larrabetzutik
Larrabetzutik Euskal Herrira
-
herrigintza
Aspaldiko berba da gurean. Herri kandidatura izan zen 1979an Larrabetzun. Eta 26 urte besterik ez zituen Jose Antonio Lekuek udaletxea gobernatu zuen beste 5 lagunekin batera. Lau urtez. Ordukoak gitxitan kontatzen dira. Egin beharko da errepaso bat. Horrenbeste urte igaro eta gero.
Baina herrigintza, kandidatura bat eta asko baino gehiago da. Jarduteko modua da. Aukera bat. Bizitzeko modu bat ia ia. Eta horretan ari gara aspaldion 2.000 biztanleko muga gainditzear duen herritxo honetan.
Eta horrek kezka ugari sortzen dizkigu, eta kontraesanen bat edo beste, eta nekea, eta ilusioa. Harrotasun apur bat, harrokeria batzutan, eta jarraitzeko indarra. Eta adorea.
Herrigintza bizi dugu, umorez, gogoz, kritiko, sortzaile, kamuts, interesante eta baldar.
Herrigintza da hirigintza, urbanismoa. Herrigintza da kultura eta hizkuntza eta kirola eta herrriko ekonomia. Baserriak eta soloak, basoak eta kale bazterrak, errekako ura eta fabriketako kea. Umeen geroa eta jantokiko janaria, gaztetxeko oihuak eta jubilatuen dantzak, bizikleta karrera eta mendi irteerak, futbola eta minbizia, wifi konexioak eta plazako iturria.
Herrigintza da herri bat bizirik mantentzeko giltza. Funtzioa. Soziala eta politikoa.
Herrigintza da azoka bat, jai bat, asteburu bat, ikasturtea, logurea eta biharamuna.
Herrigintza danok gara, zu eta biok, gu, harek be bai, eta besteak. Danok beharrezko eta danok bakoitza beretik. Herrigintza da etorkizuna. hemen eta Euskal Herrian. Zorionez. Zorionak!
literaturia | hori bai | larrabetzuko eskola | informazioa | komunikazioa | udalgintza | kultura eta kirola
- agit/prop, gaztelumendi.eus, hurrengo geltokia, ikusi eta ikasi, larrabetzutik, su-etena | ceasefire | tregua
#m22 egun handi baten atarian
Isilik eman dut azken hilabetea blogean. Sarean ibili naiz, hemen eta han ibili naiz, sarean idatzi dut, hemen eta hor idatzi dut, pentsamenduan ibili naiz, hau eta hori pentsatu ditut, ekintzailetzan ibili naiz, hemen eta hor tokatu zait pringatzea.
Gaur, 2011ko maiatzaren 22a den honetan, uste dut gauzak apurka apurka aldatzen jarraitzeko indarrak batuko direla, gogoak eta ilusioak.
Herrian, Larrabetzun gogo eta ilusio asko jarri du jende ugarik, eta gogo ilusio alaitasun horrek, uste dut bere emaitza izango duela.
Hego Euskal Herrian zer esanik ez. Altsasu, Brusela, Gernika, akordioak, eskaerak, adostasunek… Zutik Euskal Herria! aldarrikatzen duen bide hori berretsi eta indartzera etorri dira. Askoren lana, gehiagoren nekea estatu handien buruhaustea…
#m22 hau, urrats bat da bide horretan. Bozek ez dute herria askatuko, ez dute kapitalismoaren miseria deuseztuko, ez dute haserre dagoen jendearen lasaitasuna bermatuko… baina oinarri dira. Aldaketaren sujetua bisibilizatuko da, aldaketaren nahia bideratuko da… eta bihar, eta etzi… egongo da arrazoi eta motiborik: aldarrikatzeko, lanerako, ikasteko, haserretzeko, akanpatzeko, kontzertuetarako, hashtag berriak asmatzeko eta sortzeko, legalizazioa eskatzeko, benetako demokrazia galdegiteko, askatasuna gauzatzeko…
gaur, eta hemen datozen berriei so, adi adi.
-
zelan jan…
Autogestioa ez da soilik gaztetxeen lema bat. Ez horixe.
Autogestioa, autokudeaketa, ekonomikoki antolatzeko modua ere izan daiteke. Eta bada.
Herrian, esperientzia aparta ari gara bizitzen, Eskolako jantokiaren kudeaketarekin. Herriko dendetan (harategia, okindegia, denda, arraindegia…), herriko ekoizleekin (arraultzak, baserriko produktuak…)
Gurasoek kudeatutako jantokia eta sukaldea daukagu. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailak -EAko Tontxu Campos sailburu zela- sukaldariaren soldata, langileen kostoa eta subentzioak ukatu zizkigun, gure erabakian mantentzearren. Eta horretan dihardugu.
Gurasoek bilera luze eta interesgarriak izan genituen orduan. Gatazkan sartu ginen, zer eta Jaurlaritzarekin. Hasieran eskola gehiago ere baginen, baina presioa itzela izan zen… Larrabetzun halan da be, aurrera jarraitu genuen. Jarraitzen dugu.
Gaur da eguna, ekonomikoki bideragarria egiteaz gain -eta ez da gutxi- osasun arlotik, kalitate aldetik pozik baino pozago gaudela.
Eguneroko jatekoak, guraso elkarteko batzorde batek erabakitzen ditu. Horretarako, aholkulari talde bat ere badago. Eguneroko erosketak ere guraso elkarteak bideratzen ditu.
Horrez gain, sukaldeko eta jantokiko langile guztiak, Guraso elkarteak kontratatzen ditu. Herriko ekonomia, zeozelan suspertu eta abian jarriz.
Jakiekiko sentsibilitatea asko igotzen ari da gurean, baserriarekiko begirunea, produktu fresko eta kalitatearekiko arreta, nekazaritza ekologikoaren inguruko kezka, soloen etorkizuna, baserriaren geroa… hizpide ditugu ohiko elkarrizketa eta berbaldietan.
Bizkaiko EHNEk argitaratzen duen Baserri bizia aldizkarian, bi elkarrizketa mamitsu argitaratu dira, Julen Guraso elkarteko partaidearekin bat, eta Aitor sukaldariarekin bestea. Biak be, esanguratsuak. Jan kontuekin jolastu ezin daitekela eta, gauza harrigarriak kontatzen dituzte biek.16. orrialdetik 19. ra agertzen dira bi elkarrizketok.
Informazio gehiago: www.larrabetzukoeskola.orgBaserri bizia aldizkaria osorik
-
Herriko eskola eta Hori Bai auzolanean
herrigintza oinez ikasten da
Herri giroaz berba asko egiten da. Giroa eta herrigintza zerutik eroriko balira lez. Giroa sortu egin behar da, saiatu, baldintzak bilatu, eragin, proposatu, egin, lagundu.
Gurean aspaldion, giro itzela dabil. Ekimen ugari eta ezberdinak ari dira sortzen, eta sarritan ekimenok alboko indarrak ere baliatzen dituzte, aurrera egiteko.
Herri bizia da gurea, bizirik egoteko arnasa ondo hartu behar da, ez da geldirik egon behar, eta lozorroan geratzeak be, ez dakar bizitasunik. Bizitza gimnasia ere bada, herrigintzan ari garela, eta aspalditxo honetan oso adibide onak eta joriak ditugu.
Asteburukoa izan da horretarako aproposa.
Ikusi dugu zelan herri baten, gurea bezalako herri txiki baten, belaunaldi ezberdinen arteko lana, auzolana posible den. Eskolako ikasle eta gurasoak, gaztetxeko kideak, belaunaldi ezberdinetakoak auzolanean. Zer eta herria ezagutzen, basoan kantari Olentzeroren bila, auzoz auzo berbetan edo Hori Bai gaztetxean Olentzeroren kartelak margotzen.
Larrabetzuko eskola eta Hori Bai. Eredugarri.
Baina auzolanaren logika horretan, herrian badaude adibide gehiago be, eskola eta herriaren arteko harremanaren eredu.- Eskolako jantokia eta Gurpide elkartea be batera ari dira baserriko produktuak bultzatu eta kalitateko menuak prestatzen.
- Literatura Eskola eta guraso elkarteak, Literaturia egunetarako Literaturiatxue prestatzen dute elkarrekin, eta bi urtetan oso emaitza politak eman ditu.
- Txorierriko AEK (txepetxa euskaltegia) eta gurasoak be, egin beharrekoak eta bi ari dira egiten, guraso guztiak euskalduntzeko lanean.
- Kukubiltxo antzerki taldeagaz, hartuemona dago, eta antzerki tailerra martxan jarri da ikasturte honetan, eta astelehenero, bi talde Josu Kamara lagun eta maisu dutela ari dira antzerkigintzan murgiltzen, lau bost sei urteko neska mutikoak denak, bihar etziko antzerkizale edo antzerkilariak izan daitezkenak.
- Bertso eskola eta ikasleen arteko harremana be, aspaldikoa 20 urte baino gehiagokoa jadanik, eta gaur egun Etxahun Lekue aritzen da eskolan, bertsolaritza eta ahozkotasuna lantzen. Duela 20 urte, ni neu Etxahun eta beste ume batzuekin aritu nintzen bezala.
-
Kode etikoa
Oiartzungo udalak, ezker abertzalea eta EAren sustenguarekin adostu berri duena.
Larrabetzun be, eta zoritxarrez, beste leku askotan horrelakoak planteatu beharko genituzke.Larrabetzun, gaur pleno berezi bat dago, Alkatearen dimisioa azken puntu moduan jorratuko duena. Kontuan izan, egungo alkatea Tomas Ordeñana (PNV) minorian ari dela gobernatzen 4 zinegotzigaz. Ezker abertzaleak beste 4 zinegotzi ditu eta bakarra Ezker Batuak eta Aralarrek aurkeztutako denon artean hautagaitzak.
Kode Etikoa, 10 puntuko dekalogoa
Kode Etikoa dekalogo gisa planteatuta dago. Hona hemen ideia nagusiak:
- Kontratazio administratiboaren legea zorrotz betetzea.
- Organo ezberdinen eskumenak errespetatzea eta legez aurreikusitako prozedurei arreta jartzea.
- Idazkaritzan egindako kontrataziorako protokoloa betetzea.
- Ezin izango dira Udaleko espediente originalak hartu eta eraman (Udaletik atera). Espediente guztiak eskuragarri izango dituzte hautetsiek. Nahi adina kopia atera ahalko dira, baina originalak Udal gordailuan egongo dira.
- Alkateak ordezkaritzarako eta protokolorako gastu partida propioa izango du. Gastuak soilik Udalarekin zerikusi zuzena dutenak izango dira. Partida arduraz eta proportzionaltasunez kudeatuko du alkateak. Onartezinak dira luxuzkoak kontsidera daitezkeen gastu guztiak.
- Alkateak hilero ordezkaritza eta protokolo gastuen berri emango du Ogasun Batzordean. Beharrezko frogagiriak eta bestelakoak aurkeztuko ditu.
- Zinegotziek karguaren egikaritzan izandako gastuak kobratu ahal izango dituzte. Horretarako beharrezkoa izango da kontu-hartzailearen aurrean frogagiriak eta bestelakoak aurkeztea. Gastu horiek Ogasun Batzordetik hilean behin pasatuko dira.
- Hilabeteko ohiko udalbatzarrean hilabetean zehar alkateak eta zinegotziek izandako gastuen berri emango dute.
- Alkateak ordezkaritza eta protokolo gastuetarako Visa txartel bat edukiko du. Txartel hori kasu jakin batzuetara bideratuta egongo da (udalerritik kanpoko bidaiak, autoritateekin bilerak edo ekitaldiak daudenean…). Txartelaren kontrola kontu-hartzaileak egingo du. Alkateak berari eskatu beharko dio, behar duenean.
- Ondoren adierazten den filosofiaren arabera jardungo dute alkateak eta zinegotziek: agindutako funtzioak eskumenen arabera betetzea; autoritatearen erabilera desegokia saihestea; ardurak bere gain hartzea; lanaren plangintza eta antolamendua eraginkortasuna bilatuz burutzea; ardura gardentasun handienarekin betetzea; pribilegiozko informazioa erabiliz eragiketarik ez burutzea; konfidentzialtasun printzipioa errespetatzea…
Oiartzungo Hitzan argitaratu, eta gaztelumendi.org honetan publikatutako kodea da hau.Â
Gustatuko zaizu ere
Zizek, errefuxiatuak eta gu
zelan zaindu maite dugun hau hori hura?
Lasterbidean
-
gure hizkuntza berean
SPLIT77 taldearen diskoaren aurkezpenera joan naiz gaur. Herritar musikazale moduan. Eneukan pentsatuta ezer idazterik. Handik argazki bat bota dut, facebook_era 3G konexioarekin, wifia ez zebilelako. Gero facebooken galderaren bat, eta atsegin ikur batzuk ikusi ditut, bueltan.6 urte isilik
2004an atera zuten Mentura lana, izugarri gustatu zitzaidan. Eta eman zituzten kontzertuak. Antenna ere ona zen niretzat, ni ere gazteagoa izango nintzen… eta taldeak erakartzen ninduen. Zuzenean, diskoan, jendaurrean… eta traturako beti atsegina, jatorrak. Elkarrizketa batzuk egiteko aukera izan nuen, entsegu lokala ezagutzeko, kantuak…
Ekaitz gero, teknikari eta lagun izan nuen irratia.com saioetan. Beti prest, beti sortzen, beti ganba sartzeko prest… frogatzeko, gauza berriak egiteko. Eta barre batzuk egin izan ditugu.
Eta lokalean jarraitu dute bide honetan guztian, isilik. Isil isilik. Baina ez geldirik, bistan denez. Diskoa plazaratu dute orain. Gaur.
Diseinuak nabarmentzen du zer dagoen barruan: split77. Ez besterik.
Eta entzuten ari naiz… eta gauza berri asko ikusten ditut. Gauza atsegin mordoa. Detaile asko, eta zainduak daude ekoizpen honetan. Erritmoak, loop ezberdinak, kitarrak, ahotsak, hizkuntzak… eta denak egiten zaizkit gertuko, denak erakargarri.
Pozik itzuli naiz etxera Bilboko kafe antzokitik. Musikak batzen gaitu han batu garen askori. Sintonia antzekoetan ari gara kulturalki. Hizkuntza berean mintzo garelako jarraitzen dugu berbetan, gai hauei buruz, beste gai askori buruz. Eta besteoi zer esan, zita bat daukagula bariku gauean euskal hirian, gaueko soinuei erreparatzeko.
Herritik ere joango gara batzuk, eta herrian ere maite dugu horrelako musika doinutegia. Eta etorriko dira eurak ere gurera.- hurrengo kontzertuak
- urtarrilaren 14an Larrabetzun + Zea Mays
- split77 webgune interesgarria (kantak, letrak, bideoak…)
-
Anari gaztetxean
Azaroa ekitaldiz gainezka gurean. Antzerkia, hitzaldiak, musika, irteerak.. denetarik dago egunotan herrian. Poztekoa da gainera, maila handiko gauzak ditugula, oso modu apalean. Eta gauez, Anari izango da Hori Bai gaztetxean. Etorri izan da gehiagotan be, eta gustuko dugu gure hormetako soinuari erreparatu, eta ahots hori entzutea.
Mikel Laboari ikasitako kantuak entzuteko gogoz, ea gurean horren aurrerapena ere jotzen duen. Diskoa bere osotasunean, binilozko bertsioan, eskuetan izateko gogoarekin… kantu hauekin gozatuko dugulakoan.
- BideHuts Txinaurriak
- Anari Irla izan
- Hori Bai gaztetxea /
-
jaietan zer?
Abuztua, oporrak, errepidea, hondartzak, kalea, giroa…. eta herriko jaiak.
Abuztuaren erdialdean, ospatzen dira gurean jaiak. Hirulau egun, bete beteak.
Aurten be, atejoka dauz, gaur gaueko afariagaz sartuko garelako jai giroan, bihar txupinazoa eta odolostejana tabernetan, etzi Andramari eguna, eta umeena astelehena. Egunero 24 orduz kanpoan egoteko aitzakia mordoa.
Nork bere herriko jaiak izaten ditu kuttunen, baina… gurean badira herriko jaiekin be, amorratzen jartzen diren adin guztietako karka batzuk.
Pozik bizitzeko dira jaiak, urtekoak batzeko, ondo pasatzeko… aldarrikatzeko eta kantu egiteko, lagun artean jan edanak egin, eta dantza egiteko…
Larrabetzuko jaiek, bloga ere badute aurten. larrabetzu.org/jaiak -
liburuak eta egunak
Gaur ez da liburuaren eguna. Gaur ez dizu inork literaturaz berba egingo, gaur agian ez da irakurri ere egin behar. Telebista irrati egunkari eta egitarau ofizialetan, gauza garrantzitsuagoak dauz, gurean bederen.
Barikuan bai, barikua oso egun garrantzitsua zen, barikuan denok agertu ginen eskuan liburu bat genuela… cool_tura! you know!Liburuak izan be, bere eguna dauka, eta agerian geratzen da holangoetan gure kultura guztia. Zer garen, eta batez be, zertan ari garen.
Barikuaren inguruko erretratu batzuk grabatuta geratu dira nire burmuin nekatu honetan:
- Gure inguruko agerkari, egunkari, telebista eta irratietan, liburua zen protagonista.
- gure herrian be, ekitaldi pare bat egon ziren. Bata aspergarria, eskasa, ondo ordaindua eta txarto iragarria. Bestea koloretsua, partehartzailea, liburua/irakurketa/sorkuntzaren ingurukoa. Herritarrek antolatua, ez oso ondo iragarria baina jende asko batu zituen. Zero euroko gastua.
- Bezperan Eider Rodriguezek solasaldi bikaina eskaini zigun kultur etxean. Idazle ona dela ez genuen dudarik, pentsalari ederra izateko bidean da oreretarra.
- Eider Rodriguezen hitzaldian 14 emakumezko eta 6 ostantzeko.
- Gaur Kirmen Uriberi txakoli eguneko saria be eman diote. Idazle baten tokia, gizarte ekitaldietan.
- Zapatuan Carrefour baten, urgentziazko erosketa egin nuen. Toti Martinez de Lezearen poster handi handi bat ikusi nuen eskailera mekanikoen ondoko horman.
3dia: mattin @ euskaraz.netMundu guztia mintzo da eguraldiaz, gu ere ez.
Albisteak 2.0 wikipedia, hizkuntzak eta beste kezka batzuk…
-
Txorierri asmakuntza barria dala eta…
Heldu da Aikorrefur gure atarira. Asteon be, lurrean topatu dot, beste propaganda orri batzuekaz batera. Azalari erreparatu eta Sabin Arana bertan, eta aitortu behar dot nahiko aranista naizela…. holangoetan.
Eta irakurtzeari ekin diot. Ez zait gatxa egin azaletik mamira joatea, tartean galtzua kenduta…tartean diñot.. askotxo dalakoan.
Eta Sabin Arana historiazalearen kontuak irakurri ditut. Onartu behar dut, elkarrizketa egin dionak oso galdera obioak, oso azalekoak egin dizkiola Sabineri, tartean Sabineri buruz gitxi -gitxiegi- jakingo zuelakoan. Eskerrak Sabin jakituriaz gainezka dagoen tipo jantzia dela, eta mami ugari eskaini diola. Mami hori bereizten, kazetariak hartuko zuen lanik handiena… galdera zabalak egin ezkero, erantzunak be gero halangoak izaten direlako… luzeak, zehaztasun bakoak… eta noranahikoak.
Kontua da, gauza interesgarri asko botatzen dituela Sabin Aranak gure herriari eta herriaren historiari buruz. Batzuk berari entzun eta irakurritakoak, eta beste batzuk interesa pizten dutenak.
Elkarrizketa sarean dago: Aikor.com
Gure herriaren historiari buruz zertzelada batzuk ematen dituen arren, burdinola, errota eta herriaren garapenari buruzkoak zaizkit interesanteenak.Larrabetzuren garapena:
Garapen hori burdinolen eskutik etorri zan. XV. mendean lau burdinola egozan berton, eta hori oso datu bitxia da, Larrabetzu oso herri txikia dala kontuan hartzen badogu. Burdinoletatik horreen jaubeek ez eze herritar askok be ateraten eben bizimodua. Baserritik ozta-ozta ateraten zan jateko, eta herritarrek bertoko basoetan bildutako egurraz egindako ikatza saltzen eutseen burdinoletako jaubeei. Kintal bat burdin egiteko, lau ikatz zama ziran beharrezkoak… beraz, atera kontuak! Beste alde batetik, Larrabetzukoa burdinolaren jaubea zan Euskal Herriko uri bakarra zan, beste guztietan errotak baziran be.Baina bitxiena gero dator, titularretara eramateko modukoa dena eskualde aldizkari baten. Zer eta eskualdearen beraren izaera jartzen duelako ezbaian Sabin Aranak.
Inoz Txorierriren ganeko ikerketa egitea pentsau dozu?
Beno, nik batez be Larrabetzuren ganeko datuak arakatzen dodaz, baina, ez garanez bakarrik bizi, ikerketa horretan Txorierriko datuak be topau dodaz: Lezamako jentearen ganekoak, Zugazti eta Zamudio leinuek bat egin ebenekoak… Baina nik uste dot Txorierri XX. mendean asmautako izena dala. Ez dot atxinako dokumentuetan ezer topau. Ganera, Asua bailara Lezaman hasten da, han Asua ibaia dagoalako. Eta Larrabetzuko errekek, barriz, Ibaizabal ibaira joten dabe. Larrabetzu Ibaizabal bailarakoa da eta guk Arratiarako joerea euki dogu beti. Hori guk berba egiten dogun euskeran beran be bada nabaria… Baina Txorierriko Mankomunidadea sortu zanean, Larrabetzuk han sartzea erabagi eban.Beharbada, bereziak zariela horregaitik esango dabe gainontzeko txorierritarrek…
Bai, ezbardinak gara, orain dala gitxi arte harreman txikia izan dogulako Txorierriko gainontzeko herriakaz. Ganera, Bilborako trenbidea bakarrik Lezamaraino ipinteak be egoera hori areagotu egin dau.Kazetariak berezi izate hori esaten dioenan, tenplea mantentzen du elkarrizketatuak, gutxiezteko baieztapena den arren, beste inoren ahotan jarri baina…. bota. Tira, badaukate txorierritarrek, gure egoera ulertzen hasteko beste arrazoi bat gehiago. Larrabetzun ez dago Asua errekarik, gure errekak Ibaizabalera egiten deu. Urak nora, ahuntzak basora! Eta akarrak gurean gagoz gustura….
