zulo bat uretan
Hiru pertsonaia nagusi dituen nobela osatu du Inigo Aranbarri idazleak. Imanol, Oskar eta Maite. Imanol kazetaria da (narratzaile nagusia), Oskar Argentinatik etorri den laguna, eta Maite gorpuak lurpetik ateratzen ari da Itoiz inguruko herrietan. Kazetaritza, Argentinako istorioak eta Itoiz urtegiak urpean utzi behar dituen historia kontatzen ditu Iñigo Aranbarriren nobelak. Zulo bat uretan, Susa argitaletxeak plazaratua.
Gaur herrian izango dugu hizlari, eta Deustuko Prest! aldizkarirako egindako elkarrizketa ekarri dut hona.
IÑIGO ARANBARRI, ZULO BAT URETAN NOBELAREN EGILEA
Irakurleak osatzen duen literatura interesatzen zait
14 urte igaro dira Emon biar yako nobela argitaratu zendunetik, bitartean beste hainbat liburu plazaratu dituzun arren, nobela hau buruan izango zendun ezta?
Buruan, zeuk esan duzu. Urte asko dira hildakoen hezurrek bizidunekin lotura izango zuten istorio bat obsesio bihurtu zitzaidala. Gero, batagatik ez bada besteagatik, asko luzatu da dena. Obsesioa bera ere eraldatu egin da. Gauzak hainbeste luzatzen utziz gero gertatzen den zerbait da.
Liburu hasieran Lasa eta Zabalaren gorpuen kontua aitatzen da, hori zer, gai handiegia zan nobela honetarako ala?
Gai handia barik, gertuegikoa. Tamaina barik, distantzia ezak urrundu nituen hasierako proiektutik. Hasierako asmoa hori nuen, Lasa eta Zabalaren hezurren aurkitzetik abiatuta, gure belaunaldiaren argazki bat egitea. Dokumentazio asko batu nuen, Busoteraino joan ginen, zuloa aurkitu… fikziorik ez nion ikusten baina. Istorio ederra da, baina seguru asko kazetari baten lana da, ez fikzio asmatzaile batena..
Hiru protagonista nagusi daude nobelan, Imanol (kazetaria), Oscar (argentinarra) eta Maite. Zer bilatu duzu pertsonaia hauekaz?
Elkarrengandik nahiko gertu dauden hiru puntu, adiskidetasuna, erakarpena eta egin beharra nahastuko dituen triangelua osatuko dutena. Antzekoak dira, baina baita elkarren kontrapuntu ere.
Pertsonaiei buruzko deskripziorik idatzi ez arren, irakurleak badaki zelakoa den bakoitza. Apropos egingo zendun hori.
Ederra da hori entzutea. Dena esan didazu. Idazleak nolakoak diren esan gabe irakurleak baldin badaki nolakoak diren, zergatik da? Jokatzen duten moduagatik, esaten dutenagatik… Hori da interesatzen zaidan literatura, dena mamurtuta eman beharrean irakurleak berak osatzen duena.
Iruñean kokatuta dago nobela, handik Agoitzera eta Irati bailarako asmatutako herri batean gertatzen dira kontuok. Zergaitik Iruñea eta Larrangain?
Bata, toki erreala da. Hiri bat behar nuen, egunkarien erredakzioa egoteko moduko hiri bat, atzerritik lanera etorritako jendea hartzen duena. Larraingain, berriz, asmatua da. Nobelan dagoen herri asmatu bakarra. Itoitz inguruko herriak hain txikiak izanik, ez nuen irakurleak esaterik nahi: Itoitzen, Artozkin edo Nagoren ez da inoiz Juana Ardanaz izeneko emakume bat bizi izan. Sinesgarri izanik, behar nuen askatasun hori.
Itoizko urtegiak dagoeneko estali ditu herriok, zer galdu dugula uste duzu? ezer geratu da ur azpian?
Egun hauetan ikusi dugu Sartagudan. Parkearekin eta monumentuekin, fusilatuak atera dituzte egurastera senitartekoek. Begiak betetzeko moduko istorioak irakurri ditugu prentsan, ondorengoen memorian baino gorde ez direnak gehienak. Sinbolo moduan, garai batean orain urpean diren parajeetan amets egin zuen jendearen ilusioak ere azpian harrapatzen dituen munstroa da urtegia
Era berean, Argentinako kontu batzuekin abiatzen da liburua, eta presentzia dauka liburu osoan zehar. Pertsonaietako bat argentinarra da, eta bere familiaz diharduzu. Zerk erakarri zaitu handik? Desagertuen loturak? Gerraren zantzoak?
Dudarik gabe, bada nahita lortu nahi den lotura bat hiru zuloen artean. Juana Ardanazen zuloa Itoizko urtegian, eta La Plata ibaiko biak, alegia, Graf Spee korazatuarena eta Videla eta Galtieri jeneralen garaiko 30.000 desagertuena, memoriak lotzen ditu, zerk bestela. Hiru zulo, elkarrengandik aparte, elkarren antzik ez dutenak itxura batera, nola lotzen diren gaur egungo Iruñean lanean ari diren hiru lagunen baitan. Hori da idazlearen egin beharretako bat, ez?
Pertsonaia nagusia, Imanol Arellano, kazetaria da. Hizlandia idatzi ostean, ze gogo ukan duzu ba, barriro kazetaritza kontuetan abiatzeko?
Hasieran ez nintzen horretaz konturatu. Kanpotik ikusita, berriz, garbi dago idazlearen fobiak eta filiak halakoetan agertzen direla azalera. Eta egia da, kazetaritzak ez nau epel uzten. Idaztea duelarik lana, uste dut ardura handiko lana dela, transmisioan ez ezik egungoa ondo kontatzen ere asmatzen erraza ez duena. Beharbada dagoeneko ez dagoen kazetaria dut gogoan, literaturaren baliabideei zukua ateratzen diena, zer esango dizut, Joseph Roth-ek 1920ko hamarkadan Berlinen eta Berlinez idatzitako kronikak irakurtzen ari naiz egunotan: hunkitzerainoko koadro sozialak dira.
Euskarazko kazetaritzan, uztartuko ziran orain arte be kazetaritza eta literatura, eta literaturan?
Nik uste literaturak ia beti duela kazetaritza ondoan, bai egunero prentsan kontatzen diren istorioetan fikzioaren abiapuntua topatzeko bai kontatzeko moduak. Alderantziz baino gehiago, seguru asko.
Liburua aurkeztu, elkarrizketak, kritikak… ze bide du gaur egun euskarazko liburu batek? Nahikoak al dira? Literatura, ez al da ba zulo bat uretan?
Munduko liburuek dutena, gero eta zailagoa. Arrazoiak eta arazoak ez dira gureak bakarrik. Gehitu horri oso hizkuntza komunitate txikia garela… Nahiago nuke bestela izatea, idaztea eta kitto, hor amaitzea, baina “nork defenditurik†izan ezean, zail du liburu batek aurrera ateratzea. Eta gurean, horiek guztiak beteta, mila irakurle izatea, lorpen itzela da. Horra garenaren neurria.
1.005 Iruzkin
Jeffreysmelp
Wow a good deal of helpful data. Permethrin Buy Canada
DonaldPag
Kudos, Loads of postings.
Zanaflex Dosage For Sleep
StevenRef
Wonderful advice. With thanks! canada pharmacies online
AndrewNub
Cheers! A good amount of stuff.
cheapest viagra
ScottEVICE
Great content. Thanks a lot. inderal la
Robinareds
Thanks a lot, Numerous stuff.
Is Hydrochlorothiazide Generic
DonaldPag
This is nicely put! . Average Cost Of Robaxin
Jeffreysmelp
You made the point! Can One-dose Of Diflucan Cure A Yeast Infection
ScottEVICE
Excellent content. Thanks! Buspirone Hydrochloride Drug
AndrewNub
Awesome advice. Appreciate it! Advair Diskus Minimum Dosage
StevenRef
Wonderful info. With thanks. phenergan 25mg
Robinareds
You stated it fantastically! Advair Albuterol Inert Ingredients
Jeffreysmelp
With thanks, I enjoy it. citalopram hydrobromide
StevenRef
Thank you. Valuable information. Muscle Relaxers Aspirin Methocarbamol
Robinareds
You expressed that wonderfully! prednisone 10 mg
Jeffreysmelp
Kudos! Ample facts!
viagra substitutes that work
StevenRef
You actually revealed that effectively! viagra dick
Robinareds
Many thanks, I appreciate it. buy cialis pills
Jeffreysmelp
You suggested it well! How To Use Advair Diskus Powder Inhaler
StevenRef
Thanks! I enjoy it! keflex 500 mg
Robinareds
Wow a good deal of fantastic material! prinivil medication
Jeffreysmelp
Really lots of valuable information. Keflex And Cialis
StevenRef
Lovely posts, Kudos. inderal medication
Robinareds
Good information. Thank you. Inderal La 80
Jeffreysmelp
Wonderful facts, Cheers! phenergan generic
StevenRef
Thanks a lot, Numerous tips.
Advair Diskus Vs Flovent Hfa
Robinareds
Wonderful data. Kudos! Buy Generic Advair Online
Jeffreysmelp
Amazing tons of very good information! Zanaflex Migraine
StevenRef
Wow plenty of terrific facts. generic viagra online
Robinareds
Thanks a lot, Plenty of data!
cialis generic tadalafil online
Jeffreysmelp
Factor nicely regarded.! Generic Propecia Finax
ScottEVICE
Kudos! Helpful information. Advair Order Canada
DonaldPag
Many thanks. An abundance of write ups.
canadian cialis
AndrewNub
Seriously lots of fantastic data! How Much Does Propecia Cost Monthly
ScottEVICE
Thanks a lot, Loads of postings.
anastrozole
DonaldPag
You said it nicely.. valacyclovir hcl 1 gram tablet
AndrewNub
Awesome information. Many thanks. canada pharmacy
ScottEVICE
Perfectly voiced without a doubt. ! duloxetine medication
DonaldPag
Terrific data, Thanks! amoxil
AndrewNub
Regards. Loads of data.
tamoxifen citrate
ScottEVICE
Thank you, Very good information. phenergan 25mg
DonaldPag
Great tips. Thanks a lot! Prozac Sarafem
AndrewNub
Appreciate it! Lots of material.
colchicina
ScottEVICE
Good forum posts. Thanks a lot! amoxicillin clavulanate
DonaldPag
You expressed this adequately! lexapro online
AndrewNub
Seriously all kinds of useful material. generic fluoxetine
DonaldPag
This is nicely expressed! ! advair diskus 250/50
ScottEVICE
You said this adequately. Where Can I Buy Nolvadex Online India
ScottEVICE
You said it adequately.! Costco Accutane
AndrewNub
Awesome facts. Thanks! inderal la