8 asteazkena
    – hogeitazortzigarren eguna | apirilak 9 osteguna
    – hogeitabederatzigarren eguna | apirilak 10 ostirala
    – hogeitamargarren eguna | apirilak 11 larunbata
    – hogeitamaikagarren eguna | apirilak 12 igandea Aberri Eguna

    – hogeitamabigarren eguna | apirilak 13 astelehena
    – hogeitamairugarren eguna | apirilak 14 asteartea
    – hogeitamalaugarren eguna | apirilak 15 asteazkena
    – hogeitamabostgarren eguna | apirilak 16 osteguna
    – hogeitamaseigarren eguna | apirilak 17 ostirala
    – hogeitamazazpigarren eguna | apirilak 18 larunbata
    – hogeitamazortzigarren eguna | apirilak 19 igandea

    – hogeitameretzigarren eguna | apirilak 20 astelehena
    – beorrogeigarren eguna | apirilak 21 asteartea
    – berrogeitabatgarren eguna | apirilak 22 asteazkena
    – berrogeitabigarren eguna | apirilak 23 osteguna
    – berrogeitairugarren eguna | apirilak 24 ostirala
    – berrogeitalaugarren eguna | apirilak 25 larunbata

    lehen eguna etxean

    Lehen eguna eman dugu etxean, eta agian luzea egin zaigu. Whatsappetatik deialdiak sartzen zaizkizu, geratzeko, nonbaitera joateko. Orain da unea. Gogorra izan beharra dago. Bakardadean, isolamenduan egotera ohitu. Irakurri. Marraztu. Amets egin. Deskantsatu. Ondo elikatu. Etxekoekin hitz egin. Dena daukagu irabazteko.

    bigarren eguna

    naiz.eus
    Ez da erraza. Baina aurrera egingo dugu. Gura beste lo egin, eta ezberdina da zapatu goiza. Ez dago eskola kirolik. Sinestezina. Baina ez dago plan askorik be!
    Gaur 80 lagun Lesakara joatekoak ziren, sagardotegira. Bertan behera geratu da aldez aurretik.
    Atzo poteoan jendea ibili dala esan dit lagun batek. –Ardurabakoak! etortzen zaigu orduan ahora, akordura.

    Etxeko zereginak eta zaintzak prestatu eta erosketa zerrenda egin dugu. Arraina telefonoz enkargatuta genuen, zapaturo moduan. Andra Mari kalera joan eta ilara arraindegiaren parean. Eta Kantauri itsasoan bezain huts arraindegia. –Dana eroan dute antza!

    Txanda tokatu zaigunean sartu naiz, laguntzailea kanpoan geratu da horma kontra zain. Prest neukan arraina, pisatu, garbitu, zerrak egin eta poltsan sartu dit Jose Peska, arraindegikoak.
    Semeak boltsa hartu eta etxera eroan du, atoan.

    Eroslera joan naiz gero. Zerrenda eskuan. Esku baten guantea jarri, eta garbiketarako etxean behar genituenak sartu ditut gurdi txikira. Jatekoen lekuan gero eta gutxiago dagoela jabetu naiz. Saltxitxak bai, baina solomo edo petxugarik ez da geratzen. 80 urtetik gorako andrak ikusi ditut, eta denda gainezka. Larritu egin naiz, eta ez naiz bakarra izan. –Ardurabakoak! etorri zait barriro burura. –Zelan egingo diogu holan aurre koronabirusari?

    Kanpoan, etxetik bueltan etorrita neukan txikia, iladan zegokidan lekuan egon -metro batera aurrekotik- eta txartelarekin ordaindu dut. Etxetik ekarritako poltsetan sartu eta erositakoa bitan banatu dugu denda kanpoan. Farmaziara joan naiz gero. Han ere jendea. Kanpoan itxaron dut eta hitzordu baterako ordua zela konturatu naiz. Plazan jezarri naiz gazte arduratsu bategaz. Arrastian zaintza zelan antolatu pentsatzeko batzartuko direla aurreratu dit. Eta Hori Bai gaztetxea itxi egin dutela. Arduratsu. Eta atzo arrastian 30 gazte batera zeudela bertan, oso metro gutxian. –Ardurabakoak! horrek ere.

    Parazetamola hartu farmazian, glizerinarik ez dagoela. Etxean gauzak utzi eta frutadendara. Bakarrik egon naiz. Kalabazinak, sagar zukua, madari batzuk, entsaladak egiteko aguakate eta artoa. Behar beharrezko gauzak baino ez. Bizio asko bez!

    Okindegian jende gehiago zegoen. Kanpoan zain geratu naiz, beste lagun bat hantxe zegoelako. Iladan barik, zain. Horra hor zelan kolatu zaigun andra bat, ezer esan barik. Biok barrura sartu garenean… hiru lagun dendan guztira, jabetuko zen beharbada zain geundela. Gure onena eta gure txarrena ateratzen da horrelakoetan. Ez digu ezer esan. Baina jabetuko zen, ezta?

    Okindegian Kris eta Asierrek normalean baino gehiago saldu dutela konturatu naiz. Egunkariak ere amaitu zaizkie antza. Behar beharrezko zerbitzu publikoa. Ogia, egunkariak, behar beharrezko jakiak.

    Nik goizean egunkaria hartu dudanean, Iñaki Sotoren artikuluak datorkigunaren irudi bat eman dit. Eta arduraz jokatzea, gure zeregin militantea dela jabetu naiz. Eta horrela ari da jende asko, baina beste asko ez. Ardura barik. Eta horrek ondorioak ditu.

    Etxean tartetxo bat egon ostean, basotik buelta bat emotera atara naiz. Bakarrik. Makila eskuan, urrunetik jendea agurtu eta segi aurrera! Basoan askoz gusturago. Oinez. Bake bakean. Lasai. Zoragarri. Argazkiak egin, txoritxoak entzun -egia esan, auzokoak esan dit entzun be ez direla egiten urian- eta erreka bazterretik etxeraino heldu naiz txiri txiri. Baloiagaz auzoko parke huts batera joan gara gaur ere. Atzo olgetan egon ginen, eta gaur ere bazkal ordurarte han ibili gara tokeak ematen eta burua baloiagaz nekatzen. Itzel.


    Aretxabala itxita. Herriko tabernako arduradunek taberna ixtea erabaki dute. Eta poztu naiz arduratsu jokatu dutelako. Argazkiak daude sarean. Poztekoa da. Eredugarri. Ezkerrak holan jokatu behar duela iruditzen zait. Atzoko mezu, argazki eta memeek gogoeta ugari sortzen dituzte. Kuadriletako, elkarteetako edo kirol taldeetako watsap taldeetan mezu trukea da nagusi. Eta Pirinioetako lagunen haserre mezuek zer pentsatua eman didate. Jendea hiritik mendialdera doa, egun pasa karabanarekin. Bertako adineko jendea kezkatuta. Ez dago eskubiderik.

    Egunak aurrera jarraitzen du. ETB-k asmatu du, Aupa Etxebeste! pelikula eman du. Goizean hori bera ikusi behar genuela otu zaigu guri ere. Gauean ikusiko dugu, prain taim!

    Eta irakurtzea ere, ez da aukera txarra!

     

    hirugarren eguna

    Bart, Pedro Sanchez Espainiako gobernuburuaren aginduak egoera aldarazi du. Gaur dena dago itxita. Hori izan da nire lehenengo sentsazioa goizean egunkari eta ogi bila joatean. Alarma egoera eta bestelako neurriek eragina izan dute gugan.

    Irakurri eta musika entzuteko aukera. Dantza ere egin dugu. Hari honek erakusten du gaurko ekintzen berri.


    Gorka Julio Teketen-ek liburu proposamena egin, eta apaletan bila hasi eta irakurtzeari ekin diot. Halabeharra edo kasualitatea, baina pandemiak eta umore eta emozioei buruzko kapitulu bati buruzkoa irakurtzeari ekin diot. Irribarreak kutsatzen direnei buruzko kapitulua.
    Urko Rodriguez Mr Snoid lagunak, Conected kantua proposatu du berriz. Eta zelan ez, entzuteari ekin diot.

    Kantu batek bestera garamatza, Chemical brothers entzun eta oraindik kantu eta bideo ikusgarri hau ezagutzera gonbidatu nau Oreretako lagunak.

    Eguna musika artean emateak, dena atseginagoa egiten duela iruditzen zait niri. Musika izugarri maite dudanez, bateko eta besteko proposamenak jaso eta egitea gustatzen zait. Bart kantari ibili ginen leihotik leihora, eta gaur ere aritu beharko dugu. Lide auzokideak Osakidetzan lan egiten du, eta ezingo dela egon esan digu facebook bidez. Berari kantatuko diogu guk. Eta saretik hedatu. Ziur baietz.

    Eta musikaz idatzi eta irakurria izatea nori ez zaio gustatzen?


    Eta egunak oso albiste polita ekarri du Herreratik. Joseba Erostegi antzuolarra kalean libre, 22 urte baino gehiago barruan eman ostean.

    laugarren eguna
    astelehena aldapan gora!

    Goizean goiz lanak antolatzen hasi eta amaitzeko betarik ez. Hau da hau egin beharra! Baina tira, gogotsu ekin diogu asteari. Etxekoak martxan jarri gara, eta baserrirako eta etxerako erosketak egitera joan naiz Galdakaora. Heldu eta parkinean bertan seriotasuna somatu dut bertan. Supermerkatu azpiko parkinean ilada, eta atean arduradun bat xaboia eta guanteak ematen. Eta igogailuan banaka eta txandaka. Ez zen ilada handia, baina hiru larrabetzuar batu gara bata bestearen atzetik. Egoera azkar aztertu eta atekoaren abegikortasunaz jabetu gara. Jatorra tipoa, euskalduna eta berbaz atsegin. Dendan lasaitasuna. Gurditxoa hartu eta zerrendatutakoak hartzeari ekin diot. Larrabetzun ez bezala, hemen badago esnea, badaude gurasoek baserrian behar dituzten gauzak. Hemengo eta hango, jakiak hartu ditut batez ere. Baina Boga garagardo batzuk edo Nafarroako eta Markinako gaztaiak erosteko ere baliatu dut. Apeta eta gosea pizten dira holako lekuetan.

    Ilada egin, -pertsona bakarra aurretik- txartelarekin ordaindu eta igogailuan egin dut behera. Autoan dena sartu -baserrikoak batetik, etxerakoak bestetik- eta Gaztelura joan naiz. Ama sukaldean. Aita ardi eta ahuntzekin bere zereginetan. Bestelako lasaitasun bat bizi da baserri giroan. Han berez daude isolatuta, ia urte osoan. Auzokide gutxi, baserriak hutsik eta bakarrik bizitzen eta egoten badakien jendea da gure aurreko belaunaldia. Lasai asko somatu ditut. Gauzak bere lekuan utzi eta etxerantz berriz.

    Idatzi. Telelana eta erreportaje eta elkarrizketa batzuk prestatzen GARA egunkarirako. Itxialdia eta sorkuntza lantzen. Nola bizi dute egoera hau gure sortzaileek? Bati eta besteari galdetzen ibili naiz. Telefonoz, whatsappez edo eposta bidez. Eta etsipenaren gainetik, sortzeko eta aurrera egiteko grina topatu dut sortzaile eta artisten artean. Hurrengo egunetako baten argitaratuko da GARA egunkarian.

    Konturatu barik, goiz eta arratsalde ia osoa eman ditut horretan. Idazten. Grabatzen. Entzuten. Pikatzen. Titularrak bilatzen. Elkarrizketak lantzen. Gaia bati eta besteari proposatzen. Eta horretan dihardut oraindik.

    Bertso eskola birtuala ere egin dugu herrian. Astelehenero batu ohi da bertso eskola herriko Hori Bai gaztetxean. Gaurkoan birtuala eta erakargarria izan da. Koplak. Gaiak eman. Argazkiak gai moduan bidali. Bertsoak entzun, erantzun. Ordubete emankorra izan da, eta egunero jarraitzeko proposatu du irakasleak. Eta holan jarraituko dugu datozen egunotan. Pirinioko bertso eskolakoekin ere antzera arituko gara datorren asteazkenean. Eta gogotsu nago. Distantzia ez da muga. Eta teknologiak aukera berria damaizkigu. Bertsogintzarako ere.

    Euria ari du egun osoan. Eta iluntzearekin eskaileran gora eta behera hamar buelta eman ditut. Erdi hasarre. Eta azkar. Azkarregi beharbada da nire ohituretarako. Eta txango labur bat egin dut euripean gero etxeondotik. Pausu azkarrean. Ilunpetan. Eta etxera itzuli eta labako usainak gosea eragin dit. Berbok idatzi eta etxekoekin afalduko dut.
    Albisteetarako ez daukat gogorik.
    Gaurkoan Urkulluk maite ez dituen, baina herri honi bizitza eta zaintza eskaintzen dioten bi mugimendu goraipatu nahi ditut: langileek eta sindikatuek fabrika handiak geldiarazi dituzte, eta mugimendu feministak zaintzen inguruko mahai teknikoa antolatzeari ekin diote. Eredugarri.

    Eta bart adi adi jarraitu nuen Kanaldude.eus eta euskal hedabideen jarioa. Asko poztu ninduen bateko eta besteko abertzaleek eskuratu dituzten bozak eta herriko etxeetarako emaitzak. Zuberoko Lexantzuko lagun bati eta Lapurdiko Urruñako beste bati idatzi nien zoriontzeko. Gauzak ondo, emaitza hauekin, biak hautetsiak izanen dira datozen sei urteotan. Biba zuek!


    Eguna Agur Xiberoa kantatzen, reggae doinu artean, ke lainotan bukatzea onena…

    bosgarren eguna
    eutsi! etsi gabe

    Asteartea da. Motelago pasa da eguna. Goizean beranduago gosaldu eta gero ekin diot lanari. Pantaila aurrean -neurri ezberdinetako pantailak daude piztuta etxean- hainbat ordu eginez. Erosteko orduan egunkaria, ogia eta ezer gutxi gehiago. Herria lasai. Okindegian dena txukun.

    idazten

    GARA egunkariko erreportajea idatzi dut atzo egindako elkarrizketekin. Zuriñe Hidalgo Hesian taldeko abeslaria, Oier Araolaza dantzaria dantzan.eus atarikoa, eta Toti Martinez de Lezea idazlea izango dira itxialdiari buruz berbaz agertuko diren lehen sortzaileak.

    entzuten

    Gaur musika gutxiago entzun dut, baina Berria egunkariko emanaldiak jarraitu ditut. Mikel Martinez aktorea eta Anariren Efemerideak kantua ikusi ditut pantaila txikitxoan. Eta atseden apur bat hartu dut.

    gogoratzen

    Guernica Gernikara webgunean 1938ko martxoaren 17an Bartzelona zelan bonbardatu zuten gogoratu zuten. Mirant al cel filma eta Fermin Muguruzak zuzendutako soinubanda entzutea izan daitezke aukera bat gaurko.

    seigarren eguna

     

    View this post on Instagram

     

    Blog & beers @gaztelumendi eta @boga.garagardoa Lantzean behin atsegin ditudan gauzak

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on

    Eta gaueko 21:00etan gure auzoetan, gure herrietan, balkoi eta leihoetatik Espainiako monarkiaren eta erregearen aurkako oldarraldia itzela izan zen. Herriz herri, Euskal Herrian, Katalunian eta beste leku askotan. Zorionez.

    Ohean, bakarrik, asko gozatu nuen Xabi Bandiniren kontzertuarekin.

    zazpigarren eguna

    Eguraldi ona, “jai eguna”. Eta kalean beharrezko dena baino jende gehiago dabil. Nekea izan daiteke. Edo bakoitzak bere arrazoia izango du. Bere aitzakia. Baina ardura kolektiboen unea da. Izatekotan.

    Etxean egoteko momentua da!

    Kantatu, irakurri, jolastu, etxeko lanak egin, ikasi, prestatu, eta mentalizatu!


    Eta afalostean Ez dok 3 teatroa pantailan. Gure musikaren historia bat eta istorio barregarri asko. Mila esker Patxo Telleria eta Martinez doktorea; Arriagan ikusi genuenean flipatu bagenuen, orain etxean ez dugu barre gutxiago egin.


    ED3 ikusgai sarean:

    EZ DOK HIRU – Euskal musikaren “benetako” istorioa from TARTEAN teatroa on Vimeo.

    zortzigarren eguna
    nekea somatzen da

    Barikua da, astebete daramagu txikienak eta hirurok etxean. Nekea somatzen da. Baina gauzak egiteko eta antolatzeko gaitasuna ere bai. Herriko dendako ilarak plaza gainditzen du. Okindegian azkarrago doaz gauzak. Farmazia edo Frutadenda dira zerbitzen azkarrenak. Jendea nekatuta dago, baina hasi gara gertatzen ari denaz jabetzen.
    Irakurtzeko, pentsatzeko, ikasteko egunak dira. Baita idazteko ere.
    Aspaldian ez bezalako martxa darabilt gaztelumendi.eus eta sare sozialetan: gaueroko kazerolada eta txaloen bideotxoak facebooken, pentsamendu azkar eta idatzitako gauzei buruz twitterren, argazki batzuk instagramen, eta guztiaren bilduma hemen, gaztelumendi.eus bitakoran.

    Gaur Noam Chomsky filosofoarena bezala zabaldu den mezu bat irakurri eta itzultzeari ekin diot. Eta sarean publikatu.
    Artikulu hori ez omen da Chomskyrena, fake itxura dauka, eta hainbat gunetatik desagertu da kolpean. Nik ere kendu egin dut. Eta gogoetarekin geratzen naiz.

    bederatzigarren eguna

    World Poetry Day

    Larunbata da. Amets asko egin ostean esnatu naiz. Indarge esango nuke. Gogo asko barik. Martxoaren 21ean normalean, azken urteotan World Poetry Day ospatzen ibiltzen naiz. Badira sei urte Munduko Poesia Kaierak bilduma argitaratzen duela Susa argitaletxeak, eta jo ta ke ibili ohi naiz poemak sarean zabaltzen.
    Kurduen jaia den Newroz gogoratu eta ostean Susa argitaletxeko poeten lanak sarean zabaltzen ibili naiz tarte baten.

    Kartzelako gutunak

    Eta Antoni Gramsci idazlearen kartzelako gutunak irakurri ditut, euskaraz. Sei daude euskaraturik. Eta atoan irakurtzen dira. Egunotan gogora etortzen zaizkit horrenbeste denboran isolamenduan daudenak. Etxetik urrutik dauzkatenak. Asteotan bisita barik geratuko direnak. Atzo Gernikako Sarek egiten duen irratsaio podcasterako audioa bidali nuen. Hain zuzen, preso batek idazteko poematik abiatuta, isolamendu egoerari buruzko gogoeta txiki bat egin nahi izan nuen. Sare on irratsaioa Gernikako Astran egiten dute, bertako Biztu irratixe proiektuan.

    Saio osoa entzuteko: SareOn Konfinamendutik
    Bazkalostean musika entzunez atseden hartu dut ohean. Lokartu naizela esan nezake.
    Baina arratsaldean zerbaitekin flipatu badu, Pantx Records kolektibokoek Bilboko San Frantzisko auzoan, Arrazakeriaren kontrako egunean antolatu duten reggae ska jaiarekin, balkoitik sound systema.


    Gaur berriro ekin diot Noam Chomsky itzultzeari. Ezkerreko pentsalari honek Koronabirusaren krisiari buruz esaten dituenak beti dira interesgarriak. Atzo Italiako Il Manifesto egunkarian agertu zen elkarrizketa ekarri dut euskarara.
    Arratsaldea bukatzeko, gaileta batzuk egin ditugu etxean. Gurina, azukrea, irina, arraultzak, irabiatu, nahastu, bola bat egin… laister sartuko dugu masa guztia labera eta bihar goizean gosaltzeko gaileta gozo gozoak izango ditugulakoan lokartuko naiz gaur.

    hamargarren eguna etxean

    Igandea. Domeka. Baina egun guztiak berdinak diren arren, gu ere saiatzen gara egunak bereizten. Asteburua izan dadin ahalegina egiten.
    Ogia eta prentsa. Eta gaur aipatzeko bi artikulu. GARA egunkariaren editoriala eta Mikel Antza lanugak bidali dizkigun gomendio eta aholkuak.

    112 hildako dagoeneko. Eta honek ez du gelditzeko itxurarik.

    hamaikagarren eguna

    Gaur GARA egunkarian idatzitako lehen erreportajea publikatu da paperean: Itxialdian sortzen

     

    View this post on Instagram

     

    Bi hitz, barne mundu bat. #itxialdia #sorkuntza #GARA egunkarian

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on


    Beste elkarrizketa hau irakurtzeko zoritxarra izan dut. Balkoian txaloak egitera ateratzen ez den gure gobernuko andereari Diario Vasco eta Correoan egin diotena. Arantxa Tapia da. Zoragarria. Lotsagarria.

    Baserrirako eta etxerako erosketak egin. Amoma ilobekin bideo dei bidez konektatu. Teknologia berrienak baserrira eroan, eta datozen egunetarako oilo eta oilaskoentzako pentsua, ardientzako botikak edota solorako beharrezko diren gauzen zerrenda egin dut. Bihar sindikatora erostera. Eta baimen berezi bat behar du baserriko semeak Larrabetzutik Zamudioko sindikatura joateko? Aitaren justifikantea? Amaren baimena? Hau buruhaustea. Bihar ikusiko dugu.
    Gaur ere ondo bazkaldu dugu. Aurretik GARAko bigarren erreportajea entregatu dut eta ostean siestatxoa. Ohetik altxatu eta ideiak fresko fresko bertso eskola. Axuri beltza doinuarekin kopla mordoa egin ditugu. Eta datozen egunetarako etxeko lanak bidali dizkigu Etxahun Lekuek.

    hamabigarren eguna

    Goizean goiz Zamudioko baserritarren sindikatura joan behar izan dut. Fisikoki Derio aldean dago. Oilo eta oilaskoentzako pentsua, solorako gauzak, ardientzako botika, eta aitak agindutako ez dakit zer gehiago. Koronabirusaren ostean, soloa eta baserria gehiago kontutan izan beharko ditugula komentatu dugu han. Zamudioko harategian amak eginda zeukan eskaera jaso -iladatxoa itxaron ostean-, herriko farmazian amaren sendagaiak hartu eta baserrira. Hamaiketako on bat Errioxako ardoarekin eta etxera berriz ere.
    GARA egunkarian bigarren erreportajea argitaratu dute gaur. Eta post berezi bat sortu dut /a> horrekin gaztelumendi.eus blog honetan. Pozik lanarekin eta kulturgileen erantzunarekin. Ez dira garai gozoak. Sortzen jarraitu behar. Eta ea kulturzaletasuna indartzeko balio digun honek.

    Asterix eta Obelix sortu zituena gogoan

    Manu Dibango musikaria ere hil da

    ez dok hamairu!

    Ez dago malefiziorik. Egun hau ere egin dugu. Ohitzen ari gara. Gorabeherak egon badaude. Baina eguna, -orohar- azkar pasatzen da. Otorduak -gero eta hobeak!-, etxeko lanak, pantaila aurrekoak, lagunekin hitz egin, eguneroko hitzorduak -20:00etakoa gero eta ederragoa da, zinez!- leihotik leihora, gurasoekin, lagunekin hitz egin, idatzi… albisteak, sare sozialak…. ez da errutina bat, baina zer egin franko daukagu.
    Pelikulak, dokumentalak, bideo laburrak, liburuak, egunkariak… zorionez.

    Eta lantzean behin sortzen diren bronkak. Hoiek ere ikasgai bat izaten ari dira. Barruan daukagun guztia atera, eta adierazi. Batzutan hobeto, beste batzutan txarrago. Eta segi aurrera.

    hamalaugarren eguna etxean

    Eguna lanean pasatu dut ia osorik. Topera lanean Gu ere bai! eta Game erauntsia elkartearen artean. Ekimen polita prestatzen ari gara. Batekin hitz egin, besteari idatzi. Gauzak frogatu. Ikasi. Hausnartu. Proposatu. Idatzi. Erantzun. Landu. Garatu. Elkartu. Eragin. Asmatu. Etxean bai, baina ez dira geldi egoteko egunak. Euskal Herriko kirolariak etxean daude, baina laister aterako gara guztiok #jokatzera.

    hamabostgarren eguna

     

    Bi aste etxean, bi aste eskola barik eta etxetik lanean

    Bi aste oso egin ditugu etxean. Duela bi bariku etorri ziren mutikoak eskola eta institututik eta geroztik etxetik jarraitzen dute ikasketa prozesua, online eta etxekoen laguntzarekin. Bi aste bizitza aldatu zaigula. Baina bi asteotan ez dugu ilusiorik galdu. Elkarrekin bazkaldu eta afaldu. Elkarrekin asmatu zer egin, nola jokatu, zelan moldatu… asko ari gara ikasten guztiok.
    Eta bi aste hauetan, batez ere auzokoekin harremana zelan lantzen ari garen da indartsuena beharbada. Kazeroladak, txaloaldiak, keinuak, leihotik leihora, balkoitik balkoira, etxetik etxera… sustengua eman eta elkartasuna sentituz.
    Azken egunotan ekimen berri baten ibili naiz buru belarri murgilduta. Eta gaur aurkeztu dugu. Ea datozen egunetan nola ateratzen den FIFA20 Euskal Liga

     

    View this post on Instagram

     

    #euskal_liga #jokatzera #FIFA20

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on


    Joango naiz kontatzen. Honek emango du eta!
    Eta gaur, martxoko azken ostirala izanik, bereziki gogoan izan ditugu herri eta etxe askotan, oraindik dauzkagun ohe hutsak. Bisitarik gabe beste asteburu bat. Eta egoerarik krudelenean.

    hamaseigarren eguna

    Larunbata. Baserrirako eta etxerako erosketak egiteko goiza. Gaur ere gurdikada. Konturatu naiz hamabost egunean 500 €uro gastatu ditudala denda honetan, eta beste horrenbeste okindegi, frutategi eta farmazian.
    Erosketak egin, baserrira eroan eta etxean armairuak betetzen tartetxo bat.
    Bazkaldu, pantaila aurrekoak. Batekin eta bestearekin sarean hitz egin. Gauzak mugitu. Eta norbera etxean.
    Hunkigarria, beti bezala iluntzeko 20:00etan egiten dugun txaloaldia. Beharbada itxialdi honetako gauza ederrena bezala gogoratuko dugu aurrerantzean.

    Zizek irakurri eta euskaratzen

    Zizek filosofoak liburu berria atera duela eta, irakurtzen eta euskarazten eman dut egunaren zati bat.

    hamazazpigarren eguna

    Bart, Espainiako gobernu presidente Sanchezek agindu berria eman du, eta astelehenean lanera joateko debekua ezarri du nolabait. Aspaldian Hego Euskal Herriko gehiengo sindikala aldarrikatzen ari dena, EH Bilduk proposatu eta Osasungintzako langileek behin eta berriz erregututakoa gauzatuko da, Urkullu lehendakari ohia eta patronalaren borondatearen kontra.
    Atzo oso artikulu gogorra egin zuen Koldo Mediavilla jeltzaleak, lana etetea eskatzen dutenak demagogotzat joz. Gaur, lotsagarri geratu dira haren hitzak.
    Ez dago beste ezer komentatzekorik. Denbora da poligrafo bakarra.


    Kataluniatik, hasieratik Quin Torra Generalitateko president-ak eskaera argia egin du. Gaur bere iritziak oihartzun zabala ukan du, zelan ez.


    hamazortzigarren eguna

    Astelehena berriro ere. Eta ia konturatu barik pasatu da asteburua ere. Batzuetan egun guztiak berdin berdinak direla esan badaiteke ere, ikasleek markatzen dute agenda. Txorierriko institutua eta Larrabetzuko eskolan neurri honi ondo erantzuten ari zaizkio bai irakasleak, eta baita ikasleak ere. Ordutegia daukate ikasleek irakasleekin. Azalpenak, lanak… aurrez aurre pantailan. Jarraipena. Zuzenketak. Edo tutore bilerak gurasoekin. Luxu bat. Txalo bero bat hezkuntza komunitateko irakasleoi, egoera honetan ere guztiok asko ikasten ari garelako.

    Berri Txarrak

    Irakurketak. Artikuluak. Sare sozialak. Memeak. Fake batzuk. Argazkiak. Irudimena. Eta gaurko soinu bandarako, Berri Txarrak taldeak egin duen haria, egoera honi lotutako letrak aurkituz beraien kantuetan. Txundigarria.


    Eta Irati irratian Spoiler! kantua eskatu dut, hango entzuleentzat.

    Baina egunak jarraitzen du. Elkarrizketa bat Hala Bedi irratiko kideekin. Sare sozialak kudeatu. Idatzi. Irakurri. Postariarengana gutun zertifikatu baten bila joan. Herra hutsik. Hotza egingo duela dirudi. Etxeko ataritik goiko pisura paseoa. Txokoan buelta bat. Sare sozialak jarraitu. Dutxa bat. Segi lanean. Ordenadorea libratu da gelan, nire txanda. Wifia daturik gabeko telefonoarentzat. Wifia ordenadoreari. Wifia txikien mugikorretarako. Eskerrak wifiari.

    Euskal selekzioaren alde, bideojokoetan

    Bai, egunotan hau antolatu dugu: Euskal Herriko bost taldeen arteko liga. Eta gaur zen izena emateko azken eguna. Eta arrakastatsua izan da. 150 lagun arituko dira online partidak egiten, bost euskal talderen izenean. Gero bost aterako dira garaile. Eta Euskal Liga egingo dute. Eta semifinalak. Eta finala Aberri egunarekin. Bihar edo etzi mintzatu beharko dugu horri buruz. Aberri eguna egoera honetan. Kurduek mundu osoan antzera ospatu dute Newroz. Hemen ez da inor libratzen. Baina aldarrikapenek bere horretan jarraitzen dute. Tinko. Ozen. Aldarria, ahots urratu hauetatik. Bideojokoa ere aldarrikapen esparru bilakatu nahi ditugu. Eta horrela izango da apirilaren 1etik aurrera. Bi asteko txapelketa bat itxialdian.


    Eta batez ere Palestinako selekzioari buruzko elkarrizketa honek hunkitu nau goizean goiz. Eta Yaser Hamed jokalariari idatzi diot. Euskalduna da, Leioan bizi da. Aita palestinarra dauka. Eta Palestinako selekzio nazionalean jokatzen du. Mezuak gurutzatu eta egun osoan indar horri eutsi diot. Aupa Yaser! Handia da egiten ari zarena.

    Professional Football Player | International with Palestine National Team 

    Utikan Patronala Negozioei Vascoei

    Gaur patronala, jeltzaleak eta EiTB ez jarraitzeko ahalegina egin dut. Ez entzuteko. Ez ditut jasaten. Bizitza eta pertsonen eskubideen gainetik beraien negozioa baino ikusten ez duten hauek. Ahalegina egin dut txiorik ez erantzuteko. Ez horretan murgiltzeko. Indarrak behar nituen aurrera egin, lana atera eta proiektuak bideratzeko. Indar askatzailea, indar solidarioa.


    Onena, txaloak

    Marcos komandanteaordearen testu batzuk irakurtzen ari nintzela entzun ditut txaloak auzoan. Dena utzi, eta leihora atera naiz. Etxekoak leihoan zeuden. Hunkigarria da. Egunero berria, egunero berezia. Daudenengatik. Ezin egon dutenengatik. Eta gaur bereziki leihoz aldatu eta etxaurreko Delfinarekin egin dut txalo, aurrez aurre. Negu hotzari aurre eginez, txalo solidarioak. Konplizeak. Maitasun indar haundi bat, bizitzaren alde, osasunaren alde. Auzoa bizi bizi ikusten dut. Eta harro nago. Euskaldun beste sentitzen naiz orain auzo honetakoa.

    hemeretzigarren eguna

    Martxoak 31. Egutegia amaitzen da. Astea hasi berri. Eguna oso azkar joan da. Ia konturatu barik. Batzuetan uste duzu ez duzula ezer egin, eta gero konturatzen zara, baietz… orduz ordu ekin diozula. Aritu zarela zerbaitetan. Egin duzuna probetxuzkoa dela. Gora egiten dugun bezala, oharkabean behera zoaz gero. Edo ez. Estimuluak beti ezin izaten dira lortu. Batzutan elkarrizketa bat da, edo zapore berri bat. Halakoetan izozkailura edo armairura jo ohi dugu. Eta hori ere ez da komeni. Frutak lagundu dezake, edo oinez ibiltzeak. Zutik egoteak. Mugitzeak. Ez dakizu, baina ikasten ari zara. Ikasketa handi bat da, duda barik.

    Manolis Glezos gogoan

    Lehen mezua Grezian ezagutu nuen lagun batek bidalita jaso dut. Atenasko Akropolisean bandera nazia kendu zuen militantea hil da. Europarlamenaria izan zen Siryzarekin. Militante nekaezina. El Pais irakurri dut lehenbizi, The Guardian gero…. eta Greziako lagun militante ezberdinen mezuak irakurri ditut sareetan.

    Bezperan hildakoaren biharamuneko goresmen eta aipamenak topatu ditut. Grezia apur bat gehiago maite dut aspaldian, batez ere bertara joan eta hango errealitatea bertatik bertara ezagutu nuenetik. Errefuxiatuak laguntzera joan, eta sekulako herria topatu nuen. Abegikorra, ezkertiarra, historian aitzindaria, irekia, alaia, apala, kulturalki itzela. Eta une batez hara joan zaizkit begiak, bihotza eta burua. Duela hiru urte egon nintzen han. Eta noizbait berriz joan nahiko nuke. Laguntzera eta ezagutzera.

    Durangoko bonbardaketa

    Rafa Berrio

    Eta arrastian Beñan Sarasolaren bitartez jakin dut Rafa Berrio musikariak ere utzi gaituela. Musikari askoren mezuak heldu dira gero. Sare sozialetan. Begirunez. Saminez. Eta kantak. Nik Kafe Antzokian ikusi dudan aldietaz akordatu naiz. Harkaitz Cano gogoratu dut, edo Maite Mursego. Eta musikarekin jarraitu dugu. Gogoratuz.

    eLiburutegia

    Kasualitatea! Itxialdi aurretik komentatu genuen etxean pelikulak ikusten hasi behar genuela. Baina ez genuen film, netflix edo Hbo ordaintzen hasteko asmorik. Eta kuadrilan komentatuta eLiburutegiak filme aukera handia zuela jakin genuen. Eta ikusten hasi ginen. Jarraitzen dugu. Bart La profesora filma ikusi dut. Gogoa nuen. Txekoslobakiako komunismo garaiko irakasle bat da protagonista. Kamarada Drazdetxoba irakaslea. Alderdikoa. Eta filmea antikomunistatzat jo dute batzuk. Komunismoa ere ez da dena ona edo txarra. Eta pelikula honek, zelan ez gogoetan jarri nau. Gauza hauek esan egin behar dira. Gehiegikeriak. Aparatoaz baliatzea. Baina eskuinetik ere manipulatu ohi da. Eta jendea. Jendea da garrantzitsuena. Kasu honetan, ikasleak edo familiak. Errebolta txikiak, matxinada apalak interesatzen zaizkit niri. Eta filmea bera. Irudiak. Lenguaia. Eta ikusi egin nuen. Bi ikasle nituen ondoan. Etxeko irakaslea ohera joana zen .

    hogeigarren eguna etxean | Apirila

    Goizean semeari Literatura ikasgaian laguntzen. Poemak, kantuak. Bertsoak eta errimak. Neurriak eta metaforak. Josefina de la Torreren poema bat begiz jo, eta berriz irakurri ostean, euskaratzea pentsatu dut. Egunotako giroa etorri zait gogora. Eta arrastiarekin, auzokideekin txalo egin ostean, auzoari argazkiak egin eta zabaldu dut.

    hogeitabatgarren eguna etxean

    Berri gutxi. Gaur batez ere etxeetan zerbait sortzen ari direnak ekarri nahi ditut gogora. Denetarik ikusten da sare sozialetan. Sormena, irudimena, ilusioa, bizipoza. Albiste txarrak sare eta hedabideetan. Ilusioa etxeetatik. Ilusioa leihotik eta balkoietatik.
    Sortu eta sortuz, gure aukera ⏸▶ izeneko post bat idatzi dut gaur. Eta gaztelumendi.eus gunean horrelako bideoak batuko ditut, bihar etzi ere gogoratzeko, COVID-19 birus hau gogoratu edo hizpidera ekartzen dugunerako.

    hogeitabigarren eguna etxean

     

    Helin Bölek gogoan

    Nik ere saretik jakin dut Helin Bölek musikariarena. Enuen Grup Yorem ezagutzen. Baina batean eta bestean hasi naiz irakurtzen, itzultzen. Entzuten. Beraien musika, beraien kontzertuak.

    Eta elkartasuna hedatu dugu Euskal Herritik ere. Hemengo hedabideek jaramon egin diote kontuari. GARA eta naiz, Berria edo Argian atera dute kontua. Kantak zabaldu ditugu, eta bereziki horrenbeste milaka entzuleren aurrean Istanbulen abestutako “Bella Ciao” eder hori. Ederragoa da egunotan, Italiatik mundu osora hedatu den kantu eta oihu antifaxista.

    hogeitahirugarren eguna

    Free Ocalan! Free the all!


    Nazioarteko kanpaina izan da, Ocalan Kurduen buruzagiaren urtebetetze egunean. 71 urte bete eta isolamenduan daukate turkiarrek. Atzo Turkiako musikari bat hil zen, Erdoganen politika faxista eta ankerren kontrako gose greban, musika taldeko kideak preso, kontzertuak debekatuta. Gaur Kurdistan gogoan hartzen dugu mundu osoan. Eta kanpaina hau lau haizetara hedatu da.
    Nik aurrekoan egin nuen argazkia, etxeaurrean. Ataritik asko mugitu barik. Baina kalean… Ocalan liderra omentzen duen lan artistiko batekin, dena hitzak dira.

    Bere askatasuna eskatzeko, kartzelara eraman duten hitzak eta ideiak.

    hogeitalaugarren eguna


    Atzo egin zen publiko Aberri eguna deitu duen ekimena eta aurtengo berezitasunei lotutakoa. Balkoitik balkoira ospatuko dugu guk ere. Gogoan dut, kurduek Newroz zelan ospatu behar zutenean idatzi nuenean bota nuen arrapostua. Heldu zaigu guri ere.

    Ez da horrenbeste denbora pasatu. Baina egin dezagun gurea ahalik eta ondoen. Herriz herri, auzo auzo. Gure txalo zaparrada osasunaren eta bizitzaren alde lehen lerroan dena ematen ari diren hoiei. Gure isiltasun solidarioa, atsekabea eta begirunea hil diren guztiei. Gure aldarria Euskal Herria eta bere eskubideen alde. Aberri eguna historikoa izango da, eta luzaroan gogoratuko dugu.


    Larrabetzun be ekimena martxan dago. Airetik, lurretik eta etxez etxe.

    hogeitabostgarren eguna

    Bi hilabete dira Zaldibarreko zabortegian sekulakoa gertatu zenetik. Istripua. Hori oso errez esaten da. Lurjauzia, geologikoki aztertuta. Ingurugiro ikuspegi batetik, azken urteotako -hamarkadetako- zaborren kudeaketaren ondorio larria. Kutsadura, kontrol eza, interes ekonomikoak, pribatizazioa… azkenean guztiak nonbaitetik eztanda egin behar zuen. Eta modurik anker eta larrienean egin ere. Eta bi langile lurpean. Harrapatuta. Desagertuta. Bi hilabetez. Eta etxekoak. Eta inguruko baserritarrak. Eta Zaldibar, Mallabia, Ermua, Eibar eta inguruko biztanleak.
    Zaldibar argitu! ozen esan dute, esan dugu. Eta herrietan, etxeetako balkoi eta leihoetatik agerraldi zaratatsua egin dugu. Gure auzoan ere, ordu erdiko tartean txaloak lehenengo eta kazerolada ostean egin dugu. Eta elkartasuna eta salaketak lekua dute leihotik leihora sortzen diren dinamika eta agerraldietan. Osasunaz ari gara. Langileekin gaude txalo egitean, murrizketak salatzean; eta osasun hobe baten Zaldibarreko afera argitzeko eskatzen dugu berdin. Eta kontzientzia aldatzen doa, gure bizitza eredua -orain artekoa- zalantzan jarriz, eztabaidatuz, alternatibak bilatuz.

    Kanta polita, ekimen indartsua. Musikari eta kulturgile ugari elkarlanean. Auzoan. Kidetzan. Kooperazioan. Badakigu, eta egin egiten dugu. Biba zuek!

    hogeitaseigarren eguna

    hogeitazazpigarren eguna

    Apirilak 8, Baiona | memoria historikoa

    hogeitazortzigarren eguna

    hogeitabederatzigarren eguna

    hogeitamargarren eguna

    distopiatik ametsetara

    Biharko errealitatera egokitzen. Sinesten ez dugun, sinestezina den zerbait bizitzen ari gara. Distopia? Baliteke. Baina errealitatea da Eta fikzioa gainditzen du sarritan
    Egunotan asko ari gara irakurtzen, hausnartzen, entzuten… nik podcast labur batzuk gomendatu nahiko nituzke. Edonork ulertzeko modukoak dira zorionez, eta euskaraz. Erria aldizkariak egunotan gogoeta ezberdinak plazaratzen ari da. Gertuko jendea da, Iratzar fundaziokoa eta inguruan ideiak sortzen eta lantzen dituzten jendearenak.
    Andoni Olariagaren hau gomenda nezake:

    Egoitz Urrutikoetxearen honek, zer pentsatua eman dit. Gauza batzuekin ados nagoen bezala, besteekin -sare sozialen gaineko iritzi edo jarrera- bizi ereduen gaineko kezkarekin bat egiten dut.
    Entzun nahi baduzue:

    Niri pertsonalki asko gustatu zitzaidan Gorka Julio Teketen lagunarena, ikuspegi gramscciano batetik ari dela dirudi, errealitate berri hau aztertzerako orduan.
    Mundu berriaren eta zaharraren arteko arrakala

    hogeitamaikagarren eguna

    Euskal Herria Batera


    hogeitamabigarren eguna

    Astelehena. Zerbait handi eta bereziaren biharamuna. Azken astea topera ibili ostean, halako gorputzaldi arraro bat. Nekea. Atsedena. Berriro hasteko behar bat, zer ekin pentsatzen. Zelan bete denbora, ardurak, egunak… gogoeta eta deskantsurako aproposa.


    Eta ideiak garatzen joan dira, etorri dira asmo barriak. Gogoetak ekarri du egitasmoa. Idatzi. Marraztu. Diseinatu. Galdetu. Eragin. Proposatu. Adostu. Eta martxan jarri.

    hogeitamairugarren eguna

    Errepublikaren eguna batzuentzat. Aldarrikatzeko eguna. Guk gurea eskatzeko beharbada. Baina ez da ekimen berezirik ikusi gurean. Errepublika memoria historikoarekin lotzen da sarri. Nostalgiarekin ere bai politikoki. Baina zilegi da hori ere.
    Nik gaur, Joseba Sarrionandia idazlearen La Habanako gaukariarekin Orbaizetako Lohizune Amatria Zabalzak egunotan abiatu duen hau aipatu nahi nuke:

    Gaukaria hartu, eta dagokion eguneko pieza egiten du. Irudia, audioak, ahotsa, irakurketa. Gauza oso erakargarri bat. Polita. Entzungarria. Transmedia istorio bat.

    hogeitamalaugarren eguna


    Hurrengo asterako greba digitala deitu da Euskal Herriko kulturgileen aldetik. Nik ere sinatu dut. Uste dut kultura oso garrantzitsua dela guretzat guztiontzat, norbanako moduan, herri bezala, hizkuntza, komunitatea.
    Isildu egingo dira kulturgileak entzun ditzagun, desagertu ikustarazteko. Aukera ona.

    hogeitamaibostgarren eguna

    [leihotik mundura] 20:20

    Teknologia eta komunikazioa uztartzen sasoi ilun eta itxi hauetan. Leihotik leihora hitz egiteko aukera, tartea. Komunikazioa lantzeko. Jitsi eta youtube, teketen eta biok. Komunikazioa landu eta kezkak uztartzeko aukera. Beta saioa izan da, baina gehiago egiteko asmoarekin. Etorriko dira berriak.

    hogeitamaseigarren eguna

    Udako balizko oporretan pentsatzen jarri naiz. Armairutik mapak, gidak, mendi aldizkariak atera eta Nafarroa eta Zuberoa arteko ibilbide bat diseinatzen hasi naiz. Orbaizetatik Lexantzüra bidea egin nahi nuke oinez udan. Irati basotik Arbailetara joan. Mendian ibili. Gauez kanpoan lo egin. Lau hormarik gabe ibili. Naturaz gozatu. Ametsetan ari naizen ez dakit, baina amets goxo bat bezala izan da. Mapak, mendixkak, ibilbideak, lekuak, argazkiak, neurriak…

    hogeitamazazpigarren eguna

    Barricada sortu zen Txantrean

    Eta urtero bezala El Drogasek ospatu egin du. Gaurkoan zita hori etxetik egin du, zuzeneko bat eskainiz. Gogoratzekoa Barricada, Txantrea, Barrio Conflictivo, No hay tregua… edo beste zenbat kantu gure gazte sasoikoak eta oraindik entzuten ditugunak.
    Duela 38 urte, eguerdiko 12etan jo zuten Txantreako El Rastro plazan. Barricadaren lehen akordeak izan ziren.
    naiz.eus atarian irakurri dut albistea, eta sare sozialetan gero.

    hogeitamazortzigarren eguna

    Gaur ere Noam Chomsky pentsalariaren beste elkarrizketa interesgarri bati ekiteko aukera ederra. Democracy now telebista kate alternatiboan egindako elkarrizketa, gaztelaniaz argitaratu du ctx.es guneak.

    hogeitameretzigarren eguna

    Euskaraldiak etxealditik Euskaraldira ekimena prestatu du, eta Larrabetzun Darabilgu ekimenaren esku dago orain ere kanpaina. Astelehena da, eta sarean zabaldu da. Asteburuan batzarra egin genuen Darabilguko kideok sarean, eta plangintza bat zirriborratu genuen. Gaur hasi gara ideia herritarren artean zabaltzen, eta puntu borobilak jartzeko deialdia eta kanpainarako gonbidapena bidali diegu herriko 500 baino gehiago belarriprest eta ahobiziei.

    Yuval Noah Harari

    Ohera joan aurretik beste elkarrizketa interesgarri bat ikusi dut sarean. Sapiens eta beste saiakera interesgarri askoren egilea den Yuval Noah Harari elkarrizketatu du Iñaki Gabilondo kazetariak. Goi mailako erantzun eta gogoetak.

    berrogeigarren eguna

    Greba digitala

     

    View this post on Instagram

     

    #kulturgintzan Greba digitala

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on



    kulturgintzan.eus     atarian milatik gora sinatzaile gara Greba digitalaren alde egin dugunak. Bi eguneko itzalaldia. Oihartzun handia izaten ari da hedabideetan. Eta eztabaida ertzetik erdigunera ekarri da, duda barik.

    berrogeitabatgarren eguna

    Atzo eta gaur armiarma.eus atarian eta proiektu ezberdinetan –Literatur Emailuak, Literaturaren zubitegia edota euskarari ekarriak atalean- ez dugu eduki berririk jarri. Eta grebarekin gure erara bat egin dugu.

    Etxealditik Euskaraldira

    Ze hizkuntza erabiltzen dugu etxean? Galdera hori egin diozue noizbait zuen buruari.
    UEMAko teknikari batek Larrabetzuko datuak eman dizkigu, eta zur eta lur geratu naiz. Ez nuen uste. Baina egia esan, inoiz ez diot horrelakorik galdetu nire buruari.
    Motibo bat gehiago kanpaina honi ekiteko.

    berrogeitabigarren eguna

    Liburuaren eguna

    Zumeta


    Jose Luis Zumeta hil da irakurri dugu sare sozialetan. Eta berehala hasi gara akordatzen Euskal Herriko pintore eta artista handienaren inguruan. Gogoratzen. Kuadroak, liburu azalak, Mikel Laboaren diskoak erakusten. Memoria kolektiboa. Negar nazionala. Agur eta kolore.

    berrogeitairugarren eguna

    zuntz optikoa etxean

    Berria eta GARA erostera atera naiz. Gordetzeko egunkariak dira gaurkoak. Ederrak. Omenaldi nazionala, euskalduna gure sortzaile internazionalenari. 81 urte bete berriak. Aurrekoan bere alabak zoriondu zuen facebook bidez, eta atsegin dut eman genion, atseginez.

    Zumeta gogoratu dugu. Bere disko portadak, dokumentalak, arte galerietako bildumak, kaierak, kuadroak, eta bereziki Gernika erraldoi hura. Duela 20 urte Bilbon ikusi genuena. Eta gero Otxandion, edo Zarautzen edo beste leku batzuetan.


    Eta bazkal aurretik teknikoak etorri dira. Astelehenean egin genuen eskaria, Larrabetzuko udalari esker Ugaoko enpresa txiki batek zuntz optikoa banatzen du herriko etxe eta auzoetan. Orain arteko konexioarekin ondo moldatzen ginen etxean, baina etxealdiak gainditu egin gaitu. Eskolako orduak, bideoak igotzeko, gauzak deskargatzeko, telefonotik mezuak jasotzeko… gure hodi mehea gainditu dugu. Eta orain konexio azkarrago izateko aukera baliatu nahi izan dugu.
    Konfinamenduan beharrezko diren neurri guzti guztiak bete dituzte Andres eta Markosek. Aurreko bi egunetan Markos Nubip enpresako komertzialarekin aritu gara hizketan, aukerak aztertzen, kontratua sinatzen, eta gaur ere bera etorri da muntaian laguntzera, eta sekulako teknikari jator eta apala iruditu zaigu Andres. Jantzia. Langilea. Apala. Azkarra. Euskal Herrira lanera etorritakoa. Formazio askokoa. Baina langile apal apala. Berehala topatu ditu kableen bidezidorrak etxeko hormetan, atoan igo du fibraren kablea beheko solairutik gure etxera, routerra jarri, konexioaren berri eman. Dena txukundu. Eta halako poz bat sortu du kontuak. Munduarekiko leihoak parez pare zabaldu zaizkigu. Eta olgetako, bideoak ikusteko, idazteko, irakurtzeko aukera gehiago eta hobea daukagu orain. Herri txikia izan arren, teknologikoki eta kulturalki jantzia izan behar dugulako guk ere.
    Eskerrik asko, Nubip.

    Eskerrik asko Nubip. Larrabetzu konektzeagatik.

    Azken barikua gaur. Eta 8etako txaloen aurretik hainbat txistukada entzun dira gure auzoan. Euskal Herri osoan. Presoen aldeko deiak izan dira. Ekarri ditzagun, etorri daitezen. Etxera. Etxean nahi ditugulako.

    berrogeitalaugarren eguna

    Grandola vila morena
    Portugalgo krabelinen iraultza gogoratuz

    Portugal, Krabelinen eguna. Grandola vila morena.
    Italia, faxismoaren kontrako altxamendua. Bella ciao.
    Kantu ezagunak, nik Itoiz taldearen kantu hau entzun dut goizean, eta bidebatez Musikaz blai diskoak gaztaroan suposatu zuena ekarri dut gogora. Musikaz blai, eta Muxikako San Roman auzoko jaietara zelan urtero joaten ginen, Itoiz ikustera.

    Umeak irtetzen direnerako prestatzen

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Zapatisten mezua munduari

    2020-04-17

    Umeak | Francesco Tonucci

    2020-04-14

    FIFA20 Euskal Liga bideojokoetan

    2020-03-30