gaztelumendi.eus

Agit/Prop 2.0

  • agit/prop,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi

    Plateruena, XXI. mendeko kulturgintza berri baterako oinarri

    Kooperatibaren amaiera

    Orain arte ezagutu dugun Plateruena kudeatzeko ereduaren amaiera ekarri du bart ezagutu genuen albisteak. Plateruena desagertzea.
    Egoera ekonomiko larriak, ekarri du kooperatiba desagertzera eramateak. Langile eta bazkideen batzarrak erabaki du.
    Eta langile/bazkide/kulturgile/ekintzaile kooperatiba horretan eredu izan da. Sortu zen momentutik bertatik.
    Eta gardena izan da azken unean ere.
    Anboto Durangoaldeko agerkarian informazioa zabaldu zen lehen unetik, eta Igor Elortza bertsolari durangarrak ere datuak jarri zituen sare sozialetan, aspaldiko isiltasuna hautsiz twitter sarean. Biak ala biak, eskertzeko modukoak.

    20 urteko ibilbidea. Berbaro hura gogoan

    Durangoko alde zaharrean kokatuta zegoen Berbaro taberna ezagutu zuenetakoa naiz. Orduko kontzertuak gogoratzen ditut. Giroa. Gorakada. Gogoa eta ilusioa. Gertutik ezagutu nituen tabernari eta kudeatzaile boluntarioak. Eta beraien eredu berritzailea. Gehiago egiteko gogo hura.
    Plateruena proiektua sortu zen gero Hutsetik. Huts hutsetik… ilusio ikaragarriarekin. Auzolanaren zentsu pratikotik. Inplikaziotik. Zabaltzetik. Bilbon funtzionatzen hasi zen ereduaren bidetik. Eta lan asko. Asko. Eta euskal kulturak ikusgarritasun, pratikotasun eta dinamika foko berri bat piztu zuen beste eskualde baten. Ekonomia, kultura, herri mugimendua, dinamika soziokulturala… eredugarri. Durango, urte osoan kulturaren erreferentzia. Nazionala. Lokala.

    Bidea -baina- ez da amaitzen

    Etena dator orain. Ezina. Ekonomikoki. Kultur zikloa oso ondo bete du Plateruenak. Fase ezberdinak izan ditut, prozesu ezberdinak. Baina eredugarri.
    Igor Elortzak publikoki emandako datu hoiek kudeatzea zailagoa izango da kultur programazio eta produkzioa sustatzea baino, bistan denez.
    Baina Plateruena espazioaren beharrizanak bere horretan jarraitzen du. Beharra dago, eta espazio hori edukiz, kulturaz eta jendez nola bete berrasmatu beharra dago. Hemen eta orain. Beste behin.
    Lokalaren jabetza -duela 20 urte baino askoz balio gehiagorekin, bidenabar esanda- Durangoko udalarena da. Plateruena kooperatiba -eta bere zorrak- desagertu egingo dira.
    Eta pliego berri bat, eredu berri bat, kafe antzoki berri bat bersortu beharko da hemendik laisterrera. Eta horrek ematen dit baikorra izateko esperantza. Orain arte ikasi den guztiak ekarri dezakela Durangorako alternatiba berri eta on bat. Behar beharrezkoa.

    Antzokien eredua: Ostalaritza eta kultura

    Bilboko kafe antzokia sortu zenean, eztanda egin zuen gure kulturgintza osoak. Eredu eder bat sortu zen Bizkaiko hiriburuan. Hiria, gaua, kultura, hizkuntza, ostalaritza… funtzionatzen hasi zen. Lehertzen. Ikaragarria izan zen hastapena eta osteko garapen guztia. Eredu berri bat kulturgintza osorako. Euskaratik abiatuta gainera. Hiriaren basamortua. Panorama kulturala -batipat musikala- gogor astinduz.
    Eta hainbat kafe antzoki sortu ziren han hemenkda. Ondarroa, Elgeta, Durango, Bermeo…. eta proiektuak ere ugari, han hemenka.
    Itsasoa baretu da. Hainbat ekaitzaldi izan ditu. Bilbokoa, gaur gaurkoz itxita dago COVID 19 gaitzaren erdian. Noiz zabaldu ahal izango duen zain gaude guztiok. Besteen garai onenak joan ziren.
    Ostalaritzak sustengatu behar izan du kulturaren zama. Eta egiturarena. Langileak. Lanpostuak. Egunak ta gauak. Inbertsioak. Krisiak bata bestearen atzetik, eta azken pandemiarena… itzela.

    Publikotik haratago, ez dago beste eredu iraunkorrik?

    Gure herrian egitura publikoetatik landa, instuzioetatik haratago, hainbat eredu landu izan dira. Baina orain eredu hauen iraunkortasuna bilatu behar da. Ekonomikoa batipat.
    Kulturgintzan egin den ekarpena izugarria izan da. Ekonomian ere ez dira txarto ibili ahal izan duten luzaroenean.
    Baina agian eredua ahitu da. Soziala, kooperatiboa, partehartze publikoa, ehun sozialaren babesa, kulturgintzaren inplikazioa.. oraindik formulatu beharra dago. Berrasmatu. Eta ekin.

    Unai Iturriaga Euskadi irratian: Orain arte heroi batzuek mantendu dute kulturaren ikusgarritasuna

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Sarrionandia: telebistako albistegia ere fikzioa da

    2015-03-26

    Gasteizko plazatik mundura

    2015-05-21

    Udagoieneko kultur eskaintza oparoa

    2016-11-15
  • agit/prop,  gaztelumendi.eus,  ikusi eta ikasi,  musika

    Fermin Muguruza musikariaren playlist eta artikulu ederra osatu du Roberto Herreros aktibistak

    Roberto Herreros ezagutuko duzue beharbada. Musikaria, aktibista, idazlea ere bai. Oso tipo fina. Ez dut pertsonalki ezagutzen, baina aspaldi idazten diogu elkarri, eztabaidaren bat ere izan genuen berak eta Isidro Lopezek plazaratu zuten liburuaren pasarte batzuei buruz. Noizbait egingo dugu El estado de las cosas Kortaturen diskoaren inguruko solasaldi eta entzunaldi bat. Liburua irakurtzeko ederra izan zen, duda barik. Eztabaidagarriak ere bertako edukiak.

    Baina oraingoan, eta konfinamendu garaia dela baliatuz, Fermin Muguruzaren bakarkako proiektuetako abestiekin osatutako playlist bat sortu du Robertok. Eta testu eder bat jarri sare sozialetan. Irakurtzeko eta musikaz gogoeta egiteko.
    Berari eskatuta, testua hona euskaraz ekarri dut. Mila esker Roberto.

     



    El estado de las cosas de Kortatu: lucha, fiesta y guerra sucia     (Lengua de Trapo, 2013) liburuan, non Isidro Lópezek eta biok euskal rock erradikala garatu zen testuinguru historikoaren azterketa proposatzen genuen, azaltzen genuen zaila dela ez pentsatzea azken hogeita hamar urteetako gure testuinguru kulturalean Kortatu etengabe agertzea ez dagoela lotuta Fermin Muguruzaren adar politiko eta musikal ezberdinekin.

    Ferminek, Kortatutik haratago, ikuspena irabazten jarraitu badu, Kortaturen historiako beste protagonista batzuekin batera (Iñigo anaia hil berria kasurako), une egokian urratsak egiten jakin duelako da. Beharbada, Negu Gorriak-en aldaketa izan zen bide horretan egin beharreko urrats erabakigarria, Kortaturen ospearen gailurrean, hain zuzen. Gero, Negu Gorriak taldetik bere bakarkako ibilbidera igaro ondoren, Dut taldearekin ‘Ireki ateak’ diskoa egin ostean.

    Bi talde handien parean dago bakarlari bezalako egindako bide hau? Hori zalantzan jarri da. Behin Isidroren lagun belgikar batek, Fermin Muguruzaren irudiarekin interes handia duenak, galdera mamitsua egin zion: “Uste duzu egunen batean Muguruzak maisulan bat sinatuko duela, ‘Clandestino’ bezala?“. Nire ikuspuntutik, agian ez, baina baita –agian oker egongo naiz– Manu Chaok, bakarka, ‘Clandestino’-n eta, neurri txikiagoan, ‘Siberie m’etait contéee’-n dauden kantak baino askoz gehiago emango ditu.

    Esperimentu gisa, playlist bat egin dut Fermin Muguruzaren kantuekin; hiru bertsiorekin eta hainbat lankidetzarekin. Azken horien gainean, a priori deigarriagoak diren batzuk utzi ditut kanpoan, hala nola Mala Rodríguezekin Esne Beltzaren Gora! diskorako egin zuena, ahaltsuagoa iruditzen zaidalako Ari rap abeslariarekin egindako Armagideon tenoreko aztarnak, Muguruzak bere hirugarren albumean bakarka egindakoa. Irizpide berari jarraitu diot beste lankidetza batzuekin, hala nola Zebdak Ferminen bi kantutan egin dituenekin, ez baitira zerrendan sartu.

    Era berean, kasu batzuetan, estudioan grabatutako grabazioen ordez, Rob Smith (Smith & Mighty), Peter D. Rose (More Rockers), Toy Selectah edo Zion Trainen kantuak jarri ditut, jatorrizkoak gainditzen zituztenak —eta batzuetan hobetzen ere bai—. Urrun-ekin, aldiz, biak sartu ditut, jatorrizkoa eta Mad Professorek egindako erremixa.
    Harritu egin nau, neurri batean, 40 korte batzeak. Hain zorrotza ez zen irizpide batekin, agian, 50ra iritsiko litzateke nire zerrenda.

    Hain zorrotza ez den irizpide batekin, agian, 50era iritsiko litzateke.

    Fermin Muguruzak Negu Gorriak-en ostean egin duen ibilbidea desberdina da, eta ez dago hanka sartzetik salbuetsita (Zuloak proiektua buruan), baina ez dago horrelako bilduma batez harro egoteko moduko artista askorik. Kontuan hartzen badugu, gainera, Muguruzak The Suicide of Western Culture lanarekin duela hiru urte baino gutxiago argitaratu zuela B-Map 1917 + 100  ahaltsua, ziurrenik bere albumik onena ‘Borreroak milaka aurpegi hartatik, agian zentzuzkoena ez gutxiestea izango da.

     

    MUGURUZA

    Fermin Muguruza: Kortatu eta Negu Gorriak baino haratago

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Ikasle mugimendua indartzen ari da, nabarmen

    2014-03-27

    Hotel Monbar gogoan | GAL zer izan zen

    2015-09-22

    Euskaraz edo bestela ez gara?

    2016-05-04
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  larrabetzutik,  maitatasunetik

    Neska mutikoekin oinez egiteko ibilbide laburrak

    Domekarekin, gure neska mutikoak kalera irtengo dira. Ordubete, asko jota kilometro baterainoko distantzian.
    Neurri berria da, beharrezkoa, eta kalera irten eta oinez ibiltzea be aukera bat izan daiteke.



    Horregatik, Larrabetzun errez egiteko zazpi ibilbidetxo prestatu ditugu eta sarean zabaldu. Egunero ibilbide ezberdin bat egiteko aukera eskainiz.

    Larrabetzuko zazpi ibilbide, egunero bat

    PDF moduan deskargatzeko aukera.

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    2020-03-28

    Umeak | Francesco Tonucci

    2020-04-14

    Noam Chomsky: Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere

    2020-03-21
  • agit/prop,  covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  i+g,  ikusi eta ikasi,  teknologia berriak

    [ leihotik mundura ] 20:20

    Komunikazioa.
    Komunitatea.
    Gure leihoek hori erakutsi digute. Krisi sakon honetan, leihoak eta balkoiak bilakatu dira komunikazioa eta harremanen ordezko. Nola gauden ikusteko, arnasa hartzeko, lagun eta auzokideekin hitz egiteko, eta munduari gure berri emateko.

    Leiho teknologiko bat ireki dugu, sarean. Komunikazioa lantzeko, teknologia berriak (bideoak, streaming-a, txatak, sare sozialak) baliatuko ditugu.
    Gorka Julio Teketen eta biok hizketan hasiko gara, baina elkarrizketak ireki eta gonbidatuak izango ditugu gure kanal honetan.
    Ekonomia, kultura, krisi honi buruzko kontuak, kezkatzen gaituzten gauzak hartuko ditugu hizpide.

    Osteguna, apirilak 16
    arratsaldeko 20:20ean
    [ txaloen ostean ]

    leihotik mundura 20:20

    Zu ere gonbidatuta zaude.
    Komunitatea.
    Komunikazioa.

    etzi.pm

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Oskar Alegria eta biok

    2017-09-07

    Amorante

    2016-10-19

    Ondasun komunen tradizio berritzailea

    2014-11-20
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus

    Umeak | Francesco Tonucci

    Umeak, ikasleak, etxeetako gazteenak… ze handiak!
    Egunotan osasuna eta ekonomia, lana eta pandemia, enpresak edo testak… baina inor gutxi ikusten dut arduratzen gizarte honetako txikienekin. Ez da neurri bakarra proposatu beraiengan pentsatuz. Lehenengoak izan ziren eskolak itxi eta etxeetan sartzen. Eta hor jarraitzen dute, tinko! Esan zaien guztia egin dute, baina ez zaie deus ere galdetu, zer egin, edo zelan egin. Zer antolatu, edo zelan antolatu. Kirola egin ezinik, etxeko lau hormetan zarratuta, eta gainera gehienak eredugarri…

    Francesco Tonucci Haurren hiria idatzi eta sustatu zuen idazle eta pentsalaria da. Mundu mailan, haurren eta umeen neurrira sustatzen ari da hirigintza, eta nazioarteko herrien sare bat sortu da.

    Aurreko egun baten El Pais egunkarian elkarrizketatu zuten eta gaur, patxada apur batekin aritu naiz irakurtzen. Azpimarratzen. Ikasten, azken baten.

    Francesco Tonucci: Aitona-amonei jokoak gomendatzeko deitzea onena, haiek haurrak izan ziren jokoak asmatu behar zirenean

    Zer da itxialdi honetako txarrena umeentzat?
    Ezin ateratzeak izan beharko luke, baina gezurra da, zoritxarrez ez baitziren lehenago ere ateratzen. Haurrek irten egin nahi dute, eta heldu baten eskutik bakarrik atera daitezke. Beraz, garrantzitsua da haurrak berriz ateratzea, koronabirusaren barruan eta kanpoan. Etxean geratzea baldintza berria da, autonomoa ez izatea ez da hala. Espero dut haurrek entzierro honen indarrarekin erakutsiko digutela zenbat eta autonomia eta askatasun handiagoa behar duten.

    Oso interesgarria da haiek nola erreakzionatzen duten. Konfinamenduaren lehen egunetan, bideo bat bidali nuen haurren hiriko nazioarteko sareko gure hirietara, beren iritzia eskatzeko eta alkateei aholkuak emateko aholkuetarako dei egitera animatuz; paradoxikoa iruditzen zitzaidan mundu guztiak psikologoei gurasoentzako aholkuak eta irakasleentzako pedagogoak eskatzen zizkiela, eta inork ez zuela haiengan pentsatzen.
    Haurrek eskola faltan botatzen dute, hau da, ez irakasle eta idazmahaiak, baizik eta ikaskideen falta. Eskolan, haurrek beste haur batzuekin topo egin zezaketen. Ospitalean daudenean bakarrik sentitu dezakete haurrek beste lagunen falta hori.

    Francesco Tonucci | argazkia: cc lizentzia | wikipedia

    Uste duzu politikari eta agintariek umeak ez dituztela kontutan hartzen bere erabakietan?
    Beti bezala. Haurrak ia ez dira existitzen, ez dira beren kezketan agertzen. Kezka bakarra izan da eskolak modu birtualean jarraitu ahal izatea. Italian, adibidez, kezkarik handiena da lehen bezala jarrai dezaketela frogatzea, nahiz eta baldintza berriak izan, hau da, ia konturatu gabe egiten dugu, eskolan zeuden bezala eserita, pantaila baten aurrean, eskolak eta eginbeharrak egiten.
    Asko ez dira konturatu eskolak ez zuela lehenago ere funtzionatzen, eta egoera horretan nabaritzen da gutxi funtzionatzen zuela. Haurrak nazkatuta daude etxerako lanekin, eta familientzat laguntza bat da, hori baita haurrei dagokiena. Etxeko lanak beti dira gehiegizkoak, ez kantitateagatik, baizik eta kalitateagatik. Alferrikakoak dira, irakasleek berez, dituzten helburuengatik.

    Dena txarto egiten bada, zer proposatzen duzu?
    Bideo txiki bat egin nuen zentzuzko aholkuak emanez. Aukera bat dugu. Haurrak aspertu egiten dira eskolan, eta horrela nekez ikas dezakete. Gainera, eskolaren eta familiaren artean gatazka bat dago, gatazka modernoa da, familia beti dago prest eskola salatzeko. Orain egoera berria da: eskola familian egiten da, etxean. Etxea gauzak aurkitzeko eta gurasoak irakasleen laguntzaile izateko laborategitzat hartzea proposatzen dut. Adibidez, garbigailu batek nola funtzionatzen duen, arropa nola eseki, lisatu, josten ikasi…

    Eta laborategi horretan, gurasoak ondo ari ote dira?
    Etxean egin beharreko gauzak eskatzen ditut. Sukaldea, adibidez, zientzia-tailerra da. Haurrek janaria prestatzen ikasi behar dute. Irakasleak proposa dezake ikasleek plater bat egitea saltsarekin eta errezeta idaztea. Hala, fisika, kimika eta literatura egiten ari gara, eta errezeten liburu birtual bat egin dezaket. Garrantzitsua iruditzen zaidan beste esperientzia bat da haurrek etxean duten esperientziaren bideoak egitea. Beste esperientzia, jakina, irakurketa da.
    Eskolak ez duenez lortzen haurrek irakurketa maitatzea pisu handia da. Eskolak gehiago kezkatu beharko luke, ikasleei irakurzaletasuna eman.


    Horrek pantailei, bideojokoei aurre egitea suposatuko du, beharbada.
    Etxean dauden haurrei proposamenak egin behar dizkien eskola batean pentsatzen ari gara. Haurrei liburu bat irakurtzeko proposatzea oparia izan behar da, ez betebeharra. Bada beste modu bat: irakurketa kolektiboa, familiarena. Etxean ordutegia eta tokia duen antzokia sortzea, eta familiako kide batek liburu bat irakurtzea, telenobela balitz bezala. Ordu erdia egunero. Eskola-umeak diruditen proposamenak dira, baina guztiek dute zerikusia eskola-diziplinekin. Etxeetako landareak aztertuz, geometria-esperientzia bat egin daiteke. Hori guztia esaten dut uler dadin orain dugun aberastasuna, etxea eta gurasoen eskuragarritasuna aprobetxa daitezkeela. Esan duzu gurasoek ez dutela astirik: ez da egia.
    Denbora guztian egon arren, ez dakite zer egin aisialdian. Normalean, haiekin egoten dira jardueretan, eta ez haiekin bizitzeko. Beste proposamen bat jolastea da, hori da garrantzitsuena. Jokoak asmatzea. Aitona-amonei jokoak gomendatzeko deitzea onena, haiek haurrak izan ziren jokoak asmatu behar zirenean.

    Inoiz ez dugu beraiekin orain adina denbora eman
    Horrexegatik. Ez dezagun denbora eder hori galdu etxeko lanak eginez. Pentsa dezagun beste eskola bat posible den.

    Zer egin behar du haur batek konfinamendu horretatik irteten den lehen egunean?
    Oihu egin, harriak bota, korrika egin eta norbait besarkatu; baina azken hori zaila izango da.

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Sortu eta sortuz, gure aukera ⏸▶

    2020-04-02

    Noam Chomsky: Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere

    2020-03-21

    Slavoj Zizek: “Elkarrekin baino ez gara salbatuko”

    2021-01-23
  • gaztelumendi.eus

    Txaloak, leiho eta balkoietako elkartasuna

    Italian leihora atera zen emakume argentinarra. Ez zuen inor somatzen inguruan. Eta pentsatu zuen txaloka hasi beharko liratekela, eta osasun arloan lanean, dena emanez ari ziren haiek omendu beharra zegoela. Eta bideoz grabatu eta lagunei bidali zien. Eta mezua hedatu eta txalo zaparradak egiten hasi ziren. Han. Italian.
    Handi gutxira geratu ginen gu ere itxialdian. Eta leihora atera ginen berehala. Musika, kantuak… txaloak. Txoriak txori kantatzen ekin genion lehen iluntzean Euskal Herrian.

    Zubitalde auzoa, gurea

    Txoria txori kantatu genuen. Eta biharamunean edo, Espainiako erregeak telebistan agerraldia egin behar zuen une berean kazerolada egin genuen. Eta arratsaldero, 20:00etan, leihoetara eta balkoira ateratzen hasi ginen. Egunero. Oharkabean. Poliki poliki. Ezker eskuin, goian eta behean auzokideak. Musika. Egunean zehar egin gabeko komentario eta solasaldiak. Elkartasun keinu bat baino gehiago. Zerbait berezia. Auzokideak ginen. Orain auzokideagoak izango garela uste dut.

    Elkartasuna gauza handia da. Elkartasunak batzutan kontzientzia hartzera eraman izan gaitu. Oraingo honetan ere bai. Osasungintzan egindako murrizketen ondorioak ezagutu ditugu. Kanpora joateko gogoa, errotik moztu zaigu erizain edo medikuek ospitaletako egoera azalten digutenean. Eta denok daukagu baten bat familian. Erizainak. Ospitaletako langileak. Medikuak. Osasungintzan lanean ari diren lagunak. Bihotza hunkitzeraino beraien berbak entzutean. Guk auzokide bat daukagu 12 orduko txandak egiten Usansoloko ospitalean. Etxean dagoenean leihora ateratzen da. Ez dagoenean ere beragaz akordatzen gara. Medikua da. Eta birusaren frogak ere egin behar izan dizkiote.

    Mundu berri bat daramagu bihotzean

    Italia, Euskal Herria… mundu osoan hedatzen ari da elkartasuna. Baina nire gogoa eta bihotza une batez Kubara joan dira. Han zelan bizi duten jakinmina neukan. Eta horretan ere eredugarri. Che Gebara medikua gogoan mundu osoan elkartasuna eta osasunaren aldeko iraultzaileak izan dira kubatarrak hamarkada luzeetan. Orain ere horretan dihardute Italian adibidez.
    Eta han, La Habanan, han, Kuban gauero 21:00etan ateratzen dira txalo solidarioak egitera. Zoragarri!

    Aplausos juventud rebelde, Cuba

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Bizitza txakurra

    2021-01-02

    neurri ttikiagoan, smart blogetan

    2012-11-08

    kazetari independentista

    2013-09-09
  • agit/prop,  covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    OR Book Going Rouge

    PANDEMIC! Covid-19 Shakes the World liburua atera berri du Slajov ŽiŽek pentsalari eta filosofoak. Hamabost eguneko itxialdian gaude gu, baina Koronabirusaren krisia Txinan hasi zenetik ikertzen eta artikuluak egiten aritu da ŽiŽek. Aurretik, Kapitalismoa bertan behera jota utzi dezaken krisia dela aitortu zuen mundu guztian ezaguna egin zen artikulu baten, eta gaur bertan O/R Books argitaletxearekin liburua plazaratu du.
    Liburu elektronikoa erosi berri dut, eta han eta hemen hartutako adierazpenekin osatu eta euskaratu dut artikulu hau.
    – PANIC! |
    – aldaketa klimatikoa |
    – komuneko papera |
    – komunismoa |

    Slajov Žižek: PANDEMIC! Covid-19 Shakes the World

    Hedabideak etengabe mezu berdina errepikatzen ari dira: “ez erori ikaran” eta gero jarrian, ikara eta izu egoerara garamatzan datu parrastada daukate eskuartean. Egoera honek, gaztaroan bizitako egoera ekartzin dit gogora; herrialdi sozialista baten, gobernuko ordezkariek maiz esaten ziguten ez zegoela izurako motiborik. Eta une oro, guk guztiok mezua argi harrapatzen genuen: beraiek ziren izua bizi zutena.

    Oraingo osasun krisi honek demokrazia liberalen ahultasunak agerian utzi ditu, eta horrek guztiak efektu politiko positiboa izango du. Bi aukera daude egoera honetarako: ankerkeria edo berrasmatutako komunismoa.
    Boterean zeudeneko logika autoritario komunistak ere bere mugak erakutsi ditu. Albiste txarrak jendaurrera eramateko beldurra, edota boterean daudenei erakustea, eta ondorioz ikerketak gutxietsi ziren. Horregatik, birusari buruzko lehen albisteak eman zituztenak atxilotu egin zituzten.
    Bestetik, osasun arazo global honen erronkei aurre egiteko estatu nazioen tresnekin bakarrik egin dakioke aurre, oinarrian adostasun global batekin, ahulenak babestukodituen hitzarmen soziala gauzatuz.

    Aldaketa klimatikoa

    Ez naiz utopikoa, ez nago herrien arteko elkartasuna aldarrikatzen. Aldiz, uste dut krisi honen aurrean elkartasunak eta kooperazioak gutako bakoitzak duen bizirauteko duen senari erantzuten diola; eta hori da dagoen erantzun arrazional eta egoista bakarra. Baina ez soilik koronabirusaren kasuan. Owen Jones aktibista eta pentsalariak adierazi bezala, klimaren krisiak koronabirusak baino jende gehiago hitzlen du, baina ez dugu izurik sentitzen horregatik, eta ikuspuntu komunista berritu batek sortu edo adostu dezake pertsona helduak eta gaisoak heriotzara kondenatuko ez dituen sistema bat.

    Komuneko papera


    Gazte sasoian, Yugoslavia sozialista hartan, zurrumurru bat hedatu zen: komuneko papera amaitu omen zen. Autoritateek erantzun zuten: “Komuneko paper nahikoa dago”. Harrigarriki jendeak sinestu egin zuen. Kontsumitzaile arruntak ordea, horrela arrazoitzen zuen: “Badakit zurrumurrua gezurrezkoa dela, uste dut badagoela nahikoa paper; baina, zer gertatzen dan gainontzekoek uste badute ez dagoela nahikorik eta geratzen den apurra erostera joaten badira, eta horrek prezioa areagotu… badaezpada ni ere papera erostera noa”.

    Komunismoa

    Estatuak lanik ez dutenen iraupenerako gutxieneko baldintzak bermatu behar ditu, eta behar beharrezko diren gauzen ekoizpena erregulatuz; hala nola, maskarak, frogak egiteko ktiak, arnasgailuak eta beharrezko bada hotelak eta bestelako ostatu edo lo egiteko lekuak konfiskatu behar baditu ere, merkatuko arauei muzin eginez. Nazioarteko kooperazio eraginkorra behar dugu, ekoizpenean eta baliabideen elkartrukean. Nik honi deritzot komunismoa eta ez dut beste alternatibarik ikusten, ankerkeria ez dena.

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Hunkituta 47ak -azkenean bai- Herrian

    2019-09-16

    Bidea beti Kataluniarekin

    2017-02-24

    Publizitate sexista

    2015-05-07
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi

    Itxialdia, isolamendua eta sorkuntza

    Itxialdia eta sorkuntza. Isolamenduari zelan aurre egin kulturgintzatik. Hara hor bi erreportajetan, egunotan landu ahal izan dudan eta GARA egunkarian argitaratu duguna. Mila esker kulturgileok. Batzuk etsita, besteak animatuago… ea guztion artean ekintza handi hau bideratzen dugun.

    Itxialdian sortzen

    Isolamenduari irriz eta kantuan

    Mikel Antzak, poema eder horri ahotsa jarri dio gaur goizean.

    Eskerrik asko Aiora eta Piti ( Zea Mays ), Unai Iturriaga, Zuriñe Hidalgo ( Hesian ), Toti Martinez de Lezea, Oier Araolaza ( dantzan.eus ), Mikel Orbegozo eta Mikel Antza.


    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    #etxeangeratu #COVID19 Eguneroko kronikak

    2020-03-13

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    2020-03-28

    Neska mutikoekin oinez egiteko ibilbide laburrak

    2020-04-25
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  ikusi eta ikasi

    Noam Chomsky: Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere

    Il Manifesto egunkari komunistan egin zioeten elkarrizketa. Elkarrizketa Valentina Nicolik egin zion, Noam Chomskyren liburuak italierara itzultzen dituena.

    Denak bezala etxean harrapatuta, edo zorionekoak bezala behintzat, Noam Chomskyri (Filadelfia, 1928) idaztea erabaki dut, lehenik eta behin, nola dagoen jakiteko eta, gero, koronabirusak sortutako krisiaz eta iritzi publikoaren erreakzioaz zer pentsatzen duen galdetzeko.
    Azkenaldian, zenbaitek uste du birusa nahita zabaldu dela, interes ekonomiko edo geopolitikoengatik. Chomsky irakasleak, urte batzuetan itzultzeko pribilegioa izan dudan liburuak, ordu batzuetan erantzuten dit bere ohiko adeitasunarekin.

    Ondo dagoela esan dit. Bera, gu bezala, Tucson-en etxean geratu da Valeria emaztearekin. Ez da hori geldiaraztea, ezinezkoa da.

    Jakinarazten dit egunero ehunka elkarrizketa-eskaera jasotzen dituela, inoiz baino gehiago, eta “agenda torrentziala, agenda gori bat” duela. Gehiago galdetzea gustatuko litzaidake, baina badakit erantzungo zenidala ahal banu.

    Egoera oso larria da

    “Egoera oso larria da”, dio. “Eta ez dago sinesgarritasunik birusa nahita zabaldu zela baieztatzeko.”

    Gobernuen jarrerari dagokionez: “Badirudi Asiako herrialdeek kutsadurari eustea lortu dutela, eta Europar Batasuna, berriz, berandu dabil”.

    Zer dago zuen herrialdetik? : “Estatu Batuen erreakzioa izugarria izan da. Ia ezinezkoa zen pertsonei frogak egitea ere; beraz, ez dakigu zenbat kasu dauden benetan”.

    Bere erantzunetan —minimizatu egiten du esanez “ez dakit argitaratzeko merezi duen zerbait baden”—, pilula txikietan aurkitzen dugu zer behar dugun egiaren muina ulertzeko: “Eraso neoliberalak prestatu gabe utzi ditu ospitaleak. Adibide bat: ospitaleetako oheak kendu egin dira “eraginkortasunaren” izenean.

    Gauzak okertzeko, Trump urakana. Orain bakarrik ematen du gauzak aldatzen ari direla Estatu Batuetan, baina “orain arte, bai Trump-ek bai Kushner-ek [Jared, Trump-en suhia eta haren hurbileko aholkulariak] gutxitu dute krisiaren larritasuna. Jarrera hori areagotu egin dute eskuineko komunikabideek, eta, beraz, pertsona askok ez dituzte neurri oinarrizkoenak hartu”.

    Chomskyk hitz batzuetan laburbiltzen du bizi garen sistemari buruz jakin behar duguna: “Krisi hau merkatuaren porrotaren enegarren adibidea da, baita ingurumen-hondamendi baten mehatxua ere. Gobernuak eta multinazional farmazeutikoek aspalditik dakite pandemia larria gertatzeko aukera handia dagoela, baina onuretarako ez denez ona horretarako prestatzea, ez da ezer egin”.

    Eskerrik asko irakasle, laster ikustea espero dut.

    “Zaindu, #etxeangeratu”.

    Elkarrizketagilea: Valentina Nicolì

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Zizek: Bi irtenbide besterik ez daude egoera honi aurre egiteko: berrasmatutako komunismoa edo ankerkeria

    2020-03-28

    [ leihotik mundura ] 20:20

    2020-04-15

    FIFA20 Euskal Liga bideojokoetan

    2020-03-30
  • covid19 | koronabirusa,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi,  larrabetzutik

    #etxeangeratu #COVID19 Eguneroko kronikak

    Herri osoa isolatuta. Babesa. Auzolanaren bertsio berria.
    Telelana ahal duenak. Ikasleak etxean ikasten. Toki publikoak itxita.
    Ezagutzen ez genuen egoera bat bizitzen ari gara. Eta arduraz jokatzeko sasoia da.

    #COVID19

    Asko dugu ikasteko, irabazteko. Ea denon artean ondo egiten dugun.

    Hasi besterik ez gara egin, eta agian luzea eta zamatsua egingo zaigu. Elkartasunez, pazientziaz, buruarekin, eta ondo informatzea izango da kontua.

    Koronabirusa

    Koronabirusari buruz txantxetan hasi ginen hasiera baten, Txinara begiratu eta urrutiko kontua iruditzen zitzaigun.
    Italiakoak ez zigun beldur askorik sortu.
    Baina Gasteiz eta Arabako albisteak iritsi ziren gero.

    Orain denok daukagu gertuko kasu bat. Denoi iritsi zaigu berriren bat. Eta babesera jotzeko ordua da. Ez dadin gehiago hedatu. Mozteko.

    Neurri zorrotzak hartu dira. Ugari. Baina neurri garrantzitsuena gure baitan dago. Gure esku dago erabakirik handiena. Eta erabakitzeko aukera daukagu. Burujabetza ariketa bat ere izango da egun hauetakoa.

    Kronikak

    – lehen eguna | martxoak 13 ostirala
    – bigarren eguna | martxoak 14 larunbata
    – hirugarren eguna | martxoak 15 igandea

    – laugarren eguna | martxoak 16 astelehena
    – bosgarren eguna | martxoak 17 asteartea
    – seigarren eguna | martxoak 18 astezkena
    – zazpigarren eguna | martxoak 19 osteguna
    – zortzigarren eguna | martxoak 20 ostirala
    – bederatzigarren eguna | martxoak 21 larunbata
    – hamargarren eguna | martxoak 22 igandea

    – hamaikagarren eguna | martxoak 23 astelehena
    – hamabigarren eguna | martxoak 24 asteartea
    – hamairugarren eguna | martxoak 25 asteazkena
    – hamalaugarren eguna | martxoak 26 osteguna
    – hamabostgarren eguna | martxoak 27 ostirala
    – hamaseigarren eguna | martxoak 28 larunbata
    – hamazazpigarren eguna | martxoak 29 igandea
    – hamazortzigarren eguna | martxoak 30 astelehena
    – hemeretzigarren eguna | martxoak 31 asteartea

    – hogeigarren eguna | apirilak 1 asteazkena
    – hogeitabatgarren eguna | apirilak 2 osteguna
    – hogeitabigarren eguna | apirilak 3 ostirala
    – hogeitahirugarren eguna | apirilak 4 larunbata
    – hogeitalaugarren eguna | apirilak 5 igandea

    – hogeitabostgarren eguna | apirilak 6 astelehena
    – hogeitasegiarren eguna | apirilak 7 asteartea
    – hogeitazazpigarren eguna | apirilak 8 asteazkena
    – hogeitazortzigarren eguna | apirilak 9 osteguna
    – hogeitabederatzigarren eguna | apirilak 10 ostirala
    – hogeitamargarren eguna | apirilak 11 larunbata
    – hogeitamaikagarren eguna | apirilak 12 igandea Aberri Eguna

    – hogeitamabigarren eguna | apirilak 13 astelehena
    – hogeitamairugarren eguna | apirilak 14 asteartea
    – hogeitamalaugarren eguna | apirilak 15 asteazkena
    – hogeitamabostgarren eguna | apirilak 16 osteguna
    – hogeitamaseigarren eguna | apirilak 17 ostirala
    – hogeitamazazpigarren eguna | apirilak 18 larunbata
    – hogeitamazortzigarren eguna | apirilak 19 igandea

    – hogeitameretzigarren eguna | apirilak 20 astelehena
    – beorrogeigarren eguna | apirilak 21 asteartea
    – berrogeitabatgarren eguna | apirilak 22 asteazkena
    – berrogeitabigarren eguna | apirilak 23 osteguna
    – berrogeitairugarren eguna | apirilak 24 ostirala
    – berrogeitalaugarren eguna | apirilak 25 larunbata

    lehen eguna etxean

    Lehen eguna eman dugu etxean, eta agian luzea egin zaigu. Whatsappetatik deialdiak sartzen zaizkizu, geratzeko, nonbaitera joateko. Orain da unea. Gogorra izan beharra dago. Bakardadean, isolamenduan egotera ohitu. Irakurri. Marraztu. Amets egin. Deskantsatu. Ondo elikatu. Etxekoekin hitz egin. Dena daukagu irabazteko.

    bigarren eguna

    naiz.eus
    Ez da erraza. Baina aurrera egingo dugu. Gura beste lo egin, eta ezberdina da zapatu goiza. Ez dago eskola kirolik. Sinestezina. Baina ez dago plan askorik be!
    Gaur 80 lagun Lesakara joatekoak ziren, sagardotegira. Bertan behera geratu da aldez aurretik.
    Atzo poteoan jendea ibili dala esan dit lagun batek. –Ardurabakoak! etortzen zaigu orduan ahora, akordura.

    Etxeko zereginak eta zaintzak prestatu eta erosketa zerrenda egin dugu. Arraina telefonoz enkargatuta genuen, zapaturo moduan. Andra Mari kalera joan eta ilara arraindegiaren parean. Eta Kantauri itsasoan bezain huts arraindegia. –Dana eroan dute antza!

    Txanda tokatu zaigunean sartu naiz, laguntzailea kanpoan geratu da horma kontra zain. Prest neukan arraina, pisatu, garbitu, zerrak egin eta poltsan sartu dit Jose Peska, arraindegikoak.
    Semeak boltsa hartu eta etxera eroan du, atoan.

    Eroslera joan naiz gero. Zerrenda eskuan. Esku baten guantea jarri, eta garbiketarako etxean behar genituenak sartu ditut gurdi txikira. Jatekoen lekuan gero eta gutxiago dagoela jabetu naiz. Saltxitxak bai, baina solomo edo petxugarik ez da geratzen. 80 urtetik gorako andrak ikusi ditut, eta denda gainezka. Larritu egin naiz, eta ez naiz bakarra izan. –Ardurabakoak! etorri zait barriro burura. –Zelan egingo diogu holan aurre koronabirusari?

    Kanpoan, etxetik bueltan etorrita neukan txikia, iladan zegokidan lekuan egon -metro batera aurrekotik- eta txartelarekin ordaindu dut. Etxetik ekarritako poltsetan sartu eta erositakoa bitan banatu dugu denda kanpoan. Farmaziara joan naiz gero. Han ere jendea. Kanpoan itxaron dut eta hitzordu baterako ordua zela konturatu naiz. Plazan jezarri naiz gazte arduratsu bategaz. Arrastian zaintza zelan antolatu pentsatzeko batzartuko direla aurreratu dit. Eta Hori Bai gaztetxea itxi egin dutela. Arduratsu. Eta atzo arrastian 30 gazte batera zeudela bertan, oso metro gutxian. –Ardurabakoak! horrek ere.

    Parazetamola hartu farmazian, glizerinarik ez dagoela. Etxean gauzak utzi eta frutadendara. Bakarrik egon naiz. Kalabazinak, sagar zukua, madari batzuk, entsaladak egiteko aguakate eta artoa. Behar beharrezko gauzak baino ez. Bizio asko bez!

    Okindegian jende gehiago zegoen. Kanpoan zain geratu naiz, beste lagun bat hantxe zegoelako. Iladan barik, zain. Horra hor zelan kolatu zaigun andra bat, ezer esan barik. Biok barrura sartu garenean… hiru lagun dendan guztira, jabetuko zen beharbada zain geundela. Gure onena eta gure txarrena ateratzen da horrelakoetan. Ez digu ezer esan. Baina jabetuko zen, ezta?

    Okindegian Kris eta Asierrek normalean baino gehiago saldu dutela konturatu naiz. Egunkariak ere amaitu zaizkie antza. Behar beharrezko zerbitzu publikoa. Ogia, egunkariak, behar beharrezko jakiak.

    Nik goizean egunkaria hartu dudanean, Iñaki Sotoren artikuluak datorkigunaren irudi bat eman dit. Eta arduraz jokatzea, gure zeregin militantea dela jabetu naiz. Eta horrela ari da jende asko, baina beste asko ez. Ardura barik. Eta horrek ondorioak ditu.

    Etxean tartetxo bat egon ostean, basotik buelta bat emotera atara naiz. Bakarrik. Makila eskuan, urrunetik jendea agurtu eta segi aurrera! Basoan askoz gusturago. Oinez. Bake bakean. Lasai. Zoragarri. Argazkiak egin, txoritxoak entzun -egia esan, auzokoak esan dit entzun be ez direla egiten urian- eta erreka bazterretik etxeraino heldu naiz txiri txiri. Baloiagaz auzoko parke huts batera joan gara gaur ere. Atzo olgetan egon ginen, eta gaur ere bazkal ordurarte han ibili gara tokeak ematen eta burua baloiagaz nekatzen. Itzel.


    Aretxabala itxita. Herriko tabernako arduradunek taberna ixtea erabaki dute. Eta poztu naiz arduratsu jokatu dutelako. Argazkiak daude sarean. Poztekoa da. Eredugarri. Ezkerrak holan jokatu behar duela iruditzen zait. Atzoko mezu, argazki eta memeek gogoeta ugari sortzen dituzte. Kuadriletako, elkarteetako edo kirol taldeetako watsap taldeetan mezu trukea da nagusi. Eta Pirinioetako lagunen haserre mezuek zer pentsatua eman didate. Jendea hiritik mendialdera doa, egun pasa karabanarekin. Bertako adineko jendea kezkatuta. Ez dago eskubiderik.

    Egunak aurrera jarraitzen du. ETB-k asmatu du, Aupa Etxebeste! pelikula eman du. Goizean hori bera ikusi behar genuela otu zaigu guri ere. Gauean ikusiko dugu, prain taim!

    Eta irakurtzea ere, ez da aukera txarra!

     

    hirugarren eguna

    Bart, Pedro Sanchez Espainiako gobernuburuaren aginduak egoera aldarazi du. Gaur dena dago itxita. Hori izan da nire lehenengo sentsazioa goizean egunkari eta ogi bila joatean. Alarma egoera eta bestelako neurriek eragina izan dute gugan.

    Irakurri eta musika entzuteko aukera. Dantza ere egin dugu. Hari honek erakusten du gaurko ekintzen berri.


    Gorka Julio Teketen-ek liburu proposamena egin, eta apaletan bila hasi eta irakurtzeari ekin diot. Halabeharra edo kasualitatea, baina pandemiak eta umore eta emozioei buruzko kapitulu bati buruzkoa irakurtzeari ekin diot. Irribarreak kutsatzen direnei buruzko kapitulua.
    Urko Rodriguez Mr Snoid lagunak, Conected kantua proposatu du berriz. Eta zelan ez, entzuteari ekin diot.

    Kantu batek bestera garamatza, Chemical brothers entzun eta oraindik kantu eta bideo ikusgarri hau ezagutzera gonbidatu nau Oreretako lagunak.

    Eguna musika artean emateak, dena atseginagoa egiten duela iruditzen zait niri. Musika izugarri maite dudanez, bateko eta besteko proposamenak jaso eta egitea gustatzen zait. Bart kantari ibili ginen leihotik leihora, eta gaur ere aritu beharko dugu. Lide auzokideak Osakidetzan lan egiten du, eta ezingo dela egon esan digu facebook bidez. Berari kantatuko diogu guk. Eta saretik hedatu. Ziur baietz.

    Eta musikaz idatzi eta irakurria izatea nori ez zaio gustatzen?


    Eta egunak oso albiste polita ekarri du Herreratik. Joseba Erostegi antzuolarra kalean libre, 22 urte baino gehiago barruan eman ostean.

    laugarren eguna
    astelehena aldapan gora!

    Goizean goiz lanak antolatzen hasi eta amaitzeko betarik ez. Hau da hau egin beharra! Baina tira, gogotsu ekin diogu asteari. Etxekoak martxan jarri gara, eta baserrirako eta etxerako erosketak egitera joan naiz Galdakaora. Heldu eta parkinean bertan seriotasuna somatu dut bertan. Supermerkatu azpiko parkinean ilada, eta atean arduradun bat xaboia eta guanteak ematen. Eta igogailuan banaka eta txandaka. Ez zen ilada handia, baina hiru larrabetzuar batu gara bata bestearen atzetik. Egoera azkar aztertu eta atekoaren abegikortasunaz jabetu gara. Jatorra tipoa, euskalduna eta berbaz atsegin. Dendan lasaitasuna. Gurditxoa hartu eta zerrendatutakoak hartzeari ekin diot. Larrabetzun ez bezala, hemen badago esnea, badaude gurasoek baserrian behar dituzten gauzak. Hemengo eta hango, jakiak hartu ditut batez ere. Baina Boga garagardo batzuk edo Nafarroako eta Markinako gaztaiak erosteko ere baliatu dut. Apeta eta gosea pizten dira holako lekuetan.

    Ilada egin, -pertsona bakarra aurretik- txartelarekin ordaindu eta igogailuan egin dut behera. Autoan dena sartu -baserrikoak batetik, etxerakoak bestetik- eta Gaztelura joan naiz. Ama sukaldean. Aita ardi eta ahuntzekin bere zereginetan. Bestelako lasaitasun bat bizi da baserri giroan. Han berez daude isolatuta, ia urte osoan. Auzokide gutxi, baserriak hutsik eta bakarrik bizitzen eta egoten badakien jendea da gure aurreko belaunaldia. Lasai asko somatu ditut. Gauzak bere lekuan utzi eta etxerantz berriz.

    Idatzi. Telelana eta erreportaje eta elkarrizketa batzuk prestatzen GARA egunkarirako. Itxialdia eta sorkuntza lantzen. Nola bizi dute egoera hau gure sortzaileek? Bati eta besteari galdetzen ibili naiz. Telefonoz, whatsappez edo eposta bidez. Eta etsipenaren gainetik, sortzeko eta aurrera egiteko grina topatu dut sortzaile eta artisten artean. Hurrengo egunetako baten argitaratuko da GARA egunkarian.

    Konturatu barik, goiz eta arratsalde ia osoa eman ditut horretan. Idazten. Grabatzen. Entzuten. Pikatzen. Titularrak bilatzen. Elkarrizketak lantzen. Gaia bati eta besteari proposatzen. Eta horretan dihardut oraindik.

    Bertso eskola birtuala ere egin dugu herrian. Astelehenero batu ohi da bertso eskola herriko Hori Bai gaztetxean. Gaurkoan birtuala eta erakargarria izan da. Koplak. Gaiak eman. Argazkiak gai moduan bidali. Bertsoak entzun, erantzun. Ordubete emankorra izan da, eta egunero jarraitzeko proposatu du irakasleak. Eta holan jarraituko dugu datozen egunotan. Pirinioko bertso eskolakoekin ere antzera arituko gara datorren asteazkenean. Eta gogotsu nago. Distantzia ez da muga. Eta teknologiak aukera berria damaizkigu. Bertsogintzarako ere.

    Euria ari du egun osoan. Eta iluntzearekin eskaileran gora eta behera hamar buelta eman ditut. Erdi hasarre. Eta azkar. Azkarregi beharbada da nire ohituretarako. Eta txango labur bat egin dut euripean gero etxeondotik. Pausu azkarrean. Ilunpetan. Eta etxera itzuli eta labako usainak gosea eragin dit. Berbok idatzi eta etxekoekin afalduko dut.
    Albisteetarako ez daukat gogorik.
    Gaurkoan Urkulluk maite ez dituen, baina herri honi bizitza eta zaintza eskaintzen dioten bi mugimendu goraipatu nahi ditut: langileek eta sindikatuek fabrika handiak geldiarazi dituzte, eta mugimendu feministak zaintzen inguruko mahai teknikoa antolatzeari ekin diote. Eredugarri.

    Eta bart adi adi jarraitu nuen Kanaldude.eus eta euskal hedabideen jarioa. Asko poztu ninduen bateko eta besteko abertzaleek eskuratu dituzten bozak eta herriko etxeetarako emaitzak. Zuberoko Lexantzuko lagun bati eta Lapurdiko Urruñako beste bati idatzi nien zoriontzeko. Gauzak ondo, emaitza hauekin, biak hautetsiak izanen dira datozen sei urteotan. Biba zuek!


    Eguna Agur Xiberoa kantatzen, reggae doinu artean, ke lainotan bukatzea onena…

    bosgarren eguna
    eutsi! etsi gabe

    Asteartea da. Motelago pasa da eguna. Goizean beranduago gosaldu eta gero ekin diot lanari. Pantaila aurrean -neurri ezberdinetako pantailak daude piztuta etxean- hainbat ordu eginez. Erosteko orduan egunkaria, ogia eta ezer gutxi gehiago. Herria lasai. Okindegian dena txukun.

    idazten

    GARA egunkariko erreportajea idatzi dut atzo egindako elkarrizketekin. Zuriñe Hidalgo Hesian taldeko abeslaria, Oier Araolaza dantzaria dantzan.eus atarikoa, eta Toti Martinez de Lezea idazlea izango dira itxialdiari buruz berbaz agertuko diren lehen sortzaileak.

    entzuten

    Gaur musika gutxiago entzun dut, baina Berria egunkariko emanaldiak jarraitu ditut. Mikel Martinez aktorea eta Anariren Efemerideak kantua ikusi ditut pantaila txikitxoan. Eta atseden apur bat hartu dut.

    gogoratzen

    Guernica Gernikara webgunean 1938ko martxoaren 17an Bartzelona zelan bonbardatu zuten gogoratu zuten. Mirant al cel filma eta Fermin Muguruzak zuzendutako soinubanda entzutea izan daitezke aukera bat gaurko.

    seigarren eguna

     

    View this post on Instagram

     

    Blog & beers @gaztelumendi eta @boga.garagardoa Lantzean behin atsegin ditudan gauzak

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on

    Eta gaueko 21:00etan gure auzoetan, gure herrietan, balkoi eta leihoetatik Espainiako monarkiaren eta erregearen aurkako oldarraldia itzela izan zen. Herriz herri, Euskal Herrian, Katalunian eta beste leku askotan. Zorionez.

    Ohean, bakarrik, asko gozatu nuen Xabi Bandiniren kontzertuarekin.

    zazpigarren eguna

    Eguraldi ona, “jai eguna”. Eta kalean beharrezko dena baino jende gehiago dabil. Nekea izan daiteke. Edo bakoitzak bere arrazoia izango du. Bere aitzakia. Baina ardura kolektiboen unea da. Izatekotan.

    Etxean egoteko momentua da!

    Kantatu, irakurri, jolastu, etxeko lanak egin, ikasi, prestatu, eta mentalizatu!


    Eta afalostean Ez dok 3 teatroa pantailan. Gure musikaren historia bat eta istorio barregarri asko. Mila esker Patxo Telleria eta Martinez doktorea; Arriagan ikusi genuenean flipatu bagenuen, orain etxean ez dugu barre gutxiago egin.


    ED3 ikusgai sarean:

    EZ DOK HIRU – Euskal musikaren “benetako” istorioa from TARTEAN teatroa on Vimeo.

    zortzigarren eguna
    nekea somatzen da

    Barikua da, astebete daramagu txikienak eta hirurok etxean. Nekea somatzen da. Baina gauzak egiteko eta antolatzeko gaitasuna ere bai. Herriko dendako ilarak plaza gainditzen du. Okindegian azkarrago doaz gauzak. Farmazia edo Frutadenda dira zerbitzen azkarrenak. Jendea nekatuta dago, baina hasi gara gertatzen ari denaz jabetzen.
    Irakurtzeko, pentsatzeko, ikasteko egunak dira. Baita idazteko ere.
    Aspaldian ez bezalako martxa darabilt gaztelumendi.eus eta sare sozialetan: gaueroko kazerolada eta txaloen bideotxoak facebooken, pentsamendu azkar eta idatzitako gauzei buruz twitterren, argazki batzuk instagramen, eta guztiaren bilduma hemen, gaztelumendi.eus bitakoran.

    Gaur Noam Chomsky filosofoarena bezala zabaldu den mezu bat irakurri eta itzultzeari ekin diot. Eta sarean publikatu.
    Artikulu hori ez omen da Chomskyrena, fake itxura dauka, eta hainbat gunetatik desagertu da kolpean. Nik ere kendu egin dut. Eta gogoetarekin geratzen naiz.

    bederatzigarren eguna

    World Poetry Day

    Larunbata da. Amets asko egin ostean esnatu naiz. Indarge esango nuke. Gogo asko barik. Martxoaren 21ean normalean, azken urteotan World Poetry Day ospatzen ibiltzen naiz. Badira sei urte Munduko Poesia Kaierak bilduma argitaratzen duela Susa argitaletxeak, eta jo ta ke ibili ohi naiz poemak sarean zabaltzen.
    Kurduen jaia den Newroz gogoratu eta ostean Susa argitaletxeko poeten lanak sarean zabaltzen ibili naiz tarte baten.

    Kartzelako gutunak

    Eta Antoni Gramsci idazlearen kartzelako gutunak irakurri ditut, euskaraz. Sei daude euskaraturik. Eta atoan irakurtzen dira. Egunotan gogora etortzen zaizkit horrenbeste denboran isolamenduan daudenak. Etxetik urrutik dauzkatenak. Asteotan bisita barik geratuko direnak. Atzo Gernikako Sarek egiten duen irratsaio podcasterako audioa bidali nuen. Hain zuzen, preso batek idazteko poematik abiatuta, isolamendu egoerari buruzko gogoeta txiki bat egin nahi izan nuen. Sare on irratsaioa Gernikako Astran egiten dute, bertako Biztu irratixe proiektuan.

    Saio osoa entzuteko: SareOn Konfinamendutik
    Bazkalostean musika entzunez atseden hartu dut ohean. Lokartu naizela esan nezake.
    Baina arratsaldean zerbaitekin flipatu badu, Pantx Records kolektibokoek Bilboko San Frantzisko auzoan, Arrazakeriaren kontrako egunean antolatu duten reggae ska jaiarekin, balkoitik sound systema.


    Gaur berriro ekin diot Noam Chomsky itzultzeari. Ezkerreko pentsalari honek Koronabirusaren krisiari buruz esaten dituenak beti dira interesgarriak. Atzo Italiako Il Manifesto egunkarian agertu zen elkarrizketa ekarri dut euskarara.
    Arratsaldea bukatzeko, gaileta batzuk egin ditugu etxean. Gurina, azukrea, irina, arraultzak, irabiatu, nahastu, bola bat egin… laister sartuko dugu masa guztia labera eta bihar goizean gosaltzeko gaileta gozo gozoak izango ditugulakoan lokartuko naiz gaur.

    hamargarren eguna etxean

    Igandea. Domeka. Baina egun guztiak berdinak diren arren, gu ere saiatzen gara egunak bereizten. Asteburua izan dadin ahalegina egiten.
    Ogia eta prentsa. Eta gaur aipatzeko bi artikulu. GARA egunkariaren editoriala eta Mikel Antza lanugak bidali dizkigun gomendio eta aholkuak.

    112 hildako dagoeneko. Eta honek ez du gelditzeko itxurarik.

    hamaikagarren eguna

    Gaur GARA egunkarian idatzitako lehen erreportajea publikatu da paperean: Itxialdian sortzen

     

    View this post on Instagram

     

    Bi hitz, barne mundu bat. #itxialdia #sorkuntza #GARA egunkarian

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on


    Beste elkarrizketa hau irakurtzeko zoritxarra izan dut. Balkoian txaloak egitera ateratzen ez den gure gobernuko andereari Diario Vasco eta Correoan egin diotena. Arantxa Tapia da. Zoragarria. Lotsagarria.

    Baserrirako eta etxerako erosketak egin. Amoma ilobekin bideo dei bidez konektatu. Teknologia berrienak baserrira eroan, eta datozen egunetarako oilo eta oilaskoentzako pentsua, ardientzako botikak edota solorako beharrezko diren gauzen zerrenda egin dut. Bihar sindikatora erostera. Eta baimen berezi bat behar du baserriko semeak Larrabetzutik Zamudioko sindikatura joateko? Aitaren justifikantea? Amaren baimena? Hau buruhaustea. Bihar ikusiko dugu.
    Gaur ere ondo bazkaldu dugu. Aurretik GARAko bigarren erreportajea entregatu dut eta ostean siestatxoa. Ohetik altxatu eta ideiak fresko fresko bertso eskola. Axuri beltza doinuarekin kopla mordoa egin ditugu. Eta datozen egunetarako etxeko lanak bidali dizkigu Etxahun Lekuek.

    hamabigarren eguna

    Goizean goiz Zamudioko baserritarren sindikatura joan behar izan dut. Fisikoki Derio aldean dago. Oilo eta oilaskoentzako pentsua, solorako gauzak, ardientzako botika, eta aitak agindutako ez dakit zer gehiago. Koronabirusaren ostean, soloa eta baserria gehiago kontutan izan beharko ditugula komentatu dugu han. Zamudioko harategian amak eginda zeukan eskaera jaso -iladatxoa itxaron ostean-, herriko farmazian amaren sendagaiak hartu eta baserrira. Hamaiketako on bat Errioxako ardoarekin eta etxera berriz ere.
    GARA egunkarian bigarren erreportajea argitaratu dute gaur. Eta post berezi bat sortu dut /a> horrekin gaztelumendi.eus blog honetan. Pozik lanarekin eta kulturgileen erantzunarekin. Ez dira garai gozoak. Sortzen jarraitu behar. Eta ea kulturzaletasuna indartzeko balio digun honek.

    Asterix eta Obelix sortu zituena gogoan

    Manu Dibango musikaria ere hil da

    ez dok hamairu!

    Ez dago malefiziorik. Egun hau ere egin dugu. Ohitzen ari gara. Gorabeherak egon badaude. Baina eguna, -orohar- azkar pasatzen da. Otorduak -gero eta hobeak!-, etxeko lanak, pantaila aurrekoak, lagunekin hitz egin, eguneroko hitzorduak -20:00etakoa gero eta ederragoa da, zinez!- leihotik leihora, gurasoekin, lagunekin hitz egin, idatzi… albisteak, sare sozialak…. ez da errutina bat, baina zer egin franko daukagu.
    Pelikulak, dokumentalak, bideo laburrak, liburuak, egunkariak… zorionez.

    Eta lantzean behin sortzen diren bronkak. Hoiek ere ikasgai bat izaten ari dira. Barruan daukagun guztia atera, eta adierazi. Batzutan hobeto, beste batzutan txarrago. Eta segi aurrera.

    hamalaugarren eguna etxean

    Eguna lanean pasatu dut ia osorik. Topera lanean Gu ere bai! eta Game erauntsia elkartearen artean. Ekimen polita prestatzen ari gara. Batekin hitz egin, besteari idatzi. Gauzak frogatu. Ikasi. Hausnartu. Proposatu. Idatzi. Erantzun. Landu. Garatu. Elkartu. Eragin. Asmatu. Etxean bai, baina ez dira geldi egoteko egunak. Euskal Herriko kirolariak etxean daude, baina laister aterako gara guztiok #jokatzera.

    hamabostgarren eguna

     

    Bi aste etxean, bi aste eskola barik eta etxetik lanean

    Bi aste oso egin ditugu etxean. Duela bi bariku etorri ziren mutikoak eskola eta institututik eta geroztik etxetik jarraitzen dute ikasketa prozesua, online eta etxekoen laguntzarekin. Bi aste bizitza aldatu zaigula. Baina bi asteotan ez dugu ilusiorik galdu. Elkarrekin bazkaldu eta afaldu. Elkarrekin asmatu zer egin, nola jokatu, zelan moldatu… asko ari gara ikasten guztiok.
    Eta bi aste hauetan, batez ere auzokoekin harremana zelan lantzen ari garen da indartsuena beharbada. Kazeroladak, txaloaldiak, keinuak, leihotik leihora, balkoitik balkoira, etxetik etxera… sustengua eman eta elkartasuna sentituz.
    Azken egunotan ekimen berri baten ibili naiz buru belarri murgilduta. Eta gaur aurkeztu dugu. Ea datozen egunetan nola ateratzen den FIFA20 Euskal Liga

     

    View this post on Instagram

     

    #euskal_liga #jokatzera #FIFA20

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on


    Joango naiz kontatzen. Honek emango du eta!
    Eta gaur, martxoko azken ostirala izanik, bereziki gogoan izan ditugu herri eta etxe askotan, oraindik dauzkagun ohe hutsak. Bisitarik gabe beste asteburu bat. Eta egoerarik krudelenean.

    hamaseigarren eguna

    Larunbata. Baserrirako eta etxerako erosketak egiteko goiza. Gaur ere gurdikada. Konturatu naiz hamabost egunean 500 €uro gastatu ditudala denda honetan, eta beste horrenbeste okindegi, frutategi eta farmazian.
    Erosketak egin, baserrira eroan eta etxean armairuak betetzen tartetxo bat.
    Bazkaldu, pantaila aurrekoak. Batekin eta bestearekin sarean hitz egin. Gauzak mugitu. Eta norbera etxean.
    Hunkigarria, beti bezala iluntzeko 20:00etan egiten dugun txaloaldia. Beharbada itxialdi honetako gauza ederrena bezala gogoratuko dugu aurrerantzean.

    Zizek irakurri eta euskaratzen

    Zizek filosofoak liburu berria atera duela eta, irakurtzen eta euskarazten eman dut egunaren zati bat.

    hamazazpigarren eguna

    Bart, Espainiako gobernu presidente Sanchezek agindu berria eman du, eta astelehenean lanera joateko debekua ezarri du nolabait. Aspaldian Hego Euskal Herriko gehiengo sindikala aldarrikatzen ari dena, EH Bilduk proposatu eta Osasungintzako langileek behin eta berriz erregututakoa gauzatuko da, Urkullu lehendakari ohia eta patronalaren borondatearen kontra.
    Atzo oso artikulu gogorra egin zuen Koldo Mediavilla jeltzaleak, lana etetea eskatzen dutenak demagogotzat joz. Gaur, lotsagarri geratu dira haren hitzak.
    Ez dago beste ezer komentatzekorik. Denbora da poligrafo bakarra.


    Kataluniatik, hasieratik Quin Torra Generalitateko president-ak eskaera argia egin du. Gaur bere iritziak oihartzun zabala ukan du, zelan ez.


    hamazortzigarren eguna

    Astelehena berriro ere. Eta ia konturatu barik pasatu da asteburua ere. Batzuetan egun guztiak berdin berdinak direla esan badaiteke ere, ikasleek markatzen dute agenda. Txorierriko institutua eta Larrabetzuko eskolan neurri honi ondo erantzuten ari zaizkio bai irakasleak, eta baita ikasleak ere. Ordutegia daukate ikasleek irakasleekin. Azalpenak, lanak… aurrez aurre pantailan. Jarraipena. Zuzenketak. Edo tutore bilerak gurasoekin. Luxu bat. Txalo bero bat hezkuntza komunitateko irakasleoi, egoera honetan ere guztiok asko ikasten ari garelako.

    Berri Txarrak

    Irakurketak. Artikuluak. Sare sozialak. Memeak. Fake batzuk. Argazkiak. Irudimena. Eta gaurko soinu bandarako, Berri Txarrak taldeak egin duen haria, egoera honi lotutako letrak aurkituz beraien kantuetan. Txundigarria.


    Eta Irati irratian Spoiler! kantua eskatu dut, hango entzuleentzat.

    Baina egunak jarraitzen du. Elkarrizketa bat Hala Bedi irratiko kideekin. Sare sozialak kudeatu. Idatzi. Irakurri. Postariarengana gutun zertifikatu baten bila joan. Herra hutsik. Hotza egingo duela dirudi. Etxeko ataritik goiko pisura paseoa. Txokoan buelta bat. Sare sozialak jarraitu. Dutxa bat. Segi lanean. Ordenadorea libratu da gelan, nire txanda. Wifia daturik gabeko telefonoarentzat. Wifia ordenadoreari. Wifia txikien mugikorretarako. Eskerrak wifiari.

    Euskal selekzioaren alde, bideojokoetan

    Bai, egunotan hau antolatu dugu: Euskal Herriko bost taldeen arteko liga. Eta gaur zen izena emateko azken eguna. Eta arrakastatsua izan da. 150 lagun arituko dira online partidak egiten, bost euskal talderen izenean. Gero bost aterako dira garaile. Eta Euskal Liga egingo dute. Eta semifinalak. Eta finala Aberri egunarekin. Bihar edo etzi mintzatu beharko dugu horri buruz. Aberri eguna egoera honetan. Kurduek mundu osoan antzera ospatu dute Newroz. Hemen ez da inor libratzen. Baina aldarrikapenek bere horretan jarraitzen dute. Tinko. Ozen. Aldarria, ahots urratu hauetatik. Bideojokoa ere aldarrikapen esparru bilakatu nahi ditugu. Eta horrela izango da apirilaren 1etik aurrera. Bi asteko txapelketa bat itxialdian.


    Eta batez ere Palestinako selekzioari buruzko elkarrizketa honek hunkitu nau goizean goiz. Eta Yaser Hamed jokalariari idatzi diot. Euskalduna da, Leioan bizi da. Aita palestinarra dauka. Eta Palestinako selekzio nazionalean jokatzen du. Mezuak gurutzatu eta egun osoan indar horri eutsi diot. Aupa Yaser! Handia da egiten ari zarena.

    Professional Football Player | International with Palestine National Team 

    Utikan Patronala Negozioei Vascoei

    Gaur patronala, jeltzaleak eta EiTB ez jarraitzeko ahalegina egin dut. Ez entzuteko. Ez ditut jasaten. Bizitza eta pertsonen eskubideen gainetik beraien negozioa baino ikusten ez duten hauek. Ahalegina egin dut txiorik ez erantzuteko. Ez horretan murgiltzeko. Indarrak behar nituen aurrera egin, lana atera eta proiektuak bideratzeko. Indar askatzailea, indar solidarioa.


    Onena, txaloak

    Marcos komandanteaordearen testu batzuk irakurtzen ari nintzela entzun ditut txaloak auzoan. Dena utzi, eta leihora atera naiz. Etxekoak leihoan zeuden. Hunkigarria da. Egunero berria, egunero berezia. Daudenengatik. Ezin egon dutenengatik. Eta gaur bereziki leihoz aldatu eta etxaurreko Delfinarekin egin dut txalo, aurrez aurre. Negu hotzari aurre eginez, txalo solidarioak. Konplizeak. Maitasun indar haundi bat, bizitzaren alde, osasunaren alde. Auzoa bizi bizi ikusten dut. Eta harro nago. Euskaldun beste sentitzen naiz orain auzo honetakoa.

    hemeretzigarren eguna

    Martxoak 31. Egutegia amaitzen da. Astea hasi berri. Eguna oso azkar joan da. Ia konturatu barik. Batzuetan uste duzu ez duzula ezer egin, eta gero konturatzen zara, baietz… orduz ordu ekin diozula. Aritu zarela zerbaitetan. Egin duzuna probetxuzkoa dela. Gora egiten dugun bezala, oharkabean behera zoaz gero. Edo ez. Estimuluak beti ezin izaten dira lortu. Batzutan elkarrizketa bat da, edo zapore berri bat. Halakoetan izozkailura edo armairura jo ohi dugu. Eta hori ere ez da komeni. Frutak lagundu dezake, edo oinez ibiltzeak. Zutik egoteak. Mugitzeak. Ez dakizu, baina ikasten ari zara. Ikasketa handi bat da, duda barik.

    Manolis Glezos gogoan

    Lehen mezua Grezian ezagutu nuen lagun batek bidalita jaso dut. Atenasko Akropolisean bandera nazia kendu zuen militantea hil da. Europarlamenaria izan zen Siryzarekin. Militante nekaezina. El Pais irakurri dut lehenbizi, The Guardian gero…. eta Greziako lagun militante ezberdinen mezuak irakurri ditut sareetan.

    Bezperan hildakoaren biharamuneko goresmen eta aipamenak topatu ditut. Grezia apur bat gehiago maite dut aspaldian, batez ere bertara joan eta hango errealitatea bertatik bertara ezagutu nuenetik. Errefuxiatuak laguntzera joan, eta sekulako herria topatu nuen. Abegikorra, ezkertiarra, historian aitzindaria, irekia, alaia, apala, kulturalki itzela. Eta une batez hara joan zaizkit begiak, bihotza eta burua. Duela hiru urte egon nintzen han. Eta noizbait berriz joan nahiko nuke. Laguntzera eta ezagutzera.

    Durangoko bonbardaketa

    Rafa Berrio

    Eta arrastian Beñan Sarasolaren bitartez jakin dut Rafa Berrio musikariak ere utzi gaituela. Musikari askoren mezuak heldu dira gero. Sare sozialetan. Begirunez. Saminez. Eta kantak. Nik Kafe Antzokian ikusi dudan aldietaz akordatu naiz. Harkaitz Cano gogoratu dut, edo Maite Mursego. Eta musikarekin jarraitu dugu. Gogoratuz.

    eLiburutegia

    Kasualitatea! Itxialdi aurretik komentatu genuen etxean pelikulak ikusten hasi behar genuela. Baina ez genuen film, netflix edo Hbo ordaintzen hasteko asmorik. Eta kuadrilan komentatuta eLiburutegiak filme aukera handia zuela jakin genuen. Eta ikusten hasi ginen. Jarraitzen dugu. Bart La profesora filma ikusi dut. Gogoa nuen. Txekoslobakiako komunismo garaiko irakasle bat da protagonista. Kamarada Drazdetxoba irakaslea. Alderdikoa. Eta filmea antikomunistatzat jo dute batzuk. Komunismoa ere ez da dena ona edo txarra. Eta pelikula honek, zelan ez gogoetan jarri nau. Gauza hauek esan egin behar dira. Gehiegikeriak. Aparatoaz baliatzea. Baina eskuinetik ere manipulatu ohi da. Eta jendea. Jendea da garrantzitsuena. Kasu honetan, ikasleak edo familiak. Errebolta txikiak, matxinada apalak interesatzen zaizkit niri. Eta filmea bera. Irudiak. Lenguaia. Eta ikusi egin nuen. Bi ikasle nituen ondoan. Etxeko irakaslea ohera joana zen .

    hogeigarren eguna etxean | Apirila

    Goizean semeari Literatura ikasgaian laguntzen. Poemak, kantuak. Bertsoak eta errimak. Neurriak eta metaforak. Josefina de la Torreren poema bat begiz jo, eta berriz irakurri ostean, euskaratzea pentsatu dut. Egunotako giroa etorri zait gogora. Eta arrastiarekin, auzokideekin txalo egin ostean, auzoari argazkiak egin eta zabaldu dut.

    hogeitabatgarren eguna etxean

    Berri gutxi. Gaur batez ere etxeetan zerbait sortzen ari direnak ekarri nahi ditut gogora. Denetarik ikusten da sare sozialetan. Sormena, irudimena, ilusioa, bizipoza. Albiste txarrak sare eta hedabideetan. Ilusioa etxeetatik. Ilusioa leihotik eta balkoietatik.
    Sortu eta sortuz, gure aukera ⏸▶ izeneko post bat idatzi dut gaur. Eta gaztelumendi.eus gunean horrelako bideoak batuko ditut, bihar etzi ere gogoratzeko, COVID-19 birus hau gogoratu edo hizpidera ekartzen dugunerako.

    hogeitabigarren eguna etxean

     

    Helin Bölek gogoan

    Nik ere saretik jakin dut Helin Bölek musikariarena. Enuen Grup Yorem ezagutzen. Baina batean eta bestean hasi naiz irakurtzen, itzultzen. Entzuten. Beraien musika, beraien kontzertuak.

    Eta elkartasuna hedatu dugu Euskal Herritik ere. Hemengo hedabideek jaramon egin diote kontuari. GARA eta naiz, Berria edo Argian atera dute kontua. Kantak zabaldu ditugu, eta bereziki horrenbeste milaka entzuleren aurrean Istanbulen abestutako “Bella Ciao” eder hori. Ederragoa da egunotan, Italiatik mundu osora hedatu den kantu eta oihu antifaxista.

    hogeitahirugarren eguna

    Free Ocalan! Free the all!


    Nazioarteko kanpaina izan da, Ocalan Kurduen buruzagiaren urtebetetze egunean. 71 urte bete eta isolamenduan daukate turkiarrek. Atzo Turkiako musikari bat hil zen, Erdoganen politika faxista eta ankerren kontrako gose greban, musika taldeko kideak preso, kontzertuak debekatuta. Gaur Kurdistan gogoan hartzen dugu mundu osoan. Eta kanpaina hau lau haizetara hedatu da.
    Nik aurrekoan egin nuen argazkia, etxeaurrean. Ataritik asko mugitu barik. Baina kalean… Ocalan liderra omentzen duen lan artistiko batekin, dena hitzak dira.

    Bere askatasuna eskatzeko, kartzelara eraman duten hitzak eta ideiak.

    hogeitalaugarren eguna


    Atzo egin zen publiko Aberri eguna deitu duen ekimena eta aurtengo berezitasunei lotutakoa. Balkoitik balkoira ospatuko dugu guk ere. Gogoan dut, kurduek Newroz zelan ospatu behar zutenean idatzi nuenean bota nuen arrapostua. Heldu zaigu guri ere.

    Ez da horrenbeste denbora pasatu. Baina egin dezagun gurea ahalik eta ondoen. Herriz herri, auzo auzo. Gure txalo zaparrada osasunaren eta bizitzaren alde lehen lerroan dena ematen ari diren hoiei. Gure isiltasun solidarioa, atsekabea eta begirunea hil diren guztiei. Gure aldarria Euskal Herria eta bere eskubideen alde. Aberri eguna historikoa izango da, eta luzaroan gogoratuko dugu.


    Larrabetzun be ekimena martxan dago. Airetik, lurretik eta etxez etxe.

    hogeitabostgarren eguna

    Bi hilabete dira Zaldibarreko zabortegian sekulakoa gertatu zenetik. Istripua. Hori oso errez esaten da. Lurjauzia, geologikoki aztertuta. Ingurugiro ikuspegi batetik, azken urteotako -hamarkadetako- zaborren kudeaketaren ondorio larria. Kutsadura, kontrol eza, interes ekonomikoak, pribatizazioa… azkenean guztiak nonbaitetik eztanda egin behar zuen. Eta modurik anker eta larrienean egin ere. Eta bi langile lurpean. Harrapatuta. Desagertuta. Bi hilabetez. Eta etxekoak. Eta inguruko baserritarrak. Eta Zaldibar, Mallabia, Ermua, Eibar eta inguruko biztanleak.
    Zaldibar argitu! ozen esan dute, esan dugu. Eta herrietan, etxeetako balkoi eta leihoetatik agerraldi zaratatsua egin dugu. Gure auzoan ere, ordu erdiko tartean txaloak lehenengo eta kazerolada ostean egin dugu. Eta elkartasuna eta salaketak lekua dute leihotik leihora sortzen diren dinamika eta agerraldietan. Osasunaz ari gara. Langileekin gaude txalo egitean, murrizketak salatzean; eta osasun hobe baten Zaldibarreko afera argitzeko eskatzen dugu berdin. Eta kontzientzia aldatzen doa, gure bizitza eredua -orain artekoa- zalantzan jarriz, eztabaidatuz, alternatibak bilatuz.

    Kanta polita, ekimen indartsua. Musikari eta kulturgile ugari elkarlanean. Auzoan. Kidetzan. Kooperazioan. Badakigu, eta egin egiten dugu. Biba zuek!

    hogeitaseigarren eguna

    hogeitazazpigarren eguna

    Apirilak 8, Baiona | memoria historikoa

    hogeitazortzigarren eguna

    hogeitabederatzigarren eguna

    hogeitamargarren eguna

    distopiatik ametsetara

    Biharko errealitatera egokitzen. Sinesten ez dugun, sinestezina den zerbait bizitzen ari gara. Distopia? Baliteke. Baina errealitatea da Eta fikzioa gainditzen du sarritan
    Egunotan asko ari gara irakurtzen, hausnartzen, entzuten… nik podcast labur batzuk gomendatu nahiko nituzke. Edonork ulertzeko modukoak dira zorionez, eta euskaraz. Erria aldizkariak egunotan gogoeta ezberdinak plazaratzen ari da. Gertuko jendea da, Iratzar fundaziokoa eta inguruan ideiak sortzen eta lantzen dituzten jendearenak.
    Andoni Olariagaren hau gomenda nezake:

    Egoitz Urrutikoetxearen honek, zer pentsatua eman dit. Gauza batzuekin ados nagoen bezala, besteekin -sare sozialen gaineko iritzi edo jarrera- bizi ereduen gaineko kezkarekin bat egiten dut.
    Entzun nahi baduzue:

    Niri pertsonalki asko gustatu zitzaidan Gorka Julio Teketen lagunarena, ikuspegi gramscciano batetik ari dela dirudi, errealitate berri hau aztertzerako orduan.
    Mundu berriaren eta zaharraren arteko arrakala

    hogeitamaikagarren eguna

    Euskal Herria Batera


    hogeitamabigarren eguna

    Astelehena. Zerbait handi eta bereziaren biharamuna. Azken astea topera ibili ostean, halako gorputzaldi arraro bat. Nekea. Atsedena. Berriro hasteko behar bat, zer ekin pentsatzen. Zelan bete denbora, ardurak, egunak… gogoeta eta deskantsurako aproposa.


    Eta ideiak garatzen joan dira, etorri dira asmo barriak. Gogoetak ekarri du egitasmoa. Idatzi. Marraztu. Diseinatu. Galdetu. Eragin. Proposatu. Adostu. Eta martxan jarri.

    hogeitamairugarren eguna

    Errepublikaren eguna batzuentzat. Aldarrikatzeko eguna. Guk gurea eskatzeko beharbada. Baina ez da ekimen berezirik ikusi gurean. Errepublika memoria historikoarekin lotzen da sarri. Nostalgiarekin ere bai politikoki. Baina zilegi da hori ere.
    Nik gaur, Joseba Sarrionandia idazlearen La Habanako gaukariarekin Orbaizetako Lohizune Amatria Zabalzak egunotan abiatu duen hau aipatu nahi nuke:

    Gaukaria hartu, eta dagokion eguneko pieza egiten du. Irudia, audioak, ahotsa, irakurketa. Gauza oso erakargarri bat. Polita. Entzungarria. Transmedia istorio bat.

    hogeitamalaugarren eguna


    Hurrengo asterako greba digitala deitu da Euskal Herriko kulturgileen aldetik. Nik ere sinatu dut. Uste dut kultura oso garrantzitsua dela guretzat guztiontzat, norbanako moduan, herri bezala, hizkuntza, komunitatea.
    Isildu egingo dira kulturgileak entzun ditzagun, desagertu ikustarazteko. Aukera ona.

    hogeitamaibostgarren eguna

    [leihotik mundura] 20:20

    Teknologia eta komunikazioa uztartzen sasoi ilun eta itxi hauetan. Leihotik leihora hitz egiteko aukera, tartea. Komunikazioa lantzeko. Jitsi eta youtube, teketen eta biok. Komunikazioa landu eta kezkak uztartzeko aukera. Beta saioa izan da, baina gehiago egiteko asmoarekin. Etorriko dira berriak.

    hogeitamaseigarren eguna

    Udako balizko oporretan pentsatzen jarri naiz. Armairutik mapak, gidak, mendi aldizkariak atera eta Nafarroa eta Zuberoa arteko ibilbide bat diseinatzen hasi naiz. Orbaizetatik Lexantzüra bidea egin nahi nuke oinez udan. Irati basotik Arbailetara joan. Mendian ibili. Gauez kanpoan lo egin. Lau hormarik gabe ibili. Naturaz gozatu. Ametsetan ari naizen ez dakit, baina amets goxo bat bezala izan da. Mapak, mendixkak, ibilbideak, lekuak, argazkiak, neurriak…

    hogeitamazazpigarren eguna

    Barricada sortu zen Txantrean

    Eta urtero bezala El Drogasek ospatu egin du. Gaurkoan zita hori etxetik egin du, zuzeneko bat eskainiz. Gogoratzekoa Barricada, Txantrea, Barrio Conflictivo, No hay tregua… edo beste zenbat kantu gure gazte sasoikoak eta oraindik entzuten ditugunak.
    Duela 38 urte, eguerdiko 12etan jo zuten Txantreako El Rastro plazan. Barricadaren lehen akordeak izan ziren.
    naiz.eus atarian irakurri dut albistea, eta sare sozialetan gero.

    hogeitamazortzigarren eguna

    Gaur ere Noam Chomsky pentsalariaren beste elkarrizketa interesgarri bati ekiteko aukera ederra. Democracy now telebista kate alternatiboan egindako elkarrizketa, gaztelaniaz argitaratu du ctx.es guneak.

    hogeitameretzigarren eguna

    Euskaraldiak etxealditik Euskaraldira ekimena prestatu du, eta Larrabetzun Darabilgu ekimenaren esku dago orain ere kanpaina. Astelehena da, eta sarean zabaldu da. Asteburuan batzarra egin genuen Darabilguko kideok sarean, eta plangintza bat zirriborratu genuen. Gaur hasi gara ideia herritarren artean zabaltzen, eta puntu borobilak jartzeko deialdia eta kanpainarako gonbidapena bidali diegu herriko 500 baino gehiago belarriprest eta ahobiziei.

    Yuval Noah Harari

    Ohera joan aurretik beste elkarrizketa interesgarri bat ikusi dut sarean. Sapiens eta beste saiakera interesgarri askoren egilea den Yuval Noah Harari elkarrizketatu du Iñaki Gabilondo kazetariak. Goi mailako erantzun eta gogoetak.

    berrogeigarren eguna

    Greba digitala

     

    View this post on Instagram

     

    #kulturgintzan Greba digitala

    A post shared by Patxi Gaztelumendi (@gaztelumendi) on



    kulturgintzan.eus     atarian milatik gora sinatzaile gara Greba digitalaren alde egin dugunak. Bi eguneko itzalaldia. Oihartzun handia izaten ari da hedabideetan. Eta eztabaida ertzetik erdigunera ekarri da, duda barik.

    berrogeitabatgarren eguna

    Atzo eta gaur armiarma.eus atarian eta proiektu ezberdinetan –Literatur Emailuak, Literaturaren zubitegia edota euskarari ekarriak atalean- ez dugu eduki berririk jarri. Eta grebarekin gure erara bat egin dugu.

    Etxealditik Euskaraldira

    Ze hizkuntza erabiltzen dugu etxean? Galdera hori egin diozue noizbait zuen buruari.
    UEMAko teknikari batek Larrabetzuko datuak eman dizkigu, eta zur eta lur geratu naiz. Ez nuen uste. Baina egia esan, inoiz ez diot horrelakorik galdetu nire buruari.
    Motibo bat gehiago kanpaina honi ekiteko.

    berrogeitabigarren eguna

    Liburuaren eguna

    Zumeta


    Jose Luis Zumeta hil da irakurri dugu sare sozialetan. Eta berehala hasi gara akordatzen Euskal Herriko pintore eta artista handienaren inguruan. Gogoratzen. Kuadroak, liburu azalak, Mikel Laboaren diskoak erakusten. Memoria kolektiboa. Negar nazionala. Agur eta kolore.

    berrogeitairugarren eguna

    zuntz optikoa etxean

    Berria eta GARA erostera atera naiz. Gordetzeko egunkariak dira gaurkoak. Ederrak. Omenaldi nazionala, euskalduna gure sortzaile internazionalenari. 81 urte bete berriak. Aurrekoan bere alabak zoriondu zuen facebook bidez, eta atsegin dut eman genion, atseginez.

    Zumeta gogoratu dugu. Bere disko portadak, dokumentalak, arte galerietako bildumak, kaierak, kuadroak, eta bereziki Gernika erraldoi hura. Duela 20 urte Bilbon ikusi genuena. Eta gero Otxandion, edo Zarautzen edo beste leku batzuetan.


    Eta bazkal aurretik teknikoak etorri dira. Astelehenean egin genuen eskaria, Larrabetzuko udalari esker Ugaoko enpresa txiki batek zuntz optikoa banatzen du herriko etxe eta auzoetan. Orain arteko konexioarekin ondo moldatzen ginen etxean, baina etxealdiak gainditu egin gaitu. Eskolako orduak, bideoak igotzeko, gauzak deskargatzeko, telefonotik mezuak jasotzeko… gure hodi mehea gainditu dugu. Eta orain konexio azkarrago izateko aukera baliatu nahi izan dugu.
    Konfinamenduan beharrezko diren neurri guzti guztiak bete dituzte Andres eta Markosek. Aurreko bi egunetan Markos Nubip enpresako komertzialarekin aritu gara hizketan, aukerak aztertzen, kontratua sinatzen, eta gaur ere bera etorri da muntaian laguntzera, eta sekulako teknikari jator eta apala iruditu zaigu Andres. Jantzia. Langilea. Apala. Azkarra. Euskal Herrira lanera etorritakoa. Formazio askokoa. Baina langile apal apala. Berehala topatu ditu kableen bidezidorrak etxeko hormetan, atoan igo du fibraren kablea beheko solairutik gure etxera, routerra jarri, konexioaren berri eman. Dena txukundu. Eta halako poz bat sortu du kontuak. Munduarekiko leihoak parez pare zabaldu zaizkigu. Eta olgetako, bideoak ikusteko, idazteko, irakurtzeko aukera gehiago eta hobea daukagu orain. Herri txikia izan arren, teknologikoki eta kulturalki jantzia izan behar dugulako guk ere.
    Eskerrik asko, Nubip.

    Eskerrik asko Nubip. Larrabetzu konektzeagatik.

    Azken barikua gaur. Eta 8etako txaloen aurretik hainbat txistukada entzun dira gure auzoan. Euskal Herri osoan. Presoen aldeko deiak izan dira. Ekarri ditzagun, etorri daitezen. Etxera. Etxean nahi ditugulako.

    berrogeitalaugarren eguna

    Grandola vila morena
    Portugalgo krabelinen iraultza gogoratuz

    Portugal, Krabelinen eguna. Grandola vila morena.
    Italia, faxismoaren kontrako altxamendua. Bella ciao.
    Kantu ezagunak, nik Itoiz taldearen kantu hau entzun dut goizean, eta bidebatez Musikaz blai diskoak gaztaroan suposatu zuena ekarri dut gogora. Musikaz blai, eta Muxikako San Roman auzoko jaietara zelan urtero joaten ginen, Itoiz ikustera.

    Umeak irtetzen direnerako prestatzen

    irakurtzen jarraitu

    Gustatuko zaizu ere

    Slavoj Zizek: “Elkarrekin baino ez gara salbatuko”

    2021-01-23

    Sortu eta sortuz, gure aukera ⏸▶

    2020-04-02

    Umeak | Francesco Tonucci

    2020-04-14